Każda osoba, która jest świadkiem znęcania się nad zwierzęciem, powinna zareagować, składając zawiadomienie do odpowiednich służb. W praktyce jednak często brakuje nam wiedzy, gdzie powinniśmy się udać. Zdarza się też, że poszczególne instytucje lekceważą zawiadomienie.
Nie daj się zbyć – oto krótki wykaz instytucji, których obowiązkiem jest podjęcie działań.
Jak poznać, że zwierzę potrzebuje pomocy?
Czym jest znęcanie się nad zwierzęciem? Są przypadki oczywiste, takie jak stosowanie siły fizycznej wobec zwierzęcia czy przetrzymywanie w złych warunkach – przykładami są tu psy trzymane nieustannie na łańcuchu lub trzymane zimą na zewnątrz bez dostępu do ocieplonej budy.
Znamiona znęcania się wypełniają jednak również inne przypadki zaniedbania zwierzęcia, przysparzające mu cierpienia, takie jak:
• porzucenie zwierzęcia,
• niezapewnienie choremu zwierzęciu pomocy lekarskiej,
• ograniczanie zwierzęciu dostępu do wody i/lub pokarmu,
• odurzanie zwierzęcia,
• zamykanie zwierzęcia w czasie upałów w samochodzie bez włączonej klimatyzacji,
• zamykanie zwierzęcia w czasie mrozów w miejscu nieogrzewanym,
• wykorzystywanie zwierzęcia do ciężkiej pracy,
• przetrzymywanie zwierząt w złych warunkach w sklepie zoologicznym,
• przetrzymywanie żywych ryb bez dostępu do wody czy upchniętych w ciasnych pojemnikach,
• przepędzanie, straszenie zwierząt,
• uniemożliwianie dokarmiania wolno żyjących kotów, niszczenie kocich budek itp.
Oznakami, że zwierzę potrzebuje natychmiastowej pomocy, są m.in. wychudzenie, wpijająca się w ciało obroża, wyraźne oznaki choroby ignorowane przez właściciela. Zgłaszać należy także przypadki działania mającego na celu wyrządzenie zwierzętom krzywdy – na przykład jeśli znajdziesz kawałki kiełbasy naszpikowane gwoźdźmi lub napakowane trutką. Niestety takie pułapki wciąż znajdywane są np. w parkach, miejscach wyprowadzania psów czy przebywania kotów wolno żyjących.
Gdzie zgłaszać przypadki zaniedbania/znęcania się nad zwierzęciem?
Przypadki znęcania się należy zgłosić na Policję, która ma obowiązek zareagować na zgłoszenia dotyczące przestępstw przeciwko zapisom Ustawy o ochronie zwierząt z 1997 r.
Policja
Numer na policję to 997, możesz też skorzystać z uniwersalnego numeru alarmowego 112. Ponadto bardzo przydatne jest zainstalowanie w telefonie aplikacji Moja Komenda. Apka została przygotowana przez MSWiA i pomaga znaleźć adres oraz dane kontaktowe najbliższych jednostek Policji. Jeśli interwencja jest pilna, najlepiej skontaktować się bezpośrednio z najbliższą jednostką.
Przypadki pilne ZAWSZE należy zgłaszać telefonicznie. W przypadkach, w których natychmiastowa interwencja nie jest konieczna, można także skorzystać ze specjalnych skrzynek e-mail Policji przeznaczonych do składania zawiadomień o przestępstwach wobec zwierząt – są to skrzynki tzw. Zielonej Strefy.
Animal Patrol Straży Miejskiej
Znalezione zwierzęta potrzebujące pilnej pomocy medycznej, np. ranne, zgłaszamy do Straży Miejskiej (Animal Patrol), pod numerem 986. Takimi zgłoszeniami ma obowiązek zająć się ponadto schronisko dla zwierząt, a także gmina, do której zadań należy opieka nad zwierzętami bezdomnymi.
Organizacje prozwierzęce
Przypadki zaniedbania zwierzęcia przez opiekuna można zgłaszać pod numerem Straży Dla Zwierząt w Polsce: 22 353 50 60.
Możesz również skontaktować się z lokalną organizacją prozwierzęcą, która wesprze cię i pomoże w dokonaniu skutecznego zgłoszenia. Zgłoszenia przyjmują też duże organizacje posiadające swoje oddziały w różnych miejscach Polski. Dowiedz się o kontakt do lokalnego Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami, pomóc mogą także inspektorzy fundacji Viva! (interwencje@viva.org.pl).
