Rak śledziony u psa
Nowotwory tego narządu mogą występować, jako ogniska pierwotne, ale także jako guzy przerzutowe, będące konsekwencją toczącego się gdzieś na terenie ciała, procesu nowotworowego. Guzy śledziony, jako pierwotne procesy nowotworowe to naczyniakomięsak krwionośny oraz mięsak śledziony.
Z kolei mięsak śledziony także przytrafia się psom starszym, ale rasami, szczególnie predysponowanymi do jego występowania, są retrivery. Przyczyny powstawania guzów śledziony nie są do końca poznane, jednak stwierdzone predyspozycje rasowe do występowania naczyniakomięsaka krwionośnego i mięsaka śledziony wskazują na podłoże genetyczne choroby.
Rak śledziony u psa - objawy
Najczęściej występująca forma nowotworu śledziony (naczyniakomięsak krwionośny) jest nowotworem bardzo złośliwym, szybko dającym przerzuty za pośrednictwem naczyń krwionośnych. Szybko wzrastający guz bardzo łatwo może ulec pęknięciu, co z kolei może doprowadzić do ostrego, nawet śmiertelnego, krwotoku.
Natomiast naczyniak krwionośny śledziony jest nowotworem łagodnym, wolnorosnącym, nie dającym żadnych specyficznych objawów chorobowych. Najczęściej ten typ nowotworu wzrasta do bardzo dużych rozmiarów, a rozpoznanie następuje zazwyczaj „przy okazji”.
Pierwszym objawem nowotworów śledziony jest powiększenie obrysu jamy brzusznej, spowodowane wzrostem guza.
Nierzadko sami właściciele nawet nie widzą nic niepokojącego, a wątpliwości wzbudza lekarz weterynarii podczas rutynowego omacywania jamy brzusznej, na przykład przed szczepieniem, lub podczas badania RTG, czy USG, wykonywanego z zupełnie innych wskazań.
Ewentualne objawy, oprócz zaobserwowanego powiększenia jamy brzusznej, mogą być bardzo niespecyficzne:
- złe samopoczucie,
- problemy z defekacją,
- częstsze oddawanie moczu, wynikające z ucisku powiększonej śledziony na otaczające go narządy jamy brzusznej.
W przypadku naczyniakomięsaka krwionośnego przebieg kliniczny i rozwój objawów ma zazwyczaj charakter ostry i może powodować zapaść naczyniową, wynikającą z pęknięcia guza i olbrzymiego krwotoku do jamy brzusznej, apatię, osłabienie, bladość błon śluzowych, brak apetytu, czy bolesność jamy brzusznej.
Co ciekawe, nawet agresywnie rosnące guzy mogą nie dawać objawów klinicznych, a rozpoznanie następuje – podobnie jak w przypadku zmian łagodnych – przypadkowo.
Nowotwór śledziony u psa - rokowania
W obu przypadkach nowotwórów śledziony rokowania są niestety niepomyślne. Czas życia psa jest różny, trudno go jednoznacznie ocenić.
W przypadku naczyniakomięsaka krwionośnego rozpoznanie zazwyczaj następuje w momencie, gdy przerzuty są rozsiane po organizmie, a w przypadku mięsaków śledziony czas przeżycia zależy od stopnia uzłośliwienia guza.
Diagnostyka nowotworu śledziony u psa
Badanie krwi
W postawieniu pełnego rozpoznania pomocne mogą okazać się badania dodatkowe. Na właściwy trop zazwyczaj kieruje lekarza badanie morfologiczne krwi, a konkretnie niedookrwistość, wynikająca z utraty krwi do jamy brzusznej, przy pęknięciu guza. W rozmazie krwi obwodowej mogą pojawić się także charakterystycznie zmienione, uszkodzone erytrocyty, będące charakterystyczne dla naczyniakomięsaka. W wyniki krwotoku rozwijać się może także małopłytkowość.
USG i RTG
Jak zawsze, w diagnostyce procesów nowotworowych, pomocnym będą badania obrazowe. Badanie RTG jamy brzusznej uwidoczni powiększoną, lub zniekształconą śledzionę. Oczywiście pod warunkiem, że nie doszło do pęknięcia guza – wtedy na zdjęciu rentgenowskim widoczny będzie obecny płyn w jamie brzusznej, uniemożliwiający ocenę kształtu narządów jamy brzusznej. Badanie USG z kolei pozwoli na określenie struktury guza i jego umiejscowienie w śledzionie.
Tutaj obecność krwotoku do jamy brzusznej nie będzie utrudniała badania, tak jak w przypadku badania RTG. Dodatkowo, podczas badania ultrasonograficznego, naczyniakomięsak krwionośny będzie się odznaczał odmienną strukturą, w porównaniu z obrazem zdrowej śledziony. Zawsze, w przypadku potwierdzenia choroby nowotworowej należy wykonać badanie RTG klatki piersiowej, oraz badanie USG wątroby i nerek, w celu potwierdzenia, lub wykluczenia potencjalnych przerzutów.
Czy nalezy wykonywać biopsję?
W przypadku podejrzenia procesu nowotworowego zawsze wraca temat biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej, czy pobranie fragmentu tkanki do badania histopatologicznego, poprzez nakłucie podejrzanej zmiany. Zazwyczaj jest to bardzo pomocne badanie.
Jednak w przypadku guzów śledziony wcale nie musi okazać się potrzebne, a wręcz może być niebezpieczne. Śledziona jest bardzo mocno ukrwionym narządem, zatem materiałem pobranym do badania może być po prostu krew, a w sytuacji, gdy do czynienia mamy z naczyniakomięsakiem krwionośnym, doprowadzić można do niebezpiecznego krwawienia.
Nowotwór śledziony u psa - leczenie
Leczeniem z wyboru, w przypadku postawienia rozpoznania, jakim jest naczyniakomięsak krwionośny, lub mięsak śledziony jest leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu zmienionego narządu. Pies jest w sanie funkcjonować bez śledziony przez długi czas. Jednak problemem staje się obecność przerzutów, które w przypadku agresywnych procesów nowotworowych są już zazwyczaj obecne w momencie postawienia rozpoznania.
Z tego też tytułu wskazane jest, po wykonaniu zabiegu chirurgicznego, wprowadzenie chemioterapii, mającej na celu ograniczenie przerzutów, lub zahamowanie ich rozwoju. Tu, właściwe postępowanie pomoże opracować już onkolog, doświadczony w tego typu zagadnieniach.
