Z medycznego punktu widzenia biegunka jest objawem chorobowym, który manifestuje się rozwodnieniem kału, zwiększoną liczbą wypróżnień lub zwiększoną ilością mas kałowych. Nikomu jednak nie trzeba tego w pełni obrazować – ta przypadłość dopadła każdego z nas przynajmniej raz w życiu.
Jak rozpoznać, że kot ma biegunkę? Biegunkę możemy stwierdzić w chwili, gdy kot wypróżnia się luźnymi, często wodnistymi bądź śluzowatymi stolcami częściej niż dotychczas. Jeśli kot załatwia się 5-6 razy na dobę lub częściej, możemy mówić o biegunce.
Biegunka u kota - ostra czy przewlekła?
Rozwolnienie u kota to temat rzeka, w każdym przypadku jednak objaw ten powinien wzmonić czujność opiekuna. Zacznijmy od wyróżnienia trzech rodzajów biegunki ze względu na długość występowania tego objawu. Określenie tego, czy u pacjenta występuje biegunka ostra, czy przewlekła, ma duże znaczenie diagnostyczne:
- Biegunka ostra, trwająca krócej niż 2 tygodnie, inaczej nazywana przemijającą,
- Biegunka uporczywa, trwająca od 2 do 3 tygodni,
- Biegunka przewlekła (inaczej: nawracająca), która trwa dłużej niż 3 tygodnie.
Biegunka uporczywa i przewklekła wymagają dokładnych badań w celu postawienia diagnozy, mogą bowiem być objawami poważnych schorzeń.
Ostry przebieg biegunki u kota spowodowany jest zwykle:
- zatruciem pokarmowym wynikającym z błędów żywieniowych,
- pasożytami,
- chorobami zakaźnymi.
Częstą przyczyną biegunek jest zatrucie pokarmowe. Jeśli poza biegunką kot nie ma innych objawów choroby (gorączka, apatia), możemy go przegłodzić przez kilkanaście godzin.
Jeśli symptomy nie ustąpią, należy udać się do lekarza weterynarii.
Z kolei u kociąt i młodych kotów biegunka ostra najczęściej spowodowana jest obecnością pasożytów – wtedy kał może mieć domieszkę krwi lub śluzu.
Rozwolnienie u kota - możliwe przyczyny
Słabej jakości karma
Przyczyną dietetyczną biegunki może być kiepskiej jakości pokarm. Tutaj należy zwrócić uwagę na to, czym karmimy naszego kota. Jako że kot domowy to obligatoryjny mięsożerca, w jego diecie nie powinno być żadnych zbóż i produktów zbożowych (a więc pszenicy, ryżu, kaszy, kukurydzy, mąki czy makaronu) oraz jak najmniej węglowodanów w postaci warzyw i owoców.
Jeśli karmimy kota gotową karmą, zwróćmy uwagę na jej skład. Jeżeli znajdziemy w nim dużą domieszkę zbóż – należy zmienić karmę na zdrowszą. Obecnie na rynku jest szeroki wybór mięsnych karm z symbolicznym dodatkiem warzyw, które służą naszym domowym drapieżcom.
Błędy w samodzielnie przygotowywanych posiłkach
Jeśli natomiast sami przygotowujemy w domu posiłki, zdecydowanie należy unikać podawania produktów mięsnych po obróbce termicznej (smażonych, pieczonych, gotowanych – choć gotowanie jest akceptowalne i nawet zalecane w przypadku chorób trzustki, jednak konieczna jest wówczas konsultacja dietetyczna) oraz przyprawionych.
Koty to surojady (są przystosowane najlepiej do trawienia i czerpania składników odżywczych z pokarmu niepoddanego obróbce termicznej) – i o ile nie jedzą na co dzień suchej karmy, można podawać im surowe mięso, oczywiście z pewnych źródeł.
Jedynym wyjątkiem jest mięso dzika, którego w ogóle nie należy podawać ze względu na ryzyko zarażenia wirusem choroby Aujeszkyego. Taka „domowa” dieta powinna być też sporządzona z głową – tutaj odsyłam do poczytania o metodzie żywienia BARF.
Biegunka u kota: zmiana karmy
Kolejną przyczyną dietetyczną biegunki u kota, a zwłaszcza u kociąt, jest nagła zmiana diety. Koci układ pokarmowy jest dość wrażliwy na takie zmiany. Jeżeli nasz kot je na co dzień suchą karmę, należy przy niej pozostać, a nie mieszać lub podawać na przemian z mokrą lub, co gorsza, z mięsem.
Wynika to z różnicy trawienia się wysoko przetworzonych „chrupek” oraz zdecydowanie mniej przetworzonej, mokrej karmy. Jeśli stosujemy karmienie mieszane, powinniśmy odczekać odpowiedni czas między podaniem jednego i drugiego rodzaju karmy.
Wynosi on 8 godzin w przypadku, gdy kot najpierw zje suchą karmę, a później chcemy mu podać mokrą, oraz 4 godziny w odwrotnej sytuacji. Mniejszy problem jest w przypadku podania surowego lub suszonego mięsa, jeśli kot jest przyzwyczajony do jedzenia mokrej karmy.
Zatrucia pokarmowe
Jeszcze inną przyczyną dietetyczną mogą być bakteryjne zatrucia pokarmowe lub spożycie trującego czy szkodliwego dla kota pokarmu, środka chemicznego bądź rośliny. Warto wiedzieć, czego nie należy podawać kotu jako przysmaków, czy tym bardziej – jako pokarmu na co dzień.
Wciąż nie wszyscy są świadomi szkodliwości mleka – a właściwie znajdującej się w nim laktozy. Spożycie każdego nabiału może skończyć się biegunką lub wymiotami.
