Udzielenie pierwszej pomocy ofierze wypadku zwiększa jej szanse na przeżycie – to zasada dotycząca ludzi, ale także i zwierząt. Rzadko jednak uczymy się, jak pomagać rannym i poszkodowanym zwierzętom.
Tymczasem szybka reakcja – najlepiej w czasie godziny po zdarzeniu – jest kluczowa dla zwiększenia szans przeżycia. Dlatego tak ważna jest empatia, wyczulenie na zwierzęta potencjalnie potrzebujące naszej pomocy, ale także wiedza, jak tej pomocy udzielić.
Ranny kot po wypadku – jak do niego podejść i na co zwrócić uwagę?
Jeśli kot jest przytomny, podchodź do niego ostrożnie.
Zwierzę może być w szoku i w ogóle nie reagować na to, co się wokół dzieje (takie koty czasem dalej siedzą na ulicy, na której zostały potrącone i nie próbują uciekać), ale może także próbować się bronić i wykazywać agresję defensywną.
Zabezpiecz rannego kota
Podchodź do zwierzęcia powoli, spokojnie, łagodnie do niego przemawiając. Jeśli kot nie prezentuje zachowań obronnych i odstraszających (syczenie, położone po sobie uszy, prychanie, obnażenie kłów itp.), spróbuj złapać go i przenieść w bezpieczne miejsce.
Aby uniknąć ewentualnych zadrapań czy ugryzienia, najlepiej użyć do tego celu rękawic ochronnych lub grubego ręcznika czy koca, w który delikatnie owiniesz zwierzę. Koc czy ręcznik pomogą też utrzymać temperaturę ciała kota na normalnym poziomie oraz ograniczą ryzyko ucieczki i dalszych urazów.
Zbadaj jego stan
Kiedy zabezpieczysz kota, zbadaj dokładniej jego stan. Najważniejsza jest kontrola oddechu – zobacz, czy klatka piersiowa unosi się i opada oraz czy wyczuwalne jest tętno (najlepiej sprawdzić je po wewnętrznej stronie uda).
Jeśli to możliwe, skontroluj także kolor dziąseł. Dziąsła będą blade, jeśli nastąpił silny krwotok zewnętrzny, ale jeżeli nie widzisz tak poważnych urazów, może to oznaczać, że zwierzę doznało silnych obrażeń wewnętrznych lub jest w stanie wstrząsu.
Nieprzytomny kot po wypadku
Jeśli kot jest nieprzytomny, ale oddycha i ma wyczuwalne tętno, ułóż go w pozycji, która będzie dla niego bezpieczna – na prawym boku, z głową poniżej reszty ciała i odciągniętą do tyłu.
Takie ułożenie zapobiegnie zablokowaniu dróg oddechowych językiem i umożliwi ewentualnym wymiocinom i innym substancjom swobodnie wypłynąć na zewnątrz, bez ryzyka zadławienia się zwierzęcia.
Ułożonego w takiej pozycji kota przykryj kocem lub ręcznikiem, aby utrzymać stałą temperaturę jego ciała.
Agresywny kot po wypadku
Jeśli kot zachowuje się agresywnie, najlepszym sposobem jest delikatne, ale szybkie i zdecydowane zarzucenie na niego koca lub ręcznika, owinięcie nim zwierzęcia i zabezpieczenie na czas transportu do weterynarza bądź dotarcia na miejsce osób dysponujących np. klatką (znajomych z transporterem, wolontariuszy z fundacji, straży miejskiej).
Reanimacja kota po wypadku - sztuczne oddychanie metodą usta-nos
Reanimacja, czyli sztuczne oddychanie oraz masaż serca, mogą uratować kotu życie. W przypadku kota praktykuje się sztuczne oddychanie metodą usta-nos.
- Sprawdź, czy w nosie oraz w jamie ustnej kota nie ma ciał obcych czy resztek jedzenia, które mogą tamować przepływ powietrza u nieprzytomnego zwierzęcia. Jeśli stwierdzisz obecność takich przeszkód, możesz spróbować usunąć je przy pomocy długiej pęsety (kot powinien dalej leżeć na boku) bądź unieść zwierzę za tylne nogi, głową w dół, i potrząsnąć kilkakrotnie.
- Połóż kota z powrotem na prawym boku z głową odchyloną do tyłu. Pyszczek powinien być zamknięty. Połóż następnie na nosie kota cienki kawałek materiału – chusteczkę do nosa czy fragment bandażu.
