Dzikie koty należą do najpiękniejszych zwierząt w przyrodzie. Pełne gracji i tajemniczości, o sierści ozdobionej niezwykłymi wzorami, zapewniającymi idealny kamuflaż.
Nic dziwnego, że wiele osób chciałoby mieć taką piękną istotę we własnym domu. Chociażby kota czarnołapego – niepozornych rozmiarów kotka o pięknym futerku i wielkich oczach. Czy to jednak dobry pomysł, i czy jest to w ogóle możliwe?
Kot czarnołapy - mały wielki kot
Kot czarnołapy (Felis nigripes) to gatunek małego dzikiego kota, zamieszkującego południową Afrykę, a dokładniej obszary RPA, Namibii i Botswany. To najmniejszy kot afrykański i jeden z najmniejszych kotów świata.
Kocury mogą osiągać wagę od 1,5 do 2,5 kg, kotki natomiast – od 1 do 1,6 kg. Najbardziej „okazałe” kocurki mierzą około 50 cm (plus 12–20 cm ogon), jednak zazwyczaj koty te są mniejsze.
Niech jednak te niepozorne wymiary i lekkość piórka nikogo nie zwiodą! Kot czarnołapy jest doskonałym myśliwym, znacznie skuteczniejszym niż wielkie koty, a jego śmiałość obrosła niesamowitymi legendami wśród ludności południowej Afryki.
Mawiało się, że ten mały drapieżnik może upolować ofiarę wielkości owcy. Jest to przesada, ale z pewnością kot ten potrafi poradzić sobie ze zwierzęciem tak samo ciężkim jak on sam, np. z zającem przylądkowym.
Aż 60% jego ataków kończy się schwytaniem zdobyczy (u lamparta jest to 38%, u lwa jeszcze mniej). Jeden z badaczy odnotował, że kot ten przypuszcza atak na potencjalną ofiarę średnio co 30 minut, a w ciągu całej nocy poluje około 14 razy! Kot ten żywi się głównie gryzoniami, drobnymi ptakami, małymi wężami oraz bezkręgowcami.
Kot czarnołapy ma piękne futro w kolorze od płowego przez cynamonowy po złocistobrązowy, a zdobią je czarne lub brązowe cętki bądź rozety. Jak sama nazwa gatunkowa wskazuje – spodnia strona jego łap jest czarna.
Kot czarnołapy – zachowania i tryb życia
Tego małego kota niełatwo spotkać. Jest skryty, poluje w nocy, ewentualnie w okolicach świtu i zmierzchu. Dzień spędza głównie w kryjówkach, na które adaptuje chętnie chociażby opuszczone kopce termitów czy jamy wykopane przez inne zwierzęta. Kiedy trzeba – potrafi sam sobie taką jamę wykopać. W takiej norze chroni się przed większymi drapieżnikami oraz przed deszczem czy palącym słońcem.
Gdy zapada noc, kot czarnołapy staje się niesamowicie aktywny. Nawet 70% nocy spędza na poszukiwaniu pokarmu. Używa trzech podstawowych technik łowieckich, w zależności od rodzaju zdobyczy oraz zastanych warunków. Węże na przykład uderza łapami po głowie, do momentu gdy je ogłuszy.
Każdej nocy kot czarnołapy konsumuje równowartość 20% swojej masy ciała. „Nadwyżki” mięsa chowa w „skrytkach” znajdujących się w opuszczonych kopcach termitów. Oczywiście matki, które muszą wyżywić kocięta, polują ze dwojonym wysiłkiem i pracują w pocie czoła przez całą noc.
Kot czarnołapy – czy można mieć go w domu?
Kot czarnołapy to zwierzę dzikie i znacznie trudniejsze do oswojenia niż niektóre gatunki większych kotów. Generalnie koty te unikają człowieka, natomiast przyparte do muru, syczą, prychają, stroszą futro, kładą uszy po sobie i odsłaniają kły. Próbują za wszelką cenę odstraszyć intruza. Kota czarnołapego można porównać śmiało do naszego żbika – choć to dość bliski kuzyn domowego kota, nawet jego kocięta bardzo trudno oswoić.
