W 2013 roku oncilla (Leopardus tigrinus), gatunek małego cętkowanego kota z Ameryki Południowej i Środkowej należącego do rodzaju Leopardus (ocelot), został rozdzielony na dwa gatunki: północnego ocelota tygrysiego (Leopardus tigrinus) i południowego ocelota tygrysiego (Leopardus guttulus).
Nowe badania prowadzone przez Universidade Estadual do Maranhão wykazały w styczniu 2024 roku, że kompleks gatunku oncilla może obejmować tak naprawdę aż trzy gatunki!
Oncilla – amerykański minitygrys
Oncille to dzikie koty wielkości niedużego kota domowego występujące w lasach górskich, tropikalnych lasach deszczowych oraz lasach suchych Kostaryki, i Ameryki Południowej.
Przypominają margaje, ale różnią się od nich m.in. mniejszymi rozmiarami i krótszym ogonem, są również smuklejsze. To zwinnie poruszające się, piękne koty przystosowane do życia leśnego.
Oncille mają futerko w kolorze od czerwonożółtego do szarożółtego, ozdobione cętkami i rozetami. U niektórych oncilli (od 2015 r. zwanych ocelotami tygrysimi) rozety zlewają się na bokach tułowia, tworząc szerokie pasy. Stąd właśnie nazwa kot tygrysi czy ocelot tygrysi.
Oceloty tygrysie żywią się drobnymi ssakami, jaszczurkami, ptakami, jajami, płazami i bezkręgowcami. Głównymi czynnikami zagrażającymi tym kotom są utrata naturalnych siedlisk (wycinka lasów) oraz kłusownictwo.
Jeden, dwa… trzy gatunki
Jak powiedział badacz z Universidade Estadual do Maranhão, Tadeu de Oliveira, „kompleks gatunków ocelotów tygrysich to jedna z najbardziej intrygujących, enigmatycznych i fascynujących grup kotowatych”.
Koty te praktycznie ewoluują na naszych oczach, dzieląc się na gatunki różniące się nie tylko rozmieszczeniem geograficznym, ale i wyglądem.
Do tej pory kompleks gatunkowy ocelota tygrysiego składał się z dwóch gatunków: północnego i południowego ocelota tygrysiego. U tego pierwszego wyróżniono dodatkowo trzy podgatunki.
Okazuje się, że jeden z nich na tyle różni się od pozostałych ocelotów tygrysich, że zasługuje na status odrębnego gatunku. Jest to Leopardus (tigrinus) pardinoides.
Ocelot tygrysi w wersji mini
W swoich badaniach naukowcy starali się określić rzeczywisty zasięg występowania gatunków i podgatunków ocelotów tygrysich, porównać ich cechy oraz ocenić podobieństwa i różnice między nimi. Celem ostatecznym badań jest określenie rzeczywistej liczby gatunków w tym kompleksie.
Wyniki ujawniły istnienie gatunku Leopardus pardinoides – kota z długim ogonem i krótkimi okrągłymi uszami, ważącego mniej niż 3 kg. Jego głowa jest bardzo podobna w kształcie do głowy margaja.
Jego piękne, gęste, miękkie futro o bogatym czerwonawo-pomarańczowo-szaro-żółtym kolorze tła, jest ozdobione nieregularnymi, średniej wielkości, wydłużonymi rozetami, które są silnie zaznaczone na futerku i często się łączą.
Przywodzi to nieco na myśl rysunek na futerku pantery mglistej – stąd też zapewne nazwa zaproponowana dla tego kota – ocelot tygrysi mglisty.
Dla ocelota tygrysiego północnego zaproponowano równocześnie nazwę ocelot tygrysi sawannowy, a dla południowego – ocelot tygrysi leśny.
Ocelot tygrysi mglisty występuje w zanikających niestety lasach górskich południowej Ameryki Środkowej i Andów, zwykle na wysokości powyżej 1500 m n.p.m., głównie między 2000 a 3000 m n.p.m., w klimacie subtropikalnym lub umiarkowanym z łagodnymi temperaturami i bardzo obfitymi opadami deszczu.
Koty te zwykle wybierają tereny, na których liczba znacznie większych od nich ocelotów wielkich jest niska lub nie ma ich wcale.
Wyniki badań zespołu zostały opublikowane w czasopiśmie „Scientific Reports”.
