Jak uśmierzyć ból u kota? Jakie środki stosuje się w terapii bólu u kotów?

Procesy metaboliczne zachodzące w organizmie kota są zupełnie inne niż te odbywające się w organizmie człowieka. Dlatego właśnie leki dobiera się, mając na uwadze konkretny gatunek zwierzęcia, a środków przeznaczonych dla ludzi nigdy nie należy podawać kotom bez konsultacji z lekarzem weterynarii.

Zarówno podanie paracetamolu, jak i ibuprofenu albo kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) może doprowadzić do śmierci zwierzęcia.

Jak rozpoznać ból u kota?

Koty są mistrzami w ukrywaniu swych dolegliwości. Wynika to z warunków życia przodków kota domowego (jak również kotów wolno żyjących do dziś).

Prowadzący samotniczy tryb życia kot to niewielki drapieżnik, który miał swoich naturalnych wrogów. Nie mógł pozwolić sobie na okazanie słabości, dlatego w razie bólu czy choroby maskował swój stan zdrowia bardzo skutecznie, a gdy czuł się już bardzo źle – chował się w odosobnionym miejscu.

Opiekunom ta cecha kota może utrudnić zauważenie pierwszych symptomów choroby czy rozwijającego się, lekkiego jeszcze bólu. Kot najczęściej okazuje ból, gdy jest on już silny.

Kluczowa jest obserwacja zwierzęcia pod kątem wszelkich niepokojących zmian w jego zachowaniu, takich jak:

• ograniczenie ruchliwości,
• rezygnacja z toalety,
• ukrywanie się,
• agresywna reakcja na dotyk,
• apatia,
• przyjęcie pozycji bólowej,
• wypoczywanie w nienaturalnych pozycjach lub zmiana sposobu poruszania się (przenoszenie ciężaru ciała).

Te wszystkie elementy mogą świadczyć o bólu.

Jak uśmierzyć ból u kota?  Czy zwierzęciu można podać lek z ludzkiej apteczki?

Jeśli zauważysz u kota objawy bólu, jak najszybciej zanieś pupila do lecznicy weterynaryjnej. Lekarz nie tylko posiada leki, które są bezpieczne dla kota, ale także będzie wiedział, który lek najlepiej zastosować przy danym rodzaju i pochodzeniu bólu.

Opokan dla kota

Zdarzają się jednak sytuacje, gdy chcemy jak najprędzej ulżyć kotu w bólu. Spośród dostępnych w aptece leków bez recepty, które są akceptowalne w przypadku kotów, wymieńmy Opokan (meloksykam).

Należy podać zwierzęciu naprawdę maleńki kawałek leku – dawka wynosi 0,1 mg/kg masy ciała pierwszego dnia, a przez kolejne dni –0,05 mg/kg. Przykładowo, aby podać lek kotu o masie 5 kg, jedną tabletkę 7,5 mg Opokanu należy podzielić na 15 cząstek i tylko jedną z nich (0,05 mg) dać kotu.

Pamiętaj, że jest to forma pierwszej pomocy, a nie lek do długotrwałego stosowania u kota – działa on szkodliwie na nerki.

Ketonal dla kota

Substancją stosowaną zarówno u ludzi, jak i u zwierząt jest też ketoprofen (Ketonal), jednak jego dawkę należy skonsultować z lekarzem weterynarii. Przedawkowanie Ketonalu jest niebezpieczne. Ketoprofen u kotów stosuje się głównie w onkologii, leczeniu chorób stawów, przy złamaniach czy w opiece pooperacyjnej. Lekarz podaje go w postaci wstrzyknięć domięśniowych.

Pyralgina dla kota

Można spotkać się ze stwierdzeniem, że Pyralgina jest bezpieczna dla kota. Lek ten może jednak spowodować zatrzymanie wody w organizmie, a dodatkowo wiele zwierząt jest na Pyralginę uczulonych. 

Opioidy dla kota

Lekarz weterynarii dobiera lek przeciwbólowy i jego dawkę, analizując ogólny stan zdrowia pacjenta, jego masę ciała, źródło bólu, rodzaj bólu (umiarkowany, ostry, przewlekły), a także przewidywany czas leczenia.

Do istotnej grupy leków przeciwbólowych należą opioidy, wykorzystywane w terapii bólu o średnim nasileniu aż do silnego. Lekarze stosują opioidy śródoperacyjnie – jako element znieczulenia oraz profilaktyki przeciwbólowej – a także pooperacyjnie.

