Tornjak

Tornjak, zwany też owczarkiem bośniacko-chorwackim, to pies o umaszczeniu łaciatym. Dopuszczalne są różne kolory łat. Każda łata powinna być jednolita kolorystycznie i dobrze odgraniczona od innych.

Tornjak to pies o bardzo długiej sierści. Najdłuższa jest na ogonie, krótsza na głowie i łapach. Na szyi tworzy piękną, bujną kryzę, a na udach charakterystyczne portki.

Szata tornjaka jest prosta i bardzo gęsta. Na grzbiecie i łopatkach może się nieznacznie kręcić. W okresie zimowym torniak nabiera gęstego i wełnistego podszerstka.

Pożądany jest jak najciemniejszy kolor oczu. Krawędzie powiek obowiązkowo ciemno pigmentowane.

Bośniacko-chorwacki pies pasterski jest czworonogiem dużych rozmiarów (do 70 cm wysokości w kłębie), proporcjonalnym, o mocnej, kwadratowej sylwetce. Opis rasy jasno wskazuje, że tornjak nie powinien być zbyt ciężki i masywny, ani za lekki. Głowa tornjaka jest wydłużona, stop delikatnie zaznaczony. Duży nos powinien być ciemno pigmentowany, podobnie jak wargi i powieki. Uszy tornjaka są średniej wielkości, dość wysoko osadzone, w kształcie trójkątnym, załamane i wiszące. Oczy mają kształt migdała.

Owczarek bośniacko-chorwacki jest psem bardzo przywiązującym się do swoich bliskich, oddanym i czułym w stosunku do nich. Jako że w domu zachowuje się spokojnie, wręcz flegmatycznie, chętnie potowarzyszy swojemu opiekunowi podczas odpoczynku, oddając się jego pieszczotom.

Jak każdy pies, także tornjak potrzebuje rozrywki i aktywności, nie należy natomiast do psów szczególnie ruchliwych i energicznych. Oczywiście jeśli zabawa będzie dla niego atrakcyjna, chętnie ją podejmie, ale nie będzie oddawał się jej godzinami.

Tornjak to bardzo opanowany i zrównoważony pies. W warunkach domowych potrafi zachować spokój i – pomimo sporych rozmiarów – potrafi być zupełnie „niewidoczny” dla otoczenia.

Bośniacko-chorwacki pies pasterski jest inteligentnym czworonogiem. Cechuje się świetną pamięcią i łatwością przyswajania wiedzy.

Tornjak nie sprawdzi się w roli psa myśliwskiego, nie ma bowiem silnego instynktu łowieckiego. To typowy obrońca stada i stróż domostwa.

Tornjak w żadnym wypadku nie jest strachliwy wobec obcych. Nie jest też agresywny bez przyczyny. Cechuje go natomiast wrodzona duża nieufność w stosunku do nieznanych sobie osób. To czyni z niego doskonałego stróża.

Tornjak jest niezależny podczas pracy (np. gdy ma za zadanie bronić wypasanego stada lub stróżować wokół domu). W relacjach z opiekunem poddaje się jednak jego wskazówkom bez żadnego oporu.

Jako że tornjak stworzony jest do stróżowania i obrony stada, potrafi samodzielnie pracować i wypoczywać. Ceni sobie jednak kontakt z właścicielem, dlatego – jak każdy pies – nie powinien być pozostawiony sam sobie przez cały czas. Łatwo natomiast nauczyć go spokojnego pozostawania w domu podczas nieobecności opiekuna.

Tornjak jest psem bardzo pojętnym i nastawionym na współpracę z człowiekiem. Łatwo się uczy i – dobrze wychowany – jest bardzo posłuszny oraz oddany opiekunowi.

Bośniacko-chorwacki pies pasterski nie jest czworonogiem hałaśliwym. Ma potężny głos, którym daje o sobie znać tylko w razie potrzeby.

Tornjak bardziej niż wycieczki na własną łapę ceni sobie możliwość bycia blisko opiekuna i strzeżenia jego dobytku.

Rasa ta nie przejawia skłonności do zachowań niszczycielskich. Oczywiście jeśli pies nie będzie prawidłowo szkolony, a za to pozostawiony sam sobie, znudzony i sfrustrowany, z pewnością użyje zębów, by dać upust swoim negatywnym emocjom.

To duży pies, który je niemało, nie jest natomiast typem żarłoka.

