Uwielbienie, jakim wiele kotów darzy kartonowe pudełka, nie jest przypadkowe, choć tajniki tej niezwykłej więzi nie zostały jeszcze do końca poznane.
Jednak znając kocie zachowania i potrzeby, możemy stwierdzić, że kartonowe pudełko należy do tych perfekcyjnie zaprojektowanych kocich kryjówek, dających poczucie bezpieczeństwa futrzanemu lokatorowi. Nawet jeśli jest nie za duże i kot musi się w nie wcisnąć.
Dlaczego kot lubi się chować?
Przodkowie kotów w swym naturalnym środowisku byli nie tylko drapieżnikami, ale także potencjalnymi ofiarami – zagrażały im dość liczne większe zwierzęta. Wykształcili więc nie tylko znakomite zdolności łowieckie, ale także strategie przetrwania, które pozwalały im przeżyć w obliczu zagrożenia. Wybieranie bezpiecznej kryjówki, z której kot obserwował otoczenie, nie będąc samemu widzianym, było z tego punktu widzenia bardzo ważne!
To, co było istotne dla przodków kota domowego, jest dziś ważne również dla naszego mruczka.
Właśnie dlatego dostęp do kryjówek odgrywa dużą rolę w pracy z kotem lękliwym, agresywnym, czy po prostu w trakcie oswajania przyniesionego właśnie kota z jego nowym terytorium – naszym domem. Mniej odważne koty wybiorą najpierw baczną obserwację terenu z bezpiecznej kryjówki.
Kocie domki i kryjówki - sposób na obniżenie stresu u kota
Wszystko to ma solidne podstawy naukowe – interesujący eksperyment przeprowadziła chociażby etolożka Claudia Vinke z holenderskiego Uniwersytetu w Utrechcie. Vinke pracowała z kotami w schronisku i udowodniła, że umożliwienie kotu dostępu do kartonowego pudełka redukuje jego poziom stresu.
Podzieliła nowo przybyłe do schroniska koty na dwie grupy – jedne miały do dyspozycji pudełko, inne nie mogły się schować do tego typu kryjówki. Rezultat?
Koty, które mogły chować się do pudełek w dowolnym momencie, były znacznie mniej zestresowane, szybciej przyzwyczaiły się do nowego otoczenia i wykazywały większą chęć interakcji z człowiekiem (źródło: B. Gardiner, „Why Do Cats Love Boxes So Much?).
Inną typową cechą kota jest jego niechęć do konfrontacji. Kot preferuje zwykle strategię ucieczki, a nie agresję defensywną – chyba że jest przyparty do muru. Jeśli jednak tylko ma taką opcję, wymknie się zagrożeniu i schowa.
W swojej kryjówce „przetrawia” problem i uspokaja się. Podobnie w domu – choć nie ma na głowie tylu problemów, co koty dzikie, w chwilach, w których chce się uspokoić lub po prostu oddalić i pobyć sam, wybiera swoją ulubioną kryjówkę. W ten sposób radzi sobie ze stresem. Uspokojony, wyciszony – jest jednocześnie zdrowszy.
W jakich miejscach lubi się chować kot?
Tak jak to bywa z innymi akcesoriami, jak zabawki czy drapaki, koty mogą mieć różne preferencje odnośnie kryjówek, jednak każda z nich musi spełniać podstawową zasadę – dawać zwierzęciu poczucie bezpieczeństwa.
Oto możliwe rodzaje "kocich domków" , niekoniecznie kupionych w sklepie.
Kartonowe pudełko
Kartonowe pudełko jest lubiane, ponieważ posiada ścianki osłaniające kota z niemal wszystkich stron. Tylko jeden otwór wejściowy umożliwia obserwację otoczenia bez konieczności sprawdzania, czy coś nie czai się z tyłu. Kot widzi, nie będąc widzianym (albo przynajmniej tak mu się wydaje). Jednocześnie pudełko może być świetną bazą do zabawy.
To miejsce, w którym kot zaczai się na zabawkę. Jeśli wykonasz dla niego pudełko z jednym dużym otworem wejściowym oraz kilkoma małymi (takimi rozmiaru łapki) dookoła, będzie to dla niego doskonała rozrywka. Będzie łapał poruszające się obiekty, wysuwając z pudełka łapkę i „nie ujawniając się”. Jeśli kot lubi pudełka, świetnym prezentem dla niego będzie własnoręcznie wykonany z tektury koci domek lub domek zakupiony. Część z tych dostępnych w sklepach pełni jednocześnie funkcję ekologicznego drapaka.