Dodatkowo warto poznać Krajową Mapę Zagrożeń Bezpieczeństwa, gdzie zgłaszamy m.in. przypadki kłusownictwa i innych przestępstw względem grup/populacji zwierząt czy ogólnie przyrody (np. nielegalne wycinki). Na mapie możesz dodać zagrożenie wraz z dokumentacją zdjęciową, filmową itp. Służby mają do 2 dni na przyjęcie zgłoszenia i 5 dni na weryfikację. Status zgłoszenia można śledzić bezpośrednio na mapie .
Z praktyki wiadomo, że przypadki znęcania się czy zaniedbania należy zgłaszać w kilka miejsc jednocześnie – zawiadom policję, Straż Dla Zwierząt, jak i lokalne organizacje prozwierzęce. To najlepsza metoda na skuteczną i szybką pomoc zwierzęciu.
Jak zgłosić przypadki znęcania się i zaniedbania zwierząt?
Oprócz kontaktu telefonicznego pomocny jest także kontakt mailowy, gdzie przesłać można np. dokumentację fotograficzną przedstawiającą pokrzywdzone zwierzę. To bardzo ważny materiał, który może zostać wykorzystany także później, jako materiał dowodowy.
Składając zgłoszenie, pamiętaj o jak najdokładniejszym określeniu miejsca zdarzenia – jeśli zwierzę znajduje się na posesji czy w domu, podaj adres. Jeśli znasz nazwisko właściciela, również je podaj. Dokładnie opisz, co się dzieje ze zwierzęciem bądź zwierzętami, ilu zwierząt dotyczy zgłoszenie, w jakim są stanie. Podaj także swoje dane, aby uwiarygodnić zawiadomienie.
Czy instytucja może odmówić pomocy zwierzęciu?
Znęcanie się nad zwierzętami jest przestępstwem, co oznacza, że Policja ma obowiązek przyjąć zgłoszenie i interweniować. Tak samo do zadań Straży Miejskiej należy pomoc zgłoszonym zwierzętom rannym czy chorym.
Jeśli natrafisz na funkcjonariusza, który nie wykazuje chęci przyjęcia zgłoszenia czy pilnej interwencji, gdy życie zwierzęcia jest zagrożone, pamiętaj, że to ty działasz zgodnie z prawem. Warto „uzbroić się” we fragmenty Ustawy o ochronie zwierząt zawierające definicję znęcania się i przypadki, które są uznawane za formy znęcania (artykuł 6 Ustawy). Przytoczmy je poniżej:
Art. 6
6.1. Nieuzasadnione lub niehumanitarne zabijanie zwierząt oraz znęcanie się nad nimi jest zabronione.
6.2. Przez znęcanie się nad zwierzętami należy rozumieć zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności:
1) umyślne zranienie lub okaleczenie zwierzęcia, nie stanowiące dozwolonego prawem zabiegu lub doświadczenia na zwierzęciu,
2) doświadczenia na zwierzętach powodujące cierpienie, przeprowadzone z naruszeniem przepisów ustawy,
3) umyślne używanie do pracy lub w celach sportowych albo rozrywkowych zwierząt chorych, w tym rannych lub kulawych, albo zmuszanie ich do czynności mogących spowodować ból,
4) bicie zwierząt przedmiotami twardymi i ostrymi lub zaopatrzonymi w urządzenia obliczone na sprawianie specjalnego bólu, bicie po głowie, dolnej części brzucha, dolnych częściach kończyn,
5) przeciążanie zwierząt pociągowych i jucznych ładunkami w oczywisty sposób nie odpowiadającymi ich sile i kondycji lub stanowi dróg lub zmuszanie takich zwierząt do zbyt szybkiego biegu,
6) transport zwierząt, w tym zwierząt hodowlanych, rzeźnych i przewożonych na targowiska, przenoszenie lub przepędzanie zwierząt w sposób powodujący ich zbędne cierpienie i stres,
7) używanie uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń zmuszających zwierzę do przebywania w nienaturalnej pozycji, powodujących zbędny ból, uszkodzenia ciała albo śmierć,
8) dokonywanie na zwierzętach zabiegów i operacji chirurgicznych przez osoby nie posiadające wymaganych uprawnień bądź niezgodnie z zasadami sztuki lekarsko-weterynaryjnej, bez zachowania koniecznej ostrożności i oględności oraz w sposób sprawiający ból, któremu można było zapobiec,
9) złośliwe straszenie lub drażnienie zwierząt,
10) utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego niechlujstwa oraz w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji,
11) porzucanie zwierzęcia, a w szczególności psa lub kota, przez właściciela bądź przez inną osobę, pod której opieką zwierzę pozostaje,
12) stosowanie okrutnych metod w chowie i hodowli zwierząt,
13) przeprowadzanie na zwierzętach testów środków higienicznych i kosmetycznych powodujących cierpienie, jeżeli znane są odpowiednie metody alternatywne.