Tornjak wprost idealnie nadaje się na stróża. Jest postawnym psem budzącym respekt swoim wyglądem, a do tego terytorialnym, zatem z dużym zaangażowaniem będzie bronił mienia właściciela.

Choć tornjak wygląda nieco „groźnie” i cechuje się sporymi rozmiarami, nadaje się na pierwszego psa. Jest łagodny, posłuszny i oddany opiekunowi. Oczywiście wszystkie jego fantastyczne wrodzone cechy należy wzmacniać przy pomocy odpowiedniego szkolenia.

Tornjak zdecydowanie lepiej będzie czuł się w domu z ogrodem, gdzie będzie mógł chodzić wokół posesji i strzec porządku. W mieszkaniu też ma szansę być szczęśliwy (w warunkach domowych nie potrzebuje dużo miejsca i jest spokojny), ale wyłącznie pod warunkiem, że opiekun zapewni mu możliwość częstego wychodzenia na zewnątrz.

Tornjak nie jest typem sportowca. To spokojny pies, który woli obserwować i pilnować, niż oddawać się dzikim zabawom i gonitwom. Oczywiście – jak każdy pies – potrzebuje ruchu. Powinna to być aktywność regularna, ale umiarkowana.

Problem może stanowić podróżowanie z tornjakiem publicznymi środkami transportu, bowiem jest to naprawdę duży pies. Natomiast przemieszczanie się z psem prywatnym samochodem nie powinno nastręczać trudności. Psa należy nauczyć spokojnego zachowania w samochodzie i obowiązkowo zabezpieczyć na czas podróży np. przy pomocy smyczy lub zamykając go w specjalnej klatce.

Tornjak jest stosunkowo przyjaźnie nastawiony do zwierząt. Jeśli będzie wychowywał się z kotem od małego, nie będzie miał nic przeciwko mieszkaniu z nim pod jednym dachem.

Tornjak co do zasady ma dobre relacje z innymi czworonogami. O ile są to oczywiście psy zrównoważone, do dobrych kompetencjach społecznych. Z takimi właśnie powinien spotykać się od okresu szczenięcego w ramach socjalizacji.

Bośniacko-chorwacki pies pasterski lubi dzieci. Może nie będzie oddawał się z nimi godzinami szalonej zabawie, ale nie ma nic przeciwko ich obecności. Jest w stosunku do nich łagodny i cierpliwy. Naturalnie dzieci powinny przebywać z psem wyłącznie pod opieką osób dorosłych. Szczególnie małe dzieci, którym pies niechcący mógłby zrobić krzywdę, zważywszy na swoje rozmiary.

Tornjak to łagodny i posłuszny pies. Ze względu na swoje rozmiary wymaga jednak zdrowego i silnego przewodnika. Osoba starsza powinna dobrze rozważyć wszystkie za i przeciw, zanim nabędzie psa tej rasy.

Wypadanie sierści w przypadku tornjaka jest umiarkowane. Jeśli regularnie jest szczotkowany, zachowanie czystości w domu przy tej rasie nie powinno nastręczać trudności.

Długość życia tornjaka szacuje się na około 9-11 lat.

Tornjak to odporny i wytrzymały pies, który – choć żyje stosunkowo krótko – cieszy się dobrym zdrowiem.

Nie jest to pies szczególnie delikatny i wrażliwy, ale upały znosi umiarkowanie. Koniecznie trzeba mu w gorące dni zapewnić chłodny kąt i dostęp do świeżej wody. Nie należy go też wówczas zmuszać do wzmożonej aktywności.

Gruby podszerstek gwarantuje psu doskonałą ochronę przed zimnem.

Tornjak nie ma szczególnych skłonności do tycia, jednak nie należy on do bardzo aktywnych psów o zacięciu sportowym, w związku z tym należy dbać o jego dietę, by nie przybrał na wadze.

Tornjak należy do rasy psów zdrowych. Nie jest podatna na żadne choroby wrodzone. Rzadko też cierpi na dysplazję stawów biodrowych, choć zdarza się, dlatego profilaktycznie warto przeprowadzać badania w tym kierunku.

Pierwsze wzmianki na temat psów w typie tornjaka pochodzą już z XI wieku. Rasie groziło wyginięcie. Została ona odtworzona z psów znalezionych na obszarze gór Bośni i Hercegowiny, a także Chorwacji. Faktyczna hodowla tornjaka rozpoczęła się stosunkowo niedawno, bo dopiero końcem lat 70. ubiegłego wieku.