Efekty działania przy silnym bólu przewyższają skutki uboczne preparatów. Stąd kolejnymi grupami przypadków, w których opioidy znajdują zastosowanie, są wszelkie przypadki nagłe (np. stan powypadkowy) oraz terapia przeciwbólowa przy poważnych schorzeniach wewnętrznych, jak zapalenie trzustki u kota, nowotwory.

Do najbardziej znanych leków z grupy opioidów należy morfina. To bardzo silny lek podawany w ciężkich przypadkach, również w leczeniu bólu u zwierząt w stanie terminalnym, ale także pooperacyjnie.

Do opioidów należy też np. buprenorfina. To skuteczny lek zalecany pooperacyjnie po zabiegach wymagających krótkiej rekonwalescencji – opiekun może podawać go na błonę śluzową policzków w dawkach i odstępach zaleconych przez lekarza.

Lek ten ponadto sprawdza się przy bólach przewlekłych (chorobach stawów, nowotworach i innych). W takich przypadkach zaleca się też tramadol, który również może być podawany przez opiekunów (wygodniej niż buprenorfina), ma bowiem postać doustną.

Do możliwych działań niepożądanych zaobserwowanych przy podawaniu opioidów należą nudności i wymioty, dysforia, bradykardia, zianie, problemy z układem moczowym oraz w przypadku morfiny – uwolnienie histaminy. Efektów ubocznych można uniknąć przy ostrożnym równoczesnym podawaniu naloksonu.

Niesterydowe leki przeciwzapalne dla kotów

Grupa ta, określana w skrócie mianem NLPZ, obejmuje leki wykazujące działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Większość leków weterynaryjnych z tej grupy ma formę doustną, część ma ponadto postać do iniekcji.

U kotów zastosowanie znajdują:

• ketoprofen – pooperacyjnie w jednorazowej dawce oraz przy silnych bólach maksymalnie przez 3 dni;
• meloksykam – zwykle do jednorazowego podania; wskazania to ból pooperacyjny, ostry ból mięśniowo-szkieletowy, ból przewlekły (przy dłuższym podawaniu u kotów stosuje się najniższą skuteczną dawkę);
• robenakoksyb;
• karprofen;
• kwas tolfenamowy (Tolfedine ma postać tabletek – jeśli kot cierpi na przewlekłe schorzenie objawiające się bólem, warto poprosić lekarza weterynarii o 1 tabletkę do podania w nagłym przypadku, przy silnym bólu);
• megluminian fluniksyny;
• ketorolak (skuteczny w bólu po zabiegach okulistycznych, bólu pooperacyjnym, a także przy gorączce).

Warto zaznaczyć, że grupa leków bezpiecznych w terapii psów jest większa niż leków dopuszczonych u kotów. Nigdy nie należy samodzielnie decydować o rodzaju i dawce leku.

Jak uśmierzyć ból u kota za pomocą alternatywnych metod

W przypadku terapii bólu przewlekłego warto wspomnieć o lekach wspomagających, niezaliczanych do głównych klas środków przeciwbólowych, lecz podawanych wraz z opioidami, NLPZ czy środkami znieczulającymi miejscowo. Należą do nich np. amantadyna, ketamina (może modyfikować ośrodkową wrażliwość na ból), gabapentyna, imipramina i amitryptylina.

Należy wreszcie wspomnieć o innych niż leki metodach walki z bólem, skutecznych w przypadku niektórych schorzeń. Należą do nich:

• rehabilitacja – w przypadku urazów i chorób układu ruchu oraz w dolegliwościach neurologicznych, obejmuje terapię manualną, zabiegi terapeutyczne i ćwiczenia;
• wspomagająco – suplementacja kwasami omega-3 (ból związany ze stanem zapalnym, ból zwyrodnieniowy),
• suplementami zawierającymi omułki zielonowargowe wykazujące działanie przeciwzapalne;
• zimne okłady – przy bólu spowodowanym ostrym urazem (okład należy stosować przez 15–20 minut);
• ciepłe okłady – rozluźniające, relaksujące, również przed masażem terapeutycznym;
• akupunktura.

Pamiętaj, aby nie czekać z podaniem środków przeciwbólowych cierpiącemu zwierzęciu. Ból o dużym nasileniu znacznie trudniej jest zwalczyć, a spustoszenie, jakie powoduje silny, rozogniony ból w organizmie zwierzęcia, jest znacznie większe niż skutki uboczne podania leków przeciwbólowych – oczywiście w dawce ściśle określonej przez lekarza weterynarii.