Pies może stracić wzrok z wielu powodów. Najczęściej spotykaną przyczyną utraty wzroku u psów, zwłaszcza w podeszłym wieku, jest zaćma. Osoby, które los zmusił do zmierzenia się z tym trudnym tematem, słusznie zastanawiają się, w jaki sposób powinny postępować.
Jakie są przyczyny ślepoty u psa?
Niektóre psy rodzą się niewidome – to tzw. ślepota wrodzona, wynikająca z mutacji genetycznych. Inne tracą wzrok z wiekiem lub na skutek urazu, choroby czy zakażenia – to ślepota nabyta.
Natomiast najczęstsze choroby oczu i urazy prowadzące do utraty wzroku u psa to:
zaćma,
jaskra,
zanik siatkówki,
urazy mechaniczne oka.
Jak rozpoznać, że pies traci wzrok?
Utrata wzroku u psa może nastąpić nagle lub przebiegać etapowo. Najwięcej trosk przysparza oczywiście zaawansowana lub zupełna ślepota. Gwałtowne pojawienie się tego problemu, jest sporym utrudnieniem w życiu zarówno dla zwierząt, jak i ich właścicieli.
Nie warto jednak panikować, psy dzięki bardzo dobrze rozwiniętym zmysłom węchu i słuchu, stopniowo przyzwyczają się do nowej sytuacji i potrafią świetnie funkcjonować na co dzień. Najlepszym dowodem na to jest fakt, że wielu właścicieli dopiero po jakimś czasie orientuje się, że pies słabo lub w ogóle nie widzi.
Taka sytuacja jest jednak dla psa bardzo trudna, warto więc reagować, jeśli tylko zauważymy zmiany w jego zachowaniu:
Pies potyka się o meble, przeszkody.
Unika schodów lub porusza się ostrożniej.
Niechętnie wychodzi na spacery.
Nie reaguje na zabawki, gesty, kontakt wzrokowy.
Ma rozszerzone źrenice, mętną rogówkę lub zmieniony kolor oka.
Może wykazywać lękliwość lub dezorientację w nowych miejscach.

Jak wygląda diagnoza ślepoty u psa?
Badania diagnostyczne wzroku psa wyglądają następująco:
Przeprowadzenie wywiadu okulistycznego, którego głównym celem jest określenie czasu trwania ślepoty. Na tym etapie lekarze starają się także uzyskać informacje na temat stopnia zaawansowania defektu wzroku, na podstawie rozmowy z właścicielem.
Dokonanie oceny wzroku, czyli sprawdzenie reakcji zwierzęcia na różne bodźce. W tym czasie pies poddawany jest testom, które mają jednoznacznie potwierdzić, że pies nie widzi.
Podjęcie próby ustalenia przyczyny ślepoty. W tym celu bada się odruch źreniczny i wykonuje badanie ultrasonograficzne gałki ocznej. Na tym etapie częstą praktyką jest także przeprowadzenie testów elektrofizjologicznych. Użycie profesjonalnej aparatury jest niezwykle istotnym punktem prowadzonych badań.
W czasie wywiadu okulistycznego zadaniem lekarza jest określenie, czy ślepota u psa jest pełna, czy częściowa. Specjalista ocenia wówczas także poziom rozwinięcia się defektu wzroku. Może on być ostry lub postępujący stopniowo.
Na tym etapie ważne jest także ustalenie momentu, w którym pojawiły się pierwsze objawy ślepoty u psa oraz dokonanie obserwacji samej gałki ocznej. Istotne jest to, czy pojawiły się na niej widoczne zmiany, a jeśli tak, to kiedy do tego doszło.
Weterynarz ma także obowiązek zorientować się co to tego, jakie leki były przyjmowane przez czworonoga w przeszłości.
Ocena wzroku to chwila, w której ostatecznie potwierdza się to, czy pies widzi, czy też nie. Lekarz jest wówczas zobowiązany do sprawdzenia, w jaki sposób (i czy w ogóle) zwierzę reaguje na gesty grożenia lub nagradzania. W tym czasie sprawdza się także to, czy czworonóg wodzi wzrokiem za palcem, smakołykiem lub innym przedmiotem.
Przyczynę występowania ślepoty u psa bada się za pomocą specjalistycznych narzędzi. Dzięki nim można poznać specyfikę danego problemu i zastosować indywidualne leczenie. Należy pamiętać, że choć przypadki tej choroby są podobne, to w rzeczywistości znacząco się od siebie różnią i mogą wymagać innej terapii.
Jak ułatwić niewidomemu psu poruszanie się po mieszkaniu?