Drugim, kluczowym powodem, dla którego nie powinno się myśleć o zakupie kotów czarnołapych, jest to, że są one najrzadszymi małymi kotami w Afryce. Jest to gatunek narażony na wyginięcie. W RPA i Botswanie podlega ścisłej ochronie.
Programy ochronne dla kota czarnołapego obejmują hodowlę w ogrodach zoologicznych czy badania w terenie, w tym zaopatrywanie kotów w obroże w radioodbiornikami w celu lepszego poznania ich zachowań i potrzeb.
Gatunkami dzikich kotów, które można legalnie kupić w Polsce, są serwal i karakal. Po zakupie kociaka należy zarejestrować go we właściwym urzędzie miasta lub starostwie na podstawie dokumentów przekazanych przez hodowcę. Należy jednak pamiętać, że koty te są dzikimi zwierzętami – choć wykarmionymi butelką – i mają większe wymagania niż koty domowe.
Serwal bądź karakal potrzebuje szczególnej uwagi i umiejętnego wychowania, a ponadto właściwego pokarmu (dieta oparta na whole prey i surowym mięsie, ewentualnie z dodatkiem wysokiej jakości pokarmu dla kotów), wystarczająco dużej przestrzeni do dyspozycji (wybieg-woliera). Są to zwierzęta, które doskonale skaczą – sforsują standardowe ogrodzenie bez problemu.
Nieprzemyślany zakup dzikich kotów jest niczym innym jak męczeniem ich.
Podoba Ci się kot czarnołapy? Sprawdź te rasy!
Jeśli fascynują cię koty o „dzikim” umaszczeniu – o wyraźnych, ciemnych cętkach na złocistobrązowym tle – poszukaj kota domowego, który jest podobnie umaszczony jak kot czarnołapy. Z pewnością wymaganiom tym odpowiada kot bengalski.
Kot bengalski
Klasyczny kot bengalski o wzorze „lamparcim” (ciemnobrązowe cętki na piaskowym, pomarańczowym lub złocistobrązowym tle) przypomina większą wersję kota czarnołapego. Pamiętaj, że kot tej rasy wymaga bardzo dużo uwagi i sporej dawki ruchu każdego dnia. Jest niezwykle energiczny – w końcu jest rasą hybrydową, czyli efektem krzyżówki kota domowego z dzikim kotem bengalskim.
Kot egipski mau
Kolejnym kotem o pięknym cętkowaniu jest kot egipski mau. Ta naturalna rasa, podobno wywodząca się od kotów czczonych w starożytnym Egipcie, występuje dziś w trzech odmianach: brązowej, srebrnej i dymnej. Każda z nich jest oczywiście cętkowana. Koty mau są żywiołowe, ciekawskie i wesołe, a także bardzo inteligentne.
Kot sokoke
Kot sokoke to kot pręgowany, ale również on prezentuje się „dziko”. Co więcej, to rodowita rasa afrykańska, wywodząca się z Kenii. Jednocześnie jest to kot mocno przywiązany do człowieka, o charakterze określanym często jako „psi”.
Kot singapurski
Jeśli podobają ci się koty niewielkich rozmiarów, mniejsze od „standardowego” mruczka, być może kotem odpowiednim dla ciebie jest kot singapurski? Dorosła kotka tej rasy waży zaledwie 1,8 kg, kocurek natomiast – do 2,7 kg.
Koty singapurskie mają charakterystyczne, wielkie oczy i umaszczenie z prążkami, przypominające typ futerka kota abisyńskiego. Ten niewielki kotek jest przyjazny, energiczny, a jego rozmiary nie wpływają negatywnie na jego zdrowie, czego nie można powiedzieć o stworzonych w ramach programów hodowlanych rasach „filiżankowych” („teacup”) kotów, głównie persów.
Pamiętaj, że w każdym domowym kocie znajdziesz cząstkę jego dzikiego przodka. Nie musisz poszukiwać dzikiego kota, aby pogłaskać miniaturowego tygrysa. Być może twój tygrys czeka na ciebie w pobliskim schronisku lubw naszej wyszukiwarce adopcyjnej?
