Obserwacja psiej kupy z pewnością nie należy do miłych obowiązków opiekuna psa. Niemniej, sprzątając podczas spaceru psie odchody mimochodem mamy z nimi do czynienia na co dzień. Warto przy tej okazji zwrócić uwagę, czy stolec psa nie odbiega od normy. Inna konsystencja, kolor, czy krew w kale psa mogą oznaczać problemy ze zdrowiem.
Pytanie o stolec czworonoga jest również standardowym elementem wywiadu klinicznego podczas wizyty w gabinecie weterynaryjnym. Jak zatem powinna wyglądać psia kupa i co powinno wzbudzić nasz niepokój?
Jaka powinna być psia kupa?
- Uformowana. Kształt stolca psa powinien przypominać... Kiełbaski. Niektórzy porównują go też do korali. Kał może być jednolitą, jedną strukturą, ale często też jest segmentowany, czyli podzielony na mniejsze fragmenty. Średnica stolca zależy od średnicy prostnicy pupila. Im większy pies, tym przekrój poprzeczny kału będzie większy.
- Zbita i zwarta. Kupa psa powinna być bryłowata i skondensowana na całej długości, ale też plastyczna. Jej konsystencja powinna przypominać plastelinę.
- Jednolita. Stolec na całej długości powinien mieć taką samą konsystencję i ten sam kolor.
- Wilgotna. Stolec psów powinien być wilgotny i połyskujący z zewnątrz. Kał zwierząt karmionych tylko i wyłącznie suchą karmą jest zazwyczaj nieco bardziej zwarty i mniej połyskujący, w porównaniu do kału psów karmionych mokrą karmą.
- Brązowa. Odcień brązowego zależy oczywiście od wielu czynników – od rasy czworonoga, rodzaju karmy, w tym od stopnia uwodnienia karmy, od zawartości włókna surowego w karmie i od indywidualnych właściwości przewodu pokarmowego pupila.
- O umiarkowanym zapachu. Zapach kału powinien być odczuwalny, ale nie może być zbyt intensywny, ani zbyt mało intensywny.
Konsystencja psiej kupy
Wiesz już, że prawidłowa kupa psa powinna być zwarta i uformowana. Niestety, w wyniku niektórych chorób zakaźnych, nietolerancji pewnych składników odżywczych, alergii, chorób układowych czy metabolicznych, może dojść do skrajnej zmiany jej konsystencji – może być zbyt rzadka lub zbyt zbita.
Biegunka u psa
Inaczej rozwolnienie. Kał biegunkowy nie ma żadnej struktury, ponieważ jest silnie uwodniony. Mechanizm, który prowadzi do pojawienia się biegunki jest skomplikowany i jest ściśle powiązany z czynnikiem, który jest przyczyną biegunki.
Biegunce u psa towarzyszą zazwyczaj inne objawy, takie jak:
- apatia, ospałość,
- niechęć do jedzenia,
- niechęć do zabawy,
- niechęć do aktywności fizycznej,
- podwyższona temperatura ciała,
- powiększony obrys brzucha,
- tkliwość brzucha,
- wymioty.
Najpoważniejszym, możliwym skutkiem biegunki jest odwodnienie organizmu. Taki stan wymaga interwencji lekarza weterynarii. Pamiętaj, do odwodnienia może dojść zarówno w przypadku biegunki ostrej, która trwa jedynie kilka godzin, jak i w przypadku biegunki przewlekłej.
Zabierz czworonoga do lekarza weterynarii. Pies musi dostać płyny drogą dożylną (lub ewentualnie w niektórych przypadkach drogą podskórną), które zrekompensują utratę wody z jelit.
Objawy odwodnienia u psa:
- suche błony śluzowe,
- suchy nos,
- suchy język,
- brak napięcia skóry po jej naciągnięciu,
- zapadnięte gałki oczne.
Zatwardzenie u psa
Ma miejsce, gdy pies nie może oddać stolca lub oddaje skąpe ilości twardego i suchego kału. Najczęstsza przyczyna zatwardzenia u psa to karmienie pupila suchą karmą bogatą we włókno surowe (błonnik). Inne, możliwe przyczyny zatwardzenia u psa to dieta bogata w kości, przerost prostaty (u samców) czy przepuklina kroczowa.
