Manx

Inne nazwy : kot z wyspy Man, Manks

Manx to rzadki i wyjątkowy kot, a jego niezwykłość przejawia się brakiem ogona! Nieobecność tej części ciała jest wynikiem genetycznej mutacji, najprawdopodobniej wywołanej wysokim stopniem pokrewieństwa kociej populacji wyspy Man, gdzie rasa narodziła się kilkaset lat temu. Zmutowany gen skrócił manksom ogon, ale u każdego osobnika w innym stopniu. Niektóre manksy są w pełni bezogonowe, zaś inne mają ogon szczątkowy lub niekiedy nawet długi. Niezależnie od tego, czy uważamy je za małe cudeńka, czy genetyczne dziwolągi, manx jest znaną rasą, a my nie mamy wątpliwości, że to ze względu na ich cudowny charakter.

Zweryfikowane przez eksperta

Komentarz •

Długość życia	Około 15 lat
Charakter	Pieszczoch Lubiący zabawę Inteligentny
Wielkość dorosłego osobnika	Kotka pomiędzy 30 i 35 cm Kot pomiędzy 30 i 35 cm
Waga dorosłego osobnika	Kotka pomiędzy 3 i 5 kg Kot pomiędzy 4 i 5 kg
Kolor umaszczenia	Czarne Czekoladowe/ brązowe Białe Rude Niebieskie/szare
Rodzaj szaty	Krótka
Kolor oczu	Niebieskie Zielone Żółty/złoty Brązowe

Ciekawostki

Brak ogona sprawia, że z manksem trzeba się wyjątkowo ostrożnie obchodzić. Ze względu na obecność zakończeń nerwowych, nacisk w miejscu, gdzie powinien znajdować się ogon, może kotu sprawiać ból. Podobnie, aby uniknąć napięć kręgosłupa, podczas podnoszenia kota warto podtrzymywać go za pupę.

Pomimo braku ogona, ten świetny skoczek ma optymalne wyczucie równowagi, ponieważ ogon nie ma wpływu na tę umiejętność.

Więcej informacji na temat rasy Manx

Pochodzenie i historia rasy Manx

Wyspa Man jest małą wysepką położoną pomiędzy Irlandią a Wielką Brytanią. Pierwsze koty dotarły tam wraz z okrętami we wczesnym okresie rozwoju wyspy. Mutacja w genomie manksa pojawiła się około 200-300 lat temu. Ze względu na izolację wyspy i dominujący charakter genu, mutacja szybko rozprzestrzeniała się z pokolenia na pokolenie bez ingerencji człowieka. Dlatego manks jest w pełni naturalną rasą.

W pewnym momencie hodowcy zaczęli kontrolować rasę, aby zachować jej wyjątkowość, ale też ograniczyć pozostałe skutki mutacji. Przez niektórych pogardzany, uwielbiany przez innych, dziś w Europie manx występuje dość rzadko.

Wygląd

Manx ma budowę typu cobby i jest pod każdym względem okrąglutki. Ma okrągłą głowę, okrągłe policzki i duże, okrągłe oczy leżące w prawie idealnie prostej linii. Jego grzbiet jest krótki i zaokrąglony od łopatek aż po zad. Tylne kończyny manksa są mocne i nieznacznie dłuższe niż przednie, przez co tył kota jest lekko uniesiony, a zwierzę wydaje się tym bardziej krągłe. Brak ogona jeszcze mocniej to podkreśla.

W każdym razie tak wygląda najbardziej pożądany typ manksa. W rzeczywistości organizacje felinologiczne rozróżniają od 4 do 5 typów tej rasy ze względu na długość ogona. Francuskie towarzystwo LOOF wyodrębnia cztery rodzaje:

rumpy: brak wszystkich kręgów ogonowych, a nawet kości krzyżowej. Kot całkowicie bezogonowy. W miejscu, gdzie normalnie powinien być ogon, znajduje się wgłębienie.
riser (lub rumpy-riser): 1 do 3 kręgów krzyżowych, przez co w miejscu ogona wyczuwalna jest niewielka wypukłość.
stumpy: 1 do 3 kręgów ogonowych, które tworzą krótki ogonek.
longy: długi ogon, niekiedy nawet zupełnie normalnej długości.

Manx - charakter

Bardzo czuły

Manx to niezwykle czuły kot; chodząca łagodność.

Bardzo lubi zabawę

To wyborny łowca, nie powinno więc dziwić, że uwielbia zabawę! Dobrze mu robią codzienne harce, podczas których może ćwiczyć swoje umiejętności.

Raczej spokojny

Pomimo wszystko, kot z wyspy Man potrafi być spokojny, czego najlepszym dowodem jest jego łatwość adaptacji.

Szybko się uczy

To bardzo inteligentny kot. Ponoć z łatwością uczy się nowych umiejętności, takich jak… odkręcanie kranu i otwieranie drzwi!

