Unia Europejska przygotowuje się do zmiany prawa dotyczącego trzymania zwierząt dzikich i egzotycznych w charakterze zwierząt domowych.
Zmian obawiają się już teraz hodowcy zwierząt różnych gatunków – od rybek i gadów po ptaki czy ssaki. Oficjalna ankieta, w której można wyrazić swoją opinię na ten temat, dostępna jest TUTAJ.
Czym jest „pozytywna lista zwierząt”?
Obecny projekt stworzenia pozytywnej listy, czy jak oficjalnie się to ujmuje – pozytywnego wykazu zwierząt, które można trzymać w domu – zrodził się po uchwaleniu Rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie poprawy unijnych regulacji dotyczących zwierząt dzikich i egzotycznych trzymanych jako zwierzęta domowe w Unii Europejskiej (2022/2809(RSP)).
Pozytywny wykaz miałby zawierać pełną listę gatunków zwierząt, których hodowla – poza szczególnymi przypadkami (jak ogrody zoologiczne) – oraz trzymanie w domu byłoby dozwolone.
Zazwyczaj regulacje prawne tego typu opierały się na wykazach negatywnych (czarnych listach), czyli po prostu wyszczególnieniu gatunków, których pozyskiwanie, hodowanie i trzymanie w domu jest niedozwolone.
Dlaczego powstał pomysł wykazu pozytywnego?
W tekście rezolucji możemy przeczytać m.in. następujące argumenty:
- obawy dotyczące zagrożeń dla dobrostanu i zdrowia dzikich i egzotycznych zwierząt w związku z handlem tymi zwierzętami w UE;
- źródłem pandemii COVID-19 mogły być zwierzęta, co pokazuje, że handel zwierzętami egzotycznymi wymaga większej uwagi […];
- według szacunków w Europie ponad 100 mln zwierząt jest trzymanych jako zwierzęta domowe, włącznie z małymi ssakami, ptakami, gadami, rybami i płazami […] wiele z tych gatunków chwyta się w środowisku naturalnym, co zubaża naturalne populacje;
- dzikie gatunki mają szczególne potrzeby i doświadczają poważnych cierpień podczas chwytania, transportu i przebywania w niewoli;
- według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) co czwarty gatunek ssaków, co ósmy gatunek ptaków i co trzeci gatunek płazów jest poważnie zagrożony wyginięciem, […] handel egzotycznymi zwierzętami domowymi jest jednym z głównych zagrożeń dla przetrwania tych gatunków;
- inwazyjne gatunki obce są jedną z pięciu głównych przyczyn utraty różnorodności biologicznej zarówno w Europie, jak i na świecie.
Czego obawiają się hodowcy?
Z argumentacją przestawioną w Rezolucji trudno się nie zgodzić. Czy jednak z problemem odławiania zwierząt w ich naturalnym środowisku oraz hodowlą gatunków, które nie powinny być trzymane w domach, warto radzić sobie poprzez tego typu listę?
Wykaz pozytywny oznacza, że każdy gatunek, który się na nim nie znajdzie, niejako automatycznie staje się gatunkiem zakazanym.
Listy tej obawiają się hodowcy różnych zwierząt egzotycznych. Po wejściu w życie wykazu miałby obowiązywać 3-letni okres przejściowy, który dałby hodowcom i opiekunom czas na „rozwiązanie” kwestii posiadania zwierząt, których wykaz by nie objął.
Na czym miałoby to polegać, skoro żadne azyle nie są w stanie przyjąć potencjalnie tak dużej liczby zwierząt? Przypomnijmy sobie choćby nieszczęsne nutrie z Rybnika…
Jak pisze w swojej analizie Stowarzyszenie Orle Pióro, pozytywna lista zwierząt […] może doprowadzić do uśmiercenia, a właściwie zabójstwa tysięcy zwierząt, utraty zapasu hodowlanego w przypadku pogorszenia sytuacji tych zwierząt w naturze.
Należy też dodać, że błędne jest przypuszczenie, jakoby większość zwierząt egzotycznych znajdujących się w naszych domach była odławiana ze środowiska naturalnego. Jeśli baza hodowlana jest wystarczająco duża, nie ma takiej potrzeby – zwierzęta te rodzą się w hodowli i nie znają w ogóle środowiska, z których wywodzi się ich gatunek.
Pozytywne listy zwierząt istnieją tylko w kilku krajach europejskich (np. Belgia, Norwegia, Grecja) i zawierają krótki wykaz „dozwolonych” zwierząt. Warto zapoznać się z ankietą i zastanowić, czy ta forma regulacji jest faktycznie dobra dla samych zwierząt.
Ankieta Komisji Europejskiej – każdy może się wypowiedzieć!
Celem ankiety jest poznanie opinii na temat projektu. Ankieta wypełniana jest w języku angielskim.
Oprócz pytań zamkniętych zamieszczono również pytania otwarte zachęcające do podawania przykładów czy proponowania alternatywnych rozwiązań. W opisie ankiety czytamy:
Informacje zebrane za pośrednictwem tej ankiety zostaną wykorzystane do określenia, czy istnieje problem związany ze sposobem regulacji trzymania i handlu zwierzętami domowymi w UE. Do ustalenia, czy działania na poziomie UE miałyby podstawę prawną, czy istnieje potrzeba podjęcia środków ogólnounijnych oraz jaka byłaby ich wartość dodana w porównaniu do działań krajowych lub regionalnych; a także do oceny, czy ogólnounijna „pozytywna lista zwierząt domowych” byłaby odpowiednim narzędziem do rozwiązania zidentyfikowanych problemów, czy też skuteczniejsze byłyby inne środki.
Ankieta daje możliwość wyrażenia opinii zarówno organizacjom, jak i osobom prywatnym. Otwarta będzie do 24 stycznia 2025 r.
Aby zapisać wyniki w trakcie wypełniania, konieczne jest podanie adresu e-mail. Zostanie on usunięty z bazy danych po przesłaniu odpowiedzi. Jeżeli z jakiegoś powodu pytanie nas nie dotyczy, wpisujemy ‘not applicable’.
Jeśli wypełniasz ankietę jako osoba prywatna, nie organizacja, w miejsce „Organization name” wpisz również 'not applicable’ (nie dotyczy).
