Ropomacicze u kotki – co to za choroba?
Ropomacicze to inaczej stan zapalny macicy wywołany przez bakterie – normalnie bytujące w pochwie – które wnikają głębiej do narządów rozrodczych kotki.
Do takiego zakażenia dojść może u każdej kotki, która przechodzi ruję niezakończoną ciążą (a ruję kotka może przechodzić nawet kilka razy w roku), ale także u zwierząt, u których stosuje się antykoncepcję hormonalną.
Ryzyko wystąpienia choroby rośnie wraz z wiekiem (60% przypadków ropomacicza diagnozuje się u kotek w wieku powyżej 5 lat), dlatego tak ważne jest wczesne przeprwadzenie zabiegu sterylizacji kotki. Tylko ono bowiem może uchronić zwierzę przed ropomaciczem.
Rozwój ropomacicza ma związek głównie z zaburzeniem równowagi hormonalnej – do którego prowadzi m.in. antykoncepcja hormonalna, ale może mieć równie dobrze przyczyny naturalne.
W jaki sposób bakterie docierają z pochwy w głąb macicy?
Ułatwia im to poszerzenie szyjki macicy, które ma miejsce na skutek działania progesteronu – jednego z hormonów płciowych. Progesteron jest wytwarzany przez ciałko żółte, które z kolei powstaje na skutek owulacji. Poszerzenie szyjki macicy ma przygotować ten narząd na ciążę, dlatego w czasie rui poziom hormonu rośnie – i nie spada wraz z zakończeniem rui, lecz pozostaje wysoki jeszcze przez kilka tygodni.
Poszerzenie szyjki macicy, rozrost błony śluzowej macicy oraz osłabienie odporności kotki (progesteron zmniejsza ilość białych krwinek odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego) sprzyjają wnikaniu drobnoustrojów chorobotwórczych w głąb układu rozrodczego. Zakażenie może nastąpić już pod koniec rui niezakończonej zapłodnieniem, a sama choroba najczęściej rozwija się w ciągu 50–80 dni od rui – w okresie diestrus, czyli cyklu jajnikowego.
Najwięcej przypadków choroby odnotowuje się w sezonie wiosenno-letnim. Jesień i zima to na ogół dla kotek okres bezrujowy.
Jakie koty są podatne na ropomacicze?
Warto zaznaczyć, że podczas gdy kilkadziesiąt lat temu na ropomacicze chorowały głównie kotki w średnim wieku i starsze, tak obecnie choroba ta jest również domeną młodych kotek. Do gabinetów trafiają nawet kilkumiesięczne samiczki z podejrzeniem ropomacicza – wszystko przez niechęć niektórych opiekunów do wykastrowania kotki i zapobieganie rujom poprzez podawanie zastrzyków bądź tabletek antykoncepcyjnych.
Rozregulowują one gospodarkę hormonalną i mogą wywoływać szereg efektów ubocznych, m.in. zgrubienie śluzówki macicy i nadprodukcję wydzieliny gruczołów macicy. Wydzielina gromadzi się w jamie narządu, a jeśli zostanie nadkażona – dochodzi do ropomacicza.
Jak piszą w swym artykule pracownicy naukowi warszawskiej SGGW, niedawne badania zasugerowały jeszcze jedną drogę rozwoju ropomacicza – nadkażenie bakteryjne narządu miałoby się pojawić jako pierwsze, i doprowadzić do przerostu gruczołów macicznych na skutek stanu zapalnego.
Zwiększona wydzielniczość tych gruczołów nasila następnie zakażenie. W tym wypadku progesteron nie odgrywa roli w powstawaniu stanu zapalnego (źródło: Kacprzak K., Jurka P., Dolka I., „Ropomacicze u kotek – przypadki nietypowe”, źródło: magwet.pl).
Ropomacicze u kotki – objawy
Choroba może przybrać postać ropomacicza otwartego lub zamkniętego. Ta druga postać jest dużo groźniejsza dla kotki.
Ropomacicze otwarte
Do ropomacicza otwartego dochodzi wówczas, gdy szyjka macicy jest wciąż rozszerzona, a płyn wydostaje się na zewnątrz organizmu. Łatwo zauważyć u kotki plamienie, upławy – często z krwią. Choroba ma łagodniejszy przebieg właśnie dlatego, że zakażona wydzielina wydostaje się z organizmu. Niekiedy płyn znajdujący się wewnątrz macicy pozostaje niezakażony.
Ropomacicze zamknięte
Z zamkniętą postacią ropomacicza mamy do czynienia wówczas, gdy szyjka macicy jest zamknięta, a zakażona ropna wydzielina nie może się wydostać poza organizm kotki. Toksyny produkowane przez bakterie przedostają się do krwi, a wraz z nią – do kolejnych narządów ciała. Może dojść w związku z tym do niewydolności nerek, wątroby, a nawet do sepsy, czyli zakażenia całego organizmu. Może się także zdarzyć, że przepełniona płynem macica pęknie, a płyn dostanie się do jamy otrzewnowej. Krótko mówiąc, nieleczone ropomacicze prowadzi do śmierci kotki.
Ropomacicze zamknięte objawiać się może:
- gorączką,
- osłabieniem i sennością,
- zwiększonym pragnieniem i częstym oddawaniem moczu,
- brakiem apetytu,
- apatią,
- wymiotami i biegunką.
Brzuch jest bolesny, czasem dochodzi do obrzęku. Obserwując takie objawy u kotki, należy jak najszybciej udać się z nią do lekarza. Lekarz podczas badania klinicznego może stwierdzić powiększenie macicy.
Należy koniecznie wykonać USG narządu (powiększenie nie zawsze musi być skutkiem ropomacicza), trzeba także pobrać krew na morfologię i biochemię.
Postępowanie przy stwierdzeniu ropomacicza
Leczenie polega na jak najszybszej interwencji chirurgicznej polegającej na usunięciu jajników, jajowodów i macicy. Jest to więc de facto zabieg kastracji kota, jednak należy pamiętać, że w przeciwieństwie do kastracji zdrowej kotki, tutaj operacja wykonywana jest w stanie zagrożenia życia, u zwierzęcia osłabionego, o znacznie gorszych parametrach.
Po zabiegu stosuje się antybiotykoterapię.
Jak zapobiegać ropomaciczu u kotki?
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania ropomaciczu u kotek jest kastracja, najlepiej jeszcze przed pierwszą rują.
Stwierdzono, że wykonanie zabiegu kastracji przed wystąpieniem pierwszej rui nie tylko praktycznie eliminuje ryzyko wystąpienia ropomacicza, ale również minimalizuje niemal do zera groźbę rozwoju nowotworu sutka u kotki. Pamiętajmy, że nawet jednokrotne podanie tabletki lub zastrzyku hormonalnego może już doprowadzić do wystąpienia stanu zapalnego macicy i rozwoju choroby!
Kastrując młodą kotkę, chronimy ją więc przed dwiema groźnymi chorobami. To ważne, zwłaszcza że ropomacicze występuje u niekastrowanych kotek naprawdę często. Jeśli chodzi o kotki hodowlane, powinny zostać poddane kastracji jak tylko przestaną pełnić rolę reproduktorek.
Choroby kotów
