Większość ssaków ma mechanizm zwany odruchem prostującym. Działa podobnie do żyroskopu, a wywołują go sygnały z komórek znajdujących się w uchu wewnętrznym.
U człowieka pomaga korygować równowagę ciała, jeśli zbytnio wychyli się od pionu. Jednak koty poszły o krok dalej i są w stanie zmienić pozycję swojego ciała w powietrzu.
Jak kot ląduje na czterech łapach? Koci zmysł równowagi
Ów mechanizm, który sprawia, że kot spada na cztery łapy układając odpowiednio swoje ciało w powietrzu, jest niezależny od rasy. Na przykład, w ten sam sposób lądują także pozbawione ogonów manxy.
Obserwacje kotów dowodzą, że wykonują one zawsze tę samą sekwencję ruchów, za każdym razem w tej samej kolejności. Co ciekawe, kot spada na cztery łapy również, gdy zasłoni mu się oczy. Manewr skrętu w powietrzu zaczyna się od głowy. Następnie kręgosłup wygina się i skręca, zrównując tułów z głową.
Jeśli zwierzę nadal nie spada łapami do dołu, sygnały z ucha wewnętrznego każą mu powtórzyć te same sekwencje ruchów, aż do uzyskania odpowiedniej pozycji.
Za tę umiejętność wykonywania obrotów w powietrzu odpowiada właśnie szczególna budowa ucha wewnętrznego, w którym znajduje się m.in. odpowiadający za równowagę błędnik.
Koci mózg otrzymuje informację na temat położenia głowy względem ziemi z aparatu przedsionkowego ucha; w wykonaniu odpowiedniego ruchu i wylądowaniu na czterech łapach pomagają następnie włosy czuciowe. Wszystko to dzieje się bardzo szybko to wszystko niezwykle szybko i kot instynktownie ustawia ciało w odpowiedniej pozycji do lądowania na czterech łapach, przybierając postawę amortyzującą uderzenie o podłoże.
Koty są w stanie wykonywać te ruchy bardzo szybko, ponieważ ich kręgosłupy są długie i elastyczne – mają trzydzieści kręgów, podczas gdy człowiek ma tylko dwadzieścia sześć.
Koty mają również lżejsze kości w porównaniu do innych ssaków. Dodatkowo, prostując się w powietrzu, wykorzystują swoje ciało jako spadochron. Wszystko to pozwala im zmniejszyć prędkość, z jaką spotykają się z ziemią.
Dlaczego kot spada na cztery łapy?
Skąd ta imponująca umiejętność? Koty to drapieżniki, które chętnie wspinają się na drzewa, na przykład w pogoni za ptakami. Kiedy polują, znajdują się nad ziemią, a niekontrolowany upadek stanowi dla nich duże zagrożenie. Jeśli kot spada na cztery łapy, robi to z mniejszym impetem, niż gdyby upadł na bok, co daje szansę na lżejsze obrażenia.
Dlatego przodkowie współczesnego kota, którzy umieli obrócić się w powietrzu, byli w stanie przetrwa upadki, dzięki czemu żyli dłużej i mieli więcej potomstwa, zyskując przewagę ewolucyjną.
Umiejętność skakania kotów na cztery łapy obrosła już legendą. Jednak nie zawsze tak się dzieje, upadek z dużej wysokości może skończyć się dla kota kalectwem, a nawet śmiercią.
Czy kot zawsze spada na cztery łapy? Co, jeśli tak się nie stanie?
Umiejętność spadania na cztery łapy często może nie uchronić kota przed niebezpieczeństwami związanymi z upadkiem. Choć wiele kotów zawdzięcza tej wyjątkowej zdolności życie, nie warto ryzykować.
Pamiętajmy, że choć teoretycznie odruch prostujący sprawia, że koty są w stanie obrócić ciało w przestrzeni i spaść na cztery łapy, to niestety nie zawsze zdążą wykonać pełen obrót i wówczas lądując w nieprawidłowej pozycji zrobią sobie krzywdę.
Przyjmuje się, że minimalna odległość, jaka jest mu potrzebna na przyjęcie odpowiedniej pozycji przed lądowaniem, wynosi około 30 cm, jednak generalnie kot potrzebuje nieco czasu, aby przygotować się do lądowania na wysuniętych do przodu łapkach przy kręgosłupie wygiętym w łuk niczym spadochron.
Czasami zwierzę źle oceni swoją pozycję w powietrzu. Z kolei starszy kot może stracić niezbędną do tego sprawność fizyczną.
Kolejnym ważnym czynnikiem jest wysokość upadku. Jeśli jest ona większa niż dwa piętra (czyli około siedmiu do dziewięciu metrów), dramatycznie spada szansa na to, że zwierzę wyjdzie z takiej sytuacji bez szwanku. To, że kot spada na cztery łapy, niekoniecznie gwarantuje brak obrażeń.
Nieraz dochodzi do uszkodzeń wewnętrznych, które mogą zagrażać życiu. Szczególnie groźny jest upadek na twarde podłoże, takie jak beton, ponieważ nie pozwoli ono na właściwą amortyzację impetu. Pamiętajmy, że natura betonu czy kostki brukowej nie przewidziała.
Co zrobić, gdy mruczek spadł ze znacznej wysokości? Jak pomóc w przypadku urazu?
Jeśli Twój kot spadł z wysokości, postaraj się jak najszybciej do niego dotrzeć. Jeśli nie znajdziesz go na dole, to poszukaj go w pobliżu miejsca upadku i sprawdź jego stan. Zwróć uwagę, czy nie występuje krwawienie z nosa lub pyska i czy ciało lub kończyny nie są nietypowo ułożone.
Może to wskazywać na złamania kości. Sprawdź, czy kot nie ma połamanych zębów.
Powinieneś także obserwować zachowanie kota po upadku i wypatrywać oznak wstrząsu, takich jak utrata przytomności, blade lub białe dziąsła, a także przyspieszone bicie serca i ciężkie oddychanie.
Nawet, jeśli nie obserwujesz żadnego z tych objawów, jak najszybciej zabierz poszkodowane zwierzę do lekarza weterynarii. Być może doszło do uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Niezwykle ważne jest zabezpieczaniu okien i balkonów specjalną siatką. Zbyt wiele zwierząt straciło już zdrowie lub życie, próbując wyskoczyć za przelatującym ptakiem czy owadem. Jeśli Twój kot lubi się wdrapywać i skakać, zapewnij mu odpowiedni drapak lub specjalne półki dla kota.