- Obejmij ustami obszar wokół kociego nosa i szybko, pięcio- lub sześciokrotnie wdmuchnij do środka powietrze. Jeśli pacjentem jest kot dorosły, wydechy powinny być głębsze i dłuższe; ratowanie małego kociaka wymaga krótkich i płytkich wdechów, jako że zwierzątko ma niewielką pojemność płuc.
- Jeśli kot nie zaczął oddychać samodzielnie, kontynuuj sztuczne oddychanie z częstotliwością jeden wydech co 3 sekundy (20–30 wydechów na minutę). Reanimuj zwierzę do momentu przywrócenia oddychania, a następnie obserwuj jego stan. Jeśli kot żyje, jego dziąsła i język nie posiniały i w ciągu maksymalnie 10 minut powinien zacząć oddychać samodzielnie.
Masaż serca kota
- Ułóż kota na prawym boku, tak jak przy sztucznym oddychaniu.
- Umieść po dwa palce obu dłoni za łokciem lewej przedniej łapy zwierzęcia (pomiędzy trzecim a szóstym żebrem).
- Siła ucisku na klatkę piersiową powinna być uzależniona od wielkości kota; zastosuj umiarkowany nacisk, jeśli ratujesz dużego, dorosłego kota, ale lekki (nacisk czubkami palców) w przypadku kociaka.
- Wykonuj po 10 szybkich ucisków co 6 sekund (10 cykli na minutę) do momentu przywrócenia akcji serca. Na każde 10 ucisków przypadają następnie 2 wydechy do nosa kota. W przypadku przywrócenia akcji serca i oddechu, obserwuj stan zwierzęcia do momentu przybycia pomocy.
Rany i obrażenia powypadkowe u kota – jak pomóc?
Jeśli podejrzewasz u kota uszkodzenie kręgosłupa lub poważne złamanie – nie zmieniaj jego pozycji, o ile życiu nie zagraża niebezpieczeństwo i nie zachodzi konieczność reanimacji. W miarę możliwości przesuń zwierzę na twardą, równą powierzchnię, na której może leżeć nieruchomo.
Krwawiącą ranę u kota delikatnie uciskaj czystą gazą lub ręcznikiem. Nie stosuj opaski uciskowej, aby nie osłabić krążenia.
Złamaną łapkę najlepiej unieruchomić i zabandażować – ale również tak, aby nie utrudniać krążenia. Najpierw owiń złamaną kończynę watą bawełnianą – tak aby jej warstwy pokrywały miejsce złamania i sięgały zarówno powyżej, jak i poniżej.
Dopiero tak zabezpieczoną łapę owiń kilkakrotnie bandażem gazowym, a na koniec owiń całość bandażem elastycznym (powinien on sięgać także nieco powyżej i poniżej opatrunku watowo-gazowego).
Aby skontrolować, czy łapa nie jest owinięta zbyć ciasno, uszczypnij palec kota. Próba cofnięcia nogi, wokalizacja czy inna reakcja oznaczająca prawidłowe czucie to znak, że krążenie nie zostało zakłócone.
Transport rannego kota do weterynarza
Po udzieleniu pierwszej pomocy kot powinien jak najszybciej zostać zawieziony do lekarza weterynarii. Nie zawsze możliwe będzie wzięcie kota na ręce i włożenie do klatki.
Jeśli podejrzewamy uraz kręgosłupa czy obrażenia wewnętrzne, najbezpieczniej będzie zanieść kota do pojazdu na zaimprowizowanych noszach z koca, ręcznika czy nawet płaszcza. Ułóż „nosze” na ziemi, wzdłuż kota. Następnie chwyć zwierzę za skórę na karku i przesuń je w poziomie na nosze (nie podnoś!). Poproś drugą osobę o pomoc w przetransportowaniu kota na noszach do samochodu.
Jeżeli nie możesz zawieźć kota do lekarza, zadzwoń po pomoc – ekopatrol straży miejskiej, lokalną organizację prozwierzęcą czy schronisko dla zwierząt. Nie wahaj się udzielić pomocy rannemu kotu – Twoja empatia oraz znajomość powyższych technik może uratować mu życie!
Poniższe wideo pokazuje opisane techniki:
Nagłe wypadki kotów