Budka dla kota
Budka na wysokościach to odpowiednik kryjówki na drzewie. Przewagą kota nad wieloma innymi zwierzętami zawsze było to, że kot mógł wspiąć się na drzewo i stamtąd, z bezpiecznego punktu, obserwować otoczenie.
Jeśli Twój kot lubi patrzeć z góry na to, co dzieje się wokół – a większość z nich uwielbia takie obserwacje i ma swoje strategiczne punkty – sprezentuj mu zawieszoną na ścianie budkę, do której będą prowadziły półeczki i drabinki. Takie zestawy urozmaicające kocią przestrzeń można zakupić w sklepie lub wykonać samodzielnie.
Budka, która znajduje się bliżej sufitu niż podłogi, to doskonałe rozwiązanie dla każdego kota, ale zwłaszcza dla zwierzęcia współdzielącego przestrzeń nie tylko z Tobą, ale także z innymi kotami, psami czy dziećmi. Kot, który „ma dość”, oddali się po prostu do swojego niedostępnego królestwa.
Kokon dla kota
Kokony i jaskinie to legowiska i jednocześnie idealne kryjówki dla zwierząt, które czują się bezpiecznie w miejscach posiadających bardzo mały, wąski otwór wejściowy. Takie koty uwielbiają na przykład „ryć” tunel pod kołdrą, kocem bądź narzutą na łóżko i tam drzemać.
W takiej kryjówce kot nie tylko chowa się, ale także utrzymuje ciepło. Kocie legowisko typu kokon wykonane z wełny lub filcu może okazać się strzałem w dziesiątkę. Otwór wejściowy jest tu dość wąski, a naturalny materiał zapewnia zwierzęciu odpowiednią ilość ciepła. Podobnie spodobać mu się mogą „worki” pluszowe z usztywnionym wejściem, w które może się „wkopać”.
Gdzie umieścić koci domek, aby kot chciał się w nim chować?
W zacisznym miejscu domu
Kot nie korzysta z przygotowanej dla niego kryjówki? Być może znajduje się ona po prostu w niedogodnym miejscu. Nie oczekuj, że mruczek, który lubi się chować (do odpoczynku lub obserwacji, nie podczas zabawy), polubi kryjówkę umieszczoną na głównej trasie komunikacyjnej domowników, np. w korytarzu.
Niech będzie to miejsce zaciszne.
Czasem wystarczy przeniesienie kryjówki do wnęki czy położenie jej wyżej. Budka lub walec zawieszony na ścianie spodobać się może nawet w przypadku salonu, gdzie toczy się życie rodzinne.
Nie powinien natomiast znaleźć się pod nogami biegających po salonie dzieci – w takim przypadku pudełko położone na podłodze nie zachęci go do odpoczynku. Wystarczy je natomiast przenieść do spokojniejszego pomieszczenia, chociażby sypialni!
Kocia kryjówka wśród mebli lub na drapaku
Kocie kryjówki mogą kryć się także wśród innych akcesoriów, np. w dużym drapaku typu kocie drzewo. Drapaki te mają niemal zawsze przynajmniej jedną budkę, a średnie i duże modele wyposażone są ponadto w dodatkowe budki, hamaki czy tunele-walce.
Sprytne miejsca na kocie kryjówki zaczynają tworzyć producenci mebli. Meble pomyślane pod kątem opiekunów kotów posiadają chociażby kocią budkę w szafce czy regale lub miejsce dla kota w konstrukcji sofy, stolika bądź krzesła. Można taki mebel zakupić… lub podpatrzeć rozwiązanie, które można zastosować u siebie.
Stworzenie kociej budki w jednej z szafek biurka wymaga tylko podstawowych umiejętności majsterkowicza i wymoszczenia wnętrza szafki ulubionym kocim kocykiem. Możesz także wygospodarować dla kota część półek na regale – najlepiej tak, aby puste półki tworzyły trasę, po której kot może dostać się na górę.
Transporter dla kota jako koci domek
I wreszcie, bardzo przydatną formą kociej kryjówki jest… transporter. Wystawienie go na zewnątrz (z wyjętymi drzwiczkami) i stworzenie z niego budki nie tylko urozmaici kocią przestrzeń, tworząc bardzo dobrą kryjówkę, ale także oswoi sam transporter.
Dzięki przyjemnym skojarzeniom, kot nie będzie pamiętał transportera jedynie jako złowieszczego miejsca, w którym zanoszony jest do weterynarza. Jeśli w domu transporter jest lubianym przez kota miejscem odpoczynku, stanie się także bezpiecznym schronieniem w gabinecie lekarskim.
