Strata psa boli często równie mocno co odejście bliskiej osoby. W tym trudnym momencie musimy poradzić sobie nie tylko z żałobą po pupilu, ale również zorganizować jego pochówek.
Co zrobić z ciałem ukochanego pupila? Jakie są prawne i realne możliwości formy pożegnania się z czworonogiem?
Co zrobić, jeśli pies zdechnie w domu?
Nie ma dokładnych statystyk na temat tego, jaka część psów w Polsce odchodzi w zaciszu swoich legowisk. Statystyki amerykańskie mówią o tym, że ponad połowa psów umiera w domu.
Kiedy umiera pies, jego opiekun jest zobowiązany do zabezpieczenia jego ciała oraz utylizacji w sposób zgodny z polskim prawem.
Obowiązek ten nakłada na niego Ustawa o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1069/2009 z dnia 21 października 2009 r. określające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego i produktów pochodnych, nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi.
Zwłoki zwierząt domowych są według rozporządzenia zaliczane do materiału szczególnego, podlegającego usunięciu.
Usunięcie to może odbywać się poprzez:
- Sterylizację ciśnieniową w zakładzie utylizacyjnym i poddanie procesowi spalenia lub współspalenia,
- Spopielenie w zatwierdzonych placówkach (krematoria dla zwierząt)m
- Grzebanie w całości lub w formie prochów na grzebowiskach dla zwierząt domowych.
Jeśli pies zostaje uśpiony u weterynarza, to najczęściej lekarz wyjaśnia wszelkie opcje opiekunowi i – jeśli posiada taką możliwość – pozwala (za opłatą) na pozostawienie ciała pupila do utylizacji.
Jeśli pies zdechnie w domu, podstawowym zadaniem opiekuna jest zabezpieczenie jego ciała oraz podjęcie decyzji co do sposobu jego utylizacji.
Jak zabezpieczyć ciało martwego psa?
Już od momentu śmierci rozpoczyna się proces rozkładu i dość szybko, zwłaszcza w upalne dni, może dojść do pojawienia się owadów i nieprzyjemnego zapachu. W kilka chwil po śmierci zaczyna się skurcz pośmiertny, który trwa do 72 godzin.
Ważne jest zatem, by jak najszybciej po śmierci psa, jeszcze przed wystąpieniem skurczu, ułożyć jego ciało we właściwy sposób, czyli na boku, z podkurczonymi tylnymi łapami (pozycja snu).
- Ciało psa najwygodniej ułożyć na kocu lub prześcieradle, a następnie je zawinąć. Warto pamiętać, że podczas przenoszenia psa może dojść do wycieku płynów ustrojowych z pyska, pęcherza lub odbytu.
- Zawinięte ciało psa umieszczamy w plastikowym worku (lub jeśli pies jest duży, w dwóch workach zachodzących na siebie) i przewiązujemy węzłem, tak by możliwe było w miarę wygodne jego przeniesienie.
- Ciało powinno być przechowywane w chłodnym miejscu, najlepiej w chłodni, aż do czasu pochówku, kremacji lub utylizacji. Już po kilku godzinach zapach rozkładającego się ciała zacznie przenikać przez folię, dlatego decyzję o tym, gdzie przenieść psa należy podjąć jak najszybciej.
Co zrobić z martwym psem?
Opcji na zajęcie się ciałem martwego psa jest w Polsce kilka. Nie wszystkie są jednakowo dostępne dla wszystkich. Bardzo często decyzja o wyborze formy pożegnania się z ciałem psa wynika z dostępności niektórych usług lub budżetu opiekuna. Dostępne opcje to:
Utylizacja ciała zwierzęcia przez zakład utylizacyjny
Najtańsza opcja, dostępna w całym kraju. Przekazaniem zwłok psa do zakładu zajmują się przedsiębiorstwa oraz zakłady prowadzące działalność w zakresie transportu ubocznych produktów zwierzęcych. Ich listę znajdziemy na stronie Głównego Inspektoratu Weterynarii w sekcji I oraz sekcji III (zakłady pośrednie – np. schroniska).
Martwe zwierzę można też przekazać lecznicy weterynaryjnej posiadającej warunku do przechowywania zwłok.
Uwaga! Nie każda lecznica weterynaryjna takie warunki posiada, dlatego przed przewiezieniem psa, należy zadzwonić i dopytać weterynarza o możliwe opcje.
Koszt przekazania ciała psa do utylizacji zależy od jego wagi i wynosi od 50 zł za małego psa, do kilkuset złotych w przypadku psa dużego.