Trujące dla kotów są natomiast winogrona i rodzynki, pestki, wiele roślin doniczkowych, napoje alkoholowe, surowe ziemniaki, cebula i wiele innych. Koty nie powinny jeść też niektórych ryb, pić kawy czy herbaty oraz spożywać drożdży czy przypraw w jakiejkolwiek formie (łącznie z solą).
Biegunka u kota a robaki
Po błędach żywieniowych należy przyjrzeć się pasożytom, które atakują układ pokarmowy kota. Inwazje pasożytów są bardzo częstą przyczyną biegunek u kotów. Robaki, które mogą pasożytować w kocich jelitach to przede wszystkim tasiemce i glisty.
Biegunkę wywołują także pierwotniaki, takie jak: Giardia (wywołujące giardiozę lub inaczej lambliozę), Tritrichomonas (wywołujące trichomonozę lub inaczej rzęsistkowicę) czy Coccidia (Cystoisospora – wywołujące kokcydiozę). Biegunka jest wtedy bardzo gwałtowna i może zawierać krew i śluz.
Biegunka u kota a choroby
Rozległym tematem są również choroby zakaźne, gdyż wiele z nich powoduje rozwolnienie. Można je podzielić na choroby wirusowe i bakteryjne.U kotów największe znaczenie mają wirus kociej białaczki (FeLV) link i wirus niedoboru immunologicznego kotów (FIV), wraz z wtórnymi zakażeniami.
Inne choroby, których objawem może być biegunka to
- krwotoczne zapalenie żołądka i jelit,
- wgłobienie, czyli teleskopowe wsunięcie się części jelita w inną część jelita,
- zespół drażliwego jelita kotów (IBS),
- ostre zapalenie trzustki
- niedoczynność kory nadnerczy.
Inne możliwe przyczyny rozwolnienia u kota
Innymi przyczynami ostrej biegunki u kota mogą być:
- silny stres,
- reakcja na podanie leku,
- podrażnienie układ pokarmowego przez spożycie ciała obcego,
- szczepienie,
- przejedzenie.
Biegunka u kota - co robić?
Jednorazowa „wpadka” może zdarzyć się każdemu kotu, warto jednak zawsze zwrócić uwagę, czy w kale nie ma śluzu, krwi lub widocznych robaków.
Koniecznie trzeba też dokładnie obserwować kota w najbliższym czasie, gdyż w razie choroby mogą wystąpić również inne objawy, np. ból, wokalizacja, osowiałość, brak apetytu, wydrapywanie sierści czy agresja.
Warto też przypomnieć sobie, czy kot nie miał możliwości spożycia jednego z trujących dla niego pokarmów lub czy w domu nie ma roślin, którymi mógłby się zatruć.
Jeśli kot nie ma innych objawów chorobowych można spróbować zastosować kilkugodzinną głodówkę – jednak nie dłuższą niż 8-10 godzin, aby nie uszkodzić wątroby. Pamiętajmy również o zapewnieniu mu stałego dostępu do wody!
Jeśli biegunce towarzyszą inne objawy albo utrzymuje się powyżej dwóch dni, należy udać się do lecznicy.
Biegunka u kota - leczenie
Lekarz weterynarii w pierwszej kolejności przeprowadzi wywiad, a jak największa ilość informacji będzie miała ogromne znaczenie ze względu na mnogość przyczyn występowania biegunki. Weterynarz może zlecić badanie kału w kierunku wykrycia pasożytów. Konieczne mogą się też okazać badania morfologiczne krwi.
W przypadku biegunki przewlekłej konieczne jest rozpoznanie, czy ma ona źródło w jelicie cienkim, czy grubym. W większości przypadków, jeśli biegunkom towarzyszy spadek masy ciała, mamy do czynienia ze schorzeniem jelita cienkiego. Jeśli zaś kot utrzymuje swoją wagę, problem dotyczy jelita grubego. Bywają jednak odstępstwa od tej zasady w przypadku nowotworu czy histoplazmozy.
Istnieje oczywiście wiele innych parametrów, które mogą pomóc w różnicowaniu źródła przewlekłej biegunki (takich jak: obecność krwi lub śluzu w kale, wymioty, bolesne parcie, wzmożone łaknienie i inne), jednak to na podstawie utraty masy ciała lub braku zmian w tym zakresie weterynarz najszybciej stawia diagnozę.
Jakie leki na biegunkę u kota?
W zależności od schorzenia, leczenie będzie przebiegać różnie. Jeśli to pasożyty wywołały biegunkę, konieczne będzie odrobaczenie. Jeśli przyczyną jest wirus, będziemy podawać kotu środki wspomagające układ odpornościowy.
W razie zakażeń bakteryjnych lekarz zastosuje antybiotykoterapię. Przewlekła biegunka wymaga również stosowania płynoterapii i podania środków przeciw biegunce. Jeżeli okaże się, że problemy wynikają z błędów żywieniowych, konieczna będzie zmiana diety.
Nie należy bagatelizować objawu, jakim jest biegunka – jak widać, może świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych, a w szczególności w przypadku młodych kotów i kociąt może być bardzo niebezpieczna.
Źródła:
1. R. W. Nelson, C. Guillermo Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt, Tom 1, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wydanie 5, Wrocław 2016.
2. J. L. Gundłach, A. B. Sadzikowski, Parazytologia i parazytozy zwierząt, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 2004.
3. S. Purcell, A. K. Cook, Przewlekła biegunka kotów. Cz. I. Rozpoznawanie, Magazyn Weterynaryjny, 14/06/2018.
4. S. Purcell, A. K. Cook, Przewlekła biegunka kotów. Cz. II. Leczenie, Magazyn Weterynaryjny, 14/06/2018.
Objawy chorób u kota
