Najbardziej sensownym, bo naturalnym podziałem jest ten wyróżniający poszczególne rasy psów ze względu na ich pierwotne przeznaczenie. Dzięki temu możemy wiele dowiedzieć się o charakterze psa, jego potrzebach i możliwościach, a co za tym idzie, najbardziej świadomie wybrać pupila dla siebie i swojej rodziny.
Do wyboru mamy zaś m.in. psy myśliwskie, zaprzęgowe, stróżujące i pasterskie. Przyjrzyjmy się bliżej tym ostatnim.
Psy pasterskie – nie tylko do pracy
Rola psów na przestrzeni wieków ulegała zmianom. Pomimo tego, iż istnieje długa lista ras stworzonych wyłącznie po to, by towarzyszyły człowiekowi i umilały mu czas (większość z nich mieści się w grupie IX psów ozdobnych i do towarzystwa wedle klasyfikacji FCI), inne rasy także są dostosowywane do tej „funkcji”, w tym psy pasterskie.
Owczarki i inne psy pasterskie to I grupa według klasyfikacji FCI. Dzieli się ona na 2 sekcje:
- owczarki
- i psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła.
Jednym z celów udomowienia psów była ich rola stróży i opiekunów dobytku i bydła. Psy pasterskie towarzyszą więc ludziom od bardzo dawna. Ich rolą było pilnowanie zwierząt gospodarskich, zaganianie bydła i obrona przed drapieżnikami.
Obecnie psy te niejednokrotnie towarzyszą nam na kanapie, podczas joggingu czy trekkingu. Uprawiają też rozmaite sporty kynologiczne i biorą udział w wystawach, w których oceniany jest przede wszystkim ich wygląd, zaś wartość użytkowa schodzi na dalszy plan. Wiele z nich nigdy nie było na pastwisku i nie widziało stada na własne oczy.
Które z nich są najbardziej popularne? Co takiego w sobie mają, że tak chętnie czynimy z nich towarzyszy naszej codzienności, nawet jeśli nie mamy w posiadaniu stada owiec, ale mieszkamy w centrum wielkiego miasta?
Podobnie jak w przypadku wspomnianych już psów ozdobnych i do towarzystwa, lista ras psów pasterskich jest bardzo długa. Oto kilka cieszących się dużą popularnością.
Berneński pies pasterski
Berneńskie psy pasterskie są „pasterskie” już z nazwy. Ich ojczyzną jest Szwajcaria. To wyjątkowo spokojne i zrównoważone czworonogi. Są bardzo towarzyskie i przyjaźnie nastawione niemal do każdego. Ze względu na swój łagodny charakter i wygląd „misia” cieszą się ogromnym uznaniem jako psy rodzinne.
Choć psy pasterskie co do zasady powinny być dość niezależne, berneńskie psy pasterskie wymagają dużo uwagi i nie znoszą samotności. Należy mieć to na uwadze podczas wyboru tej rasy.
Duży szwajcarski pies pasterski
Oto kolejny szwajcarski pies, który – zanim oficjalnie został uznany jako odrębna rasa – nosił miano krótkowłosego berneńskiego psa pasterskiego. Trzeba przyznać, że nazwa ta jest bardzo trafna. W Polsce duży szwajcarski pies pasterski nie należy jeszcze do bardzo popularnych, ale jest on coraz bardziej ceniony ze względu na swój spokojny, łagodny charakter.
Pomimo tego, że jest świetnym stróżem i pasterzem (nadaje się także na ratownika), coraz częściej pełni rolę psa rodzinnego – jest cierpliwy i delikatny w stosunku do dzieci. Jest też czworonogiem bardzo wesołym i uwielbia się bawić.
Polski owczarek podhalański
Na liście psów pasterskich oczywiście nie mogło zabraknąć naszej rodzimej rasy, czyli polskiego owczarka podhalańskiego. To wspaniały czworonóg, który budzi respekt ze względu na swoje rozmiary (osiąga wysokość w kłębie do 75 cm i może ważyć nawet 60 kg). Owczarki podhalańskie to duże, jednolicie białe psy pasterskie, u których niepożądane są jakiekolwiek przyciemnienia.
Choć nadal spotykane są przede wszystkim w rejonie Tatr i Beskidów, gdzie spełniają się w swojej pierwotnej roli, coraz częściej można je spotkać w innych częściach kraju. Podhalan jest psem bardzo zrównoważonym, spokojnym (wręcz flegmatycznym!) i czujnym, dzięki czemu nadaje się na stróża. Nie należy do ras najłatwiejszych w szkoleniu, ale jest oddany swemu opiekunowi i podejmie z nim współpracę, jeśli ten zastosuje odpowiednie metody.
Owczarek niemiecki
Mało komu owczarek niemiecki kojarzy się z typowym psem pasterskim. Częściej myślimy o nim w kategoriach psa policyjnego, ratowniczego czy po prostu rodzinnego, bowiem jest to jedna z najbardziej popularnych ras w Polsce, którą można spotkać niemal na każdym kroku.
Tymczasem poczciwy „onek” jest wszechstronnym psem pracującym, w tym właśnie pasterskim. Zresztą w tym celu został stworzony – jako idealny stróż stada i pies pasterski. Jeżeli odbierze odpowiednie wychowanie, będzie czworonogiem bardzo odważnym, pewnym siebie i zrównoważonym, a przy tym łagodnym i posłusznym.
Welsh corgi
Kiedy myślimy o „psach pasterskich”, najczęściej rysuje się nam obraz ogromnego czworonoga. Jesteśmy przekonani o tym, że musi to być pies budzący respekt swoją posturą, silny i wytrzymały, odporny na trudne warunki terenowe i pogodowe. Warto jednak wiedzieć o tym, że istnieją nie tylko duże psy pasterskie.
Zarówno welsh corgi cardigan, jak i welsh corgi pembroke to małe psy pasterskie (ważą nie więcej niż 12 kg i mierzą średnio do 30 cm). Pomimo tego, że welsh corgi kojarzone są głównie jako ulubieńcy brytyjskich monarchów, to naprawdę wspaniałe psy pasterskie. Wykorzystywane są nawet do zaganiania bydła. Można rzec, w małym ciele wielki duch!
Inne psy pasterskie
©Shutterstock
Poza wyżej wymienionymi, bardzo popularnymi psami pasterskimi są m.in.:
- border collie,
- kuvasz,
- owczarek belgijski,
- owczarek szkocki długowłosy (znany przede wszystkim z serii filmów Lessie, wróć!)
- oraz jego „mniejsza wersja”, czyli owczarek szetlandzki.
Doskonałym psem pasterskim i stróżującym jest również polski owczarek nizinny. Obecnie jednak raczej nie jest wykorzystywany w tej roli – ze względu na swój przepiękny wygląd i wesołe usposobienie jest coraz popularniejszym towarzyszem rodziny.