Zatwardzenie, wbrew pozorom, może być bardzo niebezpieczne dla organizmu czworonoga. Zalegające w świetle jelita resztki pokarmowe gniją, a proces gnilny może przenieść się na błonę śluzową lub na wszystkie warstwy ściany jelit i szerzyć się dalej w jamie brzusznej. Inne możliwe skutki zalegania treści pokarmowej w jelitach to martwica fragmentu przewodu pokarmowego lub perforacja. Taki stan nie tylko jest groźny dla zdrowia, ale też dla życia psa.
Kolor psiej kupy
Kolor kupy jest ściśle powiązany z tym, co pies je. Stolec powinien być brązowy, ale dopuszcza się okresowe zmiany jego koloru, szczególnie, jeśli pupil zjadł zielone warzywa, buraczki, dynię czy inne warzywa, które zawierają naturalne barwniki.
Niezależnie od tego, czy karmisz czworonoga gotową karmą czy przygotowujesz dla niego posiłki samodzielnie, zmiana koloru stolca po zmianie karmy jest normalnym zjawiskiem. Jaki kolor stolca psa powinien zatem wzbudzić twój niepokój?
- jasnobrązowa, beżowa lub żółta kupa u psa – może świadczyć o zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki,
- ciemnobrązowa, bordowa lub czarna kupa u psa – może świadczyć o krwawieniu z żołądka lub początkowego odcinka jelit,
- kupa psa z krwią- może świadczyć o krwawieniu z końcowego odcinka jelit.
Zapach kupy psa
Zmiana zapachu stolca psa może pojawić się np. w wyniku zaburzeń mikrobiomu w przewodzie pokarmowym lub nieprawidłowości w procesach trawiennych. Przyczyną może być infekcja bakteryjna, martwica fragmentu jelit na skutek obecności zaawansowanych procesów gnilnych w jelicie czy zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki.
Częstość wypróżniania się
Ile razy dziennie pies robi kupę? To zależy między innymi od tego, jaką objętość karmy zjada każdego dnia, jak dużo pije wody, jak bardzo aktywny jest w ciągu doby oraz od tego, jak pracuje jego przewód pokarmowy (cecha rasowa lub indywidualna). Pies powinien załatwiać się przynajmniej raz dziennie.
Zmiana objętości stolca u psa
Twój pies oddaje skąpe ilości kału, choć je normalnie? Przyczyną może być zatwardzenie, ale nie tylko. Możliwym powodem zmiany objętości stolca u psa mogą być też zaburzenia neurologiczne.
Zwróć uwagę, czy pies pije w ostatnim czasie taką samą ilość wody, jak dotychczas. Objętość kału może być zmniejszona, jeśli pupil pobiera zbyt mało wody, a podstawą diety czworonoga jest karma sucha.
Pasożyty w kupie psa
W kupie psa mogą być zarówno pasożyty, jak i ich jaja. Część pasożytów, np. wszystkie pierwotniaki i też wszystkie jaja pasożytów bytujących w przewodzie pokarmowym są niewidoczne gołym okiem.
Inne można zobaczyć najczęściej w postaci wydalanych wraz z kałem fragmentów pasożytów – są to człony tasiemców, które odrywają się od dorosłego osobnika. Możesz zobaczyć je gołym okiem. Wyglądają jak ziarenka ryżu.
W kale psa możesz też zobaczyć pasożyty w całości. Są to zazwyczaj glisty.
Najczęściej występujące pasożyty wewnętrzne u psa, których obecność można wykazać podczas badania parazytologicznego kału:
- Giardia lamblia, pierwotniak, który wywołuje giardiozę u psów,
- Isospora spp., grupa pierwotniaków, które wywołują kokcydiozę u psów,
- Dipylidium caninum – tasiemiec psi,
- Trichuris vulpis – włosogłówka u psa,
- Toxocara spp. – glisty u psa,
- Strongyloides stercoralis – strondyloidoza u psa,
- Unicinaria spp., Ancylostoma spp. – tęgoryjce.
Leczenie polega na podaniu psu preparatów, które w ciągu kilku-kilkudziesięciu godzin