Stosowanie węgla leczniczego ma bardzo długą historię. Wzmianki o nim znajdujemy już na staroegipskich papirusach, a w 1831 roku francuski naukowiec, profesor Touery, zademonstrował skuteczność węgla w odtruwaniu organizmu, zażywając strychninę w dawce 10-krotnie wyższej niż śmiertelna, a następnie węgiel aktywowany.
Profesor przeżył, a kariera węgla jako środka detoksykującego trwa do dziś. Węgiel stosujemy zarówno w leczeniu zatruć pokarmowych u człowieka, jak i w medycynie weterynaryjnej. Substancję tę, jako jeden z nielicznych „ludzkich” leków, można stosować też u kotów.
Jak działa węgiel aktywowany?
Węgiel aktywowany wiąże znajdujące się w przewodzie pokarmowym toksyny, po czym transportuje je przez jelita do odbytu i pozwala w ten sposób organizmowi bezpiecznie się ich pozbyć wraz z wydalanym kałem.
Aby zadziałać, węgiel musi połączyć się bezpośrednio ze szkodliwą substancją.
Ma wysokie zdolności absorpcyjne, dzięki czemu jest w stanie związać wiele rodzajów toksyn.
Aby węgiel spełnił swoją funkcję, należy go podać:
- jak najszybciej po spożyciu trującej substancji
- bądź – w przypadku leczenia węglem ostrej biegunki – od razu po wystąpieniu objawów.
Nie wolno czekać do pierwszych symptomów zatrucia. Węgiel będzie działał wyłącznie w przewodzie pokarmowym – jeśli toksyny zaczną wchłaniać się do krwiobiegu, węgiel niestety nie pomoże.
Kiedy można podać kotu węgiel?
Głównym wskazaniem do podania kotu węgla aktywowanego jest ostra biegunka.
Węgiel należy do podstawowych domowych sposobów na radzenie sobie z biegunką. Pamiętajmy jednak, że podajemy go tylko wtedy, gdy biegunce nie towarzyszą inne objawy, oraz gdy zwierzę nie jest odwodnione i normalnie przyjmowało pokarm.
Kolejnym wskazaniem do podania kotu węgla jest pierwsza pomoc po zatruciu pokarmowym – np. po zjedzeniu trującej rośliny.
Tutaj właśnie niezwykle istotne jest podanie węgla jeszcze przed wystąpieniem objawów klinicznych.
Jeśli obserwujesz u kota drgawki i inne niepokojące symptomy, oznacza to, że toksyny zostały już prawdopodobnie wchłonięte; kot potrzebuje wówczas natychmiastowej pomocy lekarza.
Okres, w którym skuteczne może być podanie węgla, wynosi średnio nieco ponad godzinę od momentu ekspozycji na toksynę; wiele zależy tu od rodzaju toksyny oraz cech indywidualnych kota, w tym jego perystaltyki.
Wśród wskazań do podania kotu węgla możemy ponadto wyróżnić:
- wzdęcia,
- nadmiar gazów jelitowych,
- zaburzenia trawienne i dyskomfort w jamie brzusznej.
Kiedy nie podawać kotu węgla?
Oprócz wspomnianego upływu czasu, przeciwskazaniami do podania węgla kotu są następujące przypadki:
- spożycie substancji żrących lub węglowodorów (brak skuteczności węgla aktywowanego),
- zatrucie solą bądź innymi chlorkami,
- zatrucie substancją, która nie łączy się z węglem aktywowanym – są to m.in. alkohole, metale ciężkie, ksylitol, azotany,
- przed planowanymi badaniami endoskopowymi lub zabiegami chirurgicznymi (możliwość zaburzenia pola widzenia),
- zaburzenia czynności nerek u kota,
- objawy odwodnienia.
Węgiel dla kota – dawkowanie
Dawkowanie węgla aktywowanego w przypadku kota wynosi 2–5 g/kg masy ciała co 4–6 godzin.
Dostępne są preparaty z węgla przeznaczone dla zwierząt – należy wówczas sprawdzić dawkowanie na konkretnym preparacie. Można jednak podać także węgiel leczniczy przeznaczony dla ludzi we wspomnianej powyżej dawce.
Węgiel weterynaryjny ma często postać syropu – podanie go w tej postaci kotu może być jednak ryzykowne ze względu na możliwość zachłyśnięcia.
Tabletki lub kapsułki (otwieramy kapsułkę i odmierzamy dawkę ze znajdującego się wewnątrz proszku) są w przypadku mruczków bezpieczniejsze. Świetna w aplikacji jest także pasta z węglem – jest to produkt weterynaryjny, sprzedawany wraz ze strzykawką do podawania.
Uwaga – ponieważ pokarm może obniżać właściwości absorpcyjne węgla, zaleca się podawanie minimalnej ilości jedzenia w trakcie leczenia kota przy pomocy węgla.
Choć w medycynie ludzkiej coraz częściej odchodzi się od leczenia zatruć pokarmowych węglem i pozostaje on po prostu elementem domowej apteczki, w weterynarii wciąż jest on dość szeroko stosowany jako środek generalnie bezpieczny oraz skuteczny – pod warunkiem szybkiego podania.
Domowe sposoby na kocie dolegliwości