Nieco nieufny wobec nieznajomych

Na zaufanie nowej osobie może potrzebować troszkę więcej czasu. Należy to uszanować i przyjąć ze zrozumieniem.

Przywiązany do opiekuna

Bardziej niż samotność woli towarzystwo swoich opiekunów lub innych czworonożnych towarzyszy.

Zachowanie rasy Manx

Cichy

Raczej nie miauczy, ale za to grucha.

Średnio aktywny

Ma umiarkowany poziom energii, ale „królicza” budowa ciała o silnych tylnych łapach sprawia, że manx jest świetnym skoczkiem i ma bardzo dobre przyśpieszenie, z czego często korzysta.

Domator bez skłonności do ucieczek

Z reguły jest za bardzo przywiązany do opiekunów, żeby uciekać z domu, ale oczywiście zawsze mogą się zdarzyć wyjątki.

Raczej łakomy

Ma dobry apetyt i potrafi się objadać, przez co łatwo przybiera na wadze.

Dla kogo rasa Manx ?

Dość dobrze dogaduje się z innymi kotami

Ponieważ jest towarzyski, dostosuje się do obecności innych przedstawicieli swojego gatunku, o ile oczywiście pozwolą na to czas i okoliczności.

Dobrze dogaduje się z psami

O ile zwierzęta zostaną sobie przedstawione zgodnie ze sztuką, między manksem a psem może się zrodzić bardzo ładna relacja.

Rasa odpowiednia do domu z dziećmi

Ten duży, wąsaty miś w kontakcie z dziećmi jest cierpliwy, choć taka relacja wymaga pewnego nadzoru.

Rasa odpowiednia dla starszych osób

O ile dopilnujemy, aby kot miał wystarczającą ilość ruchu, kot z wyspy Man może być idealnym towarzyszem spokojnej i cichej osoby, szczególnie jeśli ta poświęca mu dużo uwagi.

Manx - cena

W zagranicznych hodowlach Manx kosztuje od 450 do 1050 euro, a cena waha się w zależności od wieku, płci, odmiany, pochodzenia itp. Utrzymanie to dodatkowy koszt około 120 zł miesięcznie.

Manx - linienie

Średnie

Pomimo gęstego i grubego włosa i podszerstka, gubienie włosów jest umiarkowane.

Manx - pielęgnacja

Wystarczy go od czasu do czasu, ale regularnie czesać. W okresie linienia należy go szczotkować troszkę częściej, aby usunąć martwy włos.

Zdrowie rasy Manx

Długość życia

Manks bardzo długo dojrzewa, ale bije też rekordy długości życia. Średnia wynosi około piętnastu lat.

Odporność/wytrzymałość

Wbrew pozorom, ten kot bez ogona jest raczej odporny.

Skłonność do tycia

Manks ma wrodzoną predyspozycję do nadwagi.

Częste choroby

Syndrom manksa - kiedy mutacja genu powoduje za dalekie skrócenie ogona, mogą pojawić się poważne wady kręgosłupa i rdzenia kręgowego, takie jak rozszczep kręgosłupa, ale również problemy z pęcherzem, jelitami czy tylnymi kończynami. Długość życia chorych zwierząt bardzo się skraca. Najdłużej żyjący odnotowany przypadek miał pięć lat.
Zespół okrężnicy olbrzymiej - często występuje na tle nerwowym; okrężnica nie kurczy się, aby wydalić stolec. Choroba może mieć związek z syndromem manksa, ale niekoniecznie.
Infekcja fałd skórnych.
Dystrofia rogówki: wada rozwojowa oka.

Manksom mogą też doskwierać te same choroby, co wszystkim kotom bez rodowodu. Może być szczególnie podatny na choroby przyzębia (zapalenie dziąseł i kamień nazębny). Zaleca się stosowanie środków zapobiegawczych i opiekę stomatologiczną.

Rozmnażanie

Za brak ogona odpowiada gen manx (M). Jest to gen dominujący, więc zawsze automatycznie się ujawnia. Niemniej jednak u wszystkich noszących go kotów bez ogona, zmutowany jest tylko jeden gen, zaś drugi allel jest zakodowany na ogon pełnej długości (m). Wtedy o kocie mówimy że jest [Mm]. W rezultacie, kociak o kombinacji [MM] będzie miał tak dużo wad kręgosłupa i rdzenia kręgowego, że nie ma szans na przeżycie. Taki gen nazywamy genem śmiertelnym i dlatego rozmnażanie kota bez ogona wymaga dużej ostrożności.

Przy rozmnażaniu manksów trzeba za wszelką cenę unikać kojarzenia dwóch osobników w pełni bezogonowych, ponieważ w takim przypadku ryzyko urodzenia kociąt z syndromem manksa jest bardzo wysokie (30%). Osobniki typu rumpy kojarzy się z manksami stumpy lub longy.