Bardzo ważne jest, aby mieć świadomość, że niewidomy pies potrafi znacznie łatwiej przystosować się do nowej sytuacji niż człowiek, który utracił zdolność widzenia. Jest to wynikiem tego, że zmysł wzroku jest najmniej rozwiniętym u tych czworonogów.
Jeśli zwierzę nie widzi, jego węch automatycznie wyostrza się jeszcze bardziej. Nie oznacza to jednak, że niewidomego psa można traktować jak zupełnie zdrowego. Potrzebuje on z pewnością więcej uwagi i wsparcia ze strony właściciela, aby czuć się bezpiecznie.
Opiekunowie psów, u których została zdiagnozowana ślepota słusznie zastanawiają się, w jaki sposób ułatwić mi poruszanie się po domu.
- Zostaw psu swobodę w poruszaniu się po mieszkaniu. Jeśli pies tracił wzrok stopniowo, na pewno pamięta rozkład pomieszczeń i porusza się po nich stosunkowo swobodnie.
- Zrezygnuj z nadmiaru drobnych przedmiotów ustawionych na podłodze. Wszelkie doniczki, figurki, wazony i inne ozdoby stanowią realne zagrożenie dla zwierzęcia.
- Legowisko i miski z jedzeniem i piciem powinny mieć stałą lokalizację i nie być przestawiane.
- W miarę możliwości unikaj przemeblowywania przestrzeni domowej. Każda taka zmiana wprowadza niepotrzebny chaos do życia niewidomego lokatora.
Niewidomy pies w ogrodzie — jak ułatwić mu poruszanie?
Warto także zadbać o to, aby niewidomy psiak miał szansę poznać rozkład ogrodu, jeśli stanowi on część posesji. Na początku można wyprowadzać go na smyczy i oprowadzać po wszystkich zakamarkach. Pupil szybko nauczy się rozpoznawać poszczególne dźwięki i zapachy. Kiedy zauważymy widoczne postępy, można zrezygnować ze smyczy.
Nie wolno jednak pozostawiać pieska samego. Trzeba także co jakiś czas informować go głosem o swoim położeniu.
Chodzi o to, by pupil czuł się jak najbardziej bezpiecznie w nowej sytuacji. Bardzo ważne jest, aby ogródek był ogrodzony.

Jak wspierać niewidomego psa na spacerach?
Czujność trzeba zachować również na spacerach, spuszczając niewidomego psa ze smyczy tylko w miejscach, które są całkowicie bezpieczne.
Ucz psa komend takich jak „stop”, „schodek”, „prawo”, „lewo”. To ułatwi mu poruszanie się w terenie.
Dla bezpieczeństwa wybierz dobrze dopasowaną uprząż zamiast obroży. Ułatwia ona prowadzenie i daje psu poczucie stabilności.
Spaceruj znanymi trasami. Zachowuj spokój i daj psu czas na orientację. Unikaj hałaśliwych miejsc, które mogą go stresować.
Adopcja niewidomego psa
Jeśli adoptowaliśmy niewidomego psa, dajmy mu czas na poznanie wszystkich zakamarków „na własną łapę”. Nie oznacza to jednak, że właściciele mają zrezygnować z kontroli nad niepełnosprawnymi podopiecznymi.
Warto przysiąść z boku, na kanapie i przyglądać się temu, jak piesek „zwiedza” dom. Odradza się jednak gwałtowne reagowanie za każdym razem, gdy zwierzak się trochę poobija. Pamiętajmy, że od delikatnych uderzeń nic złego mu się nie przydarzy, a dzięki nim szybciej zapamięta, gdzie chodzić (i w co wchodzić) nie warto.
Czy niewidomy pies może być szczęśliwy?
Oczywiście! Psy mają wyjątkową zdolność adaptacji. Wzrok nie jest ich dominującym zmysłem – znacznie ważniejszy jest węch i słuch. Z odpowiednim wsparciem wiele psów świetnie funkcjonuje bez wzroku.
Wielu opiekunów dzieli się historiami psów, które po utracie wzroku dalej biegały, bawiły się i żyły pełnią życia. Kluczem jest zaangażowanie człowieka.
Podsumowanie
Życie z niewidomym psem nie jest wyrokiem. Choć jest ono pozbawione barw, jest nadal pełne dźwięków i zapachów, a przede wszystkim miłości. U zwierząt, które tracą wzrok inne zmysły rozwijają się jeszcze bardziej, dzięki czemu poznawanie świata wcale nie jest dla nich mniej ciekawe.
Wiele zależy też od podejścia właścicieli. Jeśli jest ono pełne miłości, z pewnością dostrzeże on wiele sensownych wyjść z tej trudnej sytuacji, a przede wszystkim to, że wcale nie musi być ona wielką tragedią.