W dawniejszych czasach psie zaprzęgi odgrywały kluczową rolę w przewozie ludzi i towarów na obszarze Syberii, Alaski, Arktyki i Antarktyki. Dzisiaj psy zaprzęgowe wykorzystywane są nie tylko do poruszania się po najzimniejszych miejscach na ziemi, ale także w rekreacji i sporcie – już od początku XX wieku na terenie Ameryki Północnej organizowane są wyścigi psich zaprzęgów, które stanowią nie lada widowisko. Nie sposób się temu dziwić – najszybsze rasy psów zaprzęgowych potrafią osiągnąć średnie prędkości dochodzące nawet do 50km/h!
I choć psy zaprzęgowe niekiedy znacznie różnią się od siebie wyglądem, to posiadają wiele cech wspólnych, które umożliwiają im przetrwanie w najbardziej surowym klimacie.
Na czym polegają psie zaprzęgi?
Psy zaprzęgowe (nazywane również psami pociągowymi), są wykorzystywane do przemieszczania sani, wózka lub zaprzęgu. W psim zaprzęgu bierze udział od jednego do nawet kilkunastu psów.
W przeszłości psie zaprzęgi odgrywały niezwykle ważną rolę. W rejonach takich jak Arktyka, Alaska, czy Syberia były podstawowym środkiem transportu ludzi i towarów, dzięki zdyscyplinowaniu i dużej odporności na surowe warunki klimatyczne.
Obecnie psie zaprzęgi wykorzystywane są w sporcie i rekreacji. W tym przypadkach psie zaprzęgi mogą ciągnąć pojazd (sanie lub wózek), albo - jak w skijöringu - narciarza lub w bikejoringu - kolarza.
Husky syberyjski
Shutterstock
Rasa psów z grupy szpiców i psów w typie pierwotnym, zaklasyfikowana do sekcji północnych psów zaprzęgowych. Pochodzi z rejonu Kołymy i północnej Syberii, gdzie hodowana była przez pionierów w hodowli psów zaprzęgowych – Czukczów, Kamczadalów, Koriaków i Jukaringów. W 1909 roku husky sybersyjski sprowadzony został do Kanady, gdzie w kolejnych latach zyskał sławę i uznanie.
Wszystko za sprawą ich szybkości i wytrzymałości tych czworonogów. Husky syberyjski to pies umiarkowanie silny, zwarty, o sportowej sylwetce. Od dawna spełniał on zarówno rolę psa zaprzęgowego i myśliwskiego, jak i był także używany do przewozu poczty i niezbyt ciężkich ładunków. Współcześnie siberian husky wykorzystywany jest jako pies zaprzęgowy i pies rodzinny.
Pies grenlandzki
Hodowane od wieków na terenie Grenlandii w celach pociągowych, służyły Inuitom także podczas polowań na niedźwiedzie i foki. Psy grenlandzkie należą do grupy szpiców i psów pierwotnych i zaklasyfikowane są do sekcji północnych psów zaprzęgowych. Z racji tego, że doskonale znoszą podróże i świetnie odnajdują się w wymagających północnych warunkach, zostały wykorzystane przez Roalda Amundsena podczas jego wyprawy na norweski biegun południowy.
Psy tej rasy są jednymi z najbardziej wytrzymałych psów zaprzęgowych posiadających silny instynkt łowiecki. Pies grenlandzki jest wytrwały i odporny na warunki klimatyczne, a w stosunku do ludzi wierny, wesoły i przyjacielski.
Samojed
Rasa psów należąca do grupy szpiców i psów pierwotnych, która od setek lat towarzyszyła plemieniu Samojedów, żyjącemu w Rosji i na Syberii.
Samojedy zaklasyfikowane zostały do sekcji północnych psów zaprzęgowych, a zgodnie z klasyfikacją amerykańską należą do psów pracujących. Są średniej wielkości szpiclami, o charakterystycznej długiej okrywie włosowej w kolorze czystobiałym lub kremowym.
Samojedy to psy żywiołowe i energiczne, które potrzebują codziennej dawki ruchu i długich spacerów. Wyróżniają się inteligencją, dużym przywiązaniem do właściciela i łatwym nawiązywaniem kontaktu z innymi ludźmi i zwierzętami. Szybko i sprawnie się uczą, a przy tym wykazują się duża łagodnością w stosunku do dzieci i domowników.
Alaskan malamute
Shutterstock
Alaskańskie malamuty to rasa psów zaprzęgowych, których nazwa pochodzi od plemienia Malemutów, żyjącego niegdyś na wyżynach zachodniej Alaski. Zaliczane są do psów pierwotnych i stanowią jedną z najstarszych ras arktycznych używanych do ciągnięcia sań i przenoszenia ładunków. Początkowo były hodowane jako psy pociągowe (sleddog), których zadaniem było ciągnięcie dużych ładunków z niewielką prędkością.
Nic dziwnego, że Alaskan malamute bywa także nazywany „lokomotywą północy” – jest bezkonkurencyjny w próbach uciągu, czyli konkurencjach wymagających nie tylko szybkości i siły, lecz także doskonale opanowanej technice ciągnięcia. Obecnie te psy zaprzęgowe wykorzystywane są w sportach zaprzęgowych oraz znakomicie sprawdzają się jako zwierzęta reprezentacyjne i rodzinne.
Eurodogi
Rasa psów powstała na skutek skrzyżowania alaskan husky i pointera. Po raz pierwszy została zaprezentowana na zawodach zaprzęgowych w Skandynawii. Eurodogi są niezwykle szybkie i bardzo ruchliwe, przez co świetnie sprawdzają się jako psy zaprzęgowe, a także myśliwskie. Dzięki pozytywnym cechom ras swoich protoplastów, są one niezrównane w sportach zaprzęgowych i świetnie radzą sobie w trudnych, surowych warunkach.
Greyster
Shutterstock
Greyster jest typem psa zaprzęgowego pochodzącego z Norwegii i stanowi mieszankę psów myśliwskich i chartów. Greystery najczęściej są skrzyżowaniem charta angielskiego (greyhounda) z wyżłem niemieckim (vorsthera) lub też pointera. Te niesamowicie przyjacielskie psy zaprzęgowe należą do najszybszych psów sprinterskich, startujących w skijoringu, canicrossie, pulce czy mniejszych klasach zaprzęgowych.
Wyróżniają się wysoką, sportową i umięśnioną sylwetką i z wyglądu najbardziej przypominają wyżły. Spopularyzowanie tej rasy psów zaprzęgowych przypisuje się Norweżce Lenie Boysen Hillestad, z której to hodowli pochodzi większość przodków greysterów – Tigergutta lub Turbojuniora.