Cmentarz dla zwierząt
W Polsce istnieje tylko kilkanaście miejsc, w których możliwy jest pochówek zwierzęcia. To niewiele na cały kraj. W wielu miejscach nie ma w pobliżu żadnego grzebowiska dla zwierząt. Najwięcej grzebowisk znajduje się w Polsce północnej (Bydgoszcz, Szczecin, Słupsk, Gorzów Wielkopolski, Sicienko, Piła, Rzędziany, Gdańsk), trzy na Śląsku, jeden w mazowieckim i jeden na podkarpaciu.
Osoby, które mają blisko takie miejsce, mogą wybierać między:
- Pochówkiem indywidualnym (w osobnej mogile)
- Pochówkiem zbiorowym (we wspólnej mogile)
Koszt pochówku psa na cmentarzu dla zwierząt zależy nie tylko od rodzaju miejsca, ale też od wagi zwierzęcia. Waha się od 100 zł za pochowanie małego psa we wspólnej mogile, do 600 zł za dużego psa w mogile indywidualnej.
Oferty grzebowisk różnią się ceną, usługami dodatkowymi (nagrobki, płyty granitowe, grawery) oraz kosztami utrzymania mogiły (od 80 do 100 zł rocznie).
Krematorium dla zwierząt
Jeszcze inną opcją jest kremacja zwierzęcia. W Polsce jest to rozwiązanie stosowane dość rzadko, ze względu na małą dostępność krematoriów dla psów i kotów. O ile w krajach Europy zachodniej funkcjonują od lat, w Polsce branża pogrzebowa dedykowana zwierzętom dopiero raczkuje.
Krematoria dla zwierząt w Polsce to zaledwie kilka placówek. M.in.:
- Dolina Spokoju w Warszawie
- Esthima w Ruzie Śląskiej,
- Animal Park w Lublinie i Mikołowie,
- Pamiętaj o mnie w Poznaniu.
Usługa dostępna jest jednak dla osób z większej ilości województw, bo niektóre z krematoriów oferują bezpłatny odbiór zwierzęcia z lecznicy lub z domu.
Koszt kremacji psa
Cena kremacji psa jest zależna jest od tego, czy ma to być usługa indywidualna, czy kremacja zbiorowa oraz od wagi zwierzęcia.
Najdroższą opcją jest kremacja indywidualna. Jej koszt waha się od 690 zł do 1500 zł.
Nieco tańszą opcją jest kremacja rozłączna – polega na tym, że w tym samym czasie spalane są zwłoki kilku zwierząt, ale są od siebie wyraźnie oddzielone, tak że możliwa jest identyfikacja konkretnych prochów i przekazanie ich opiekunom. Koszt takiej usługi to wydatek rzędu 500 – 700 zł.
W obu powyższych przypadkach prochy zwierzęcia mogą zostać przekazane opiekunowi. W większości krematoriów istnieje możliwość nabycia specjalnej, zdobionej urny na prochy naszego podopiecznego.
Poza umieszczeniem prochów w urnie niektóre krematoria dla zwierząt oferują inne pamiątkowe opcje:
- Kryształy pamięci z prochami psa lub kota,
- Zatopienie prochów pupila w biżuterii.
Koszt takiej usługi to od kilkuset do kilku tysięcy złotych.
Najtańszą opcją jest kremacja łączna – niepozwalająca na identyfikację konkretnych prochów kota lub psa. Jej koszt zaczyna się od 200 zł i jest zależny od wagi zwierzęcia. Po kremacji opiekun otrzymuje certyfikat kremacji (bez prochów zwierzęcia).
Inne usługi oferowane przez krematoria dla zwierząt to:
- Ceremonie pożegnania,
- Odciski łapki (atramentowe lub w masie modelinowej – 100-300 zł)
- Wyizolowanie DNA pupila (z umieszczeniem go w specjalnej próbówce - koszt około 2 tys. zł),
- Wykonanie diamentu z prochów zwierzęcia (koszt 30-40 tys. zł).
Czy można zakopać psa w ogrodzie?
Zdecydowanie nie! Za pogrzebanie psa we własnym ogrodzie, publicznym parku czy lesie grozi grzywna, wynikająca z art. 162 §1 Kodeksu wykroczeń. Może ona wynieść od 500 zł (mandat karny) do 5.000 zł (grzywna nałożona przez sąd). Mimo tak wysokich kar, aż 72% Polaków (badania własne Wamiz) mających zwierzęta, grzebie je w miejscach do tego nie przeznaczonych.,
Martwego psa, kota, chomika czy królika nie można też „pozbyć” się poprzez wyrzucenie go do kosza na śmieci (co niestety często się zdarza). Jedyne dopuszczalne w Polsce opcje to grzebowisko, krematorium dla zwierząt lub utylizacja przez Zakłady Gospodarki Komunalnej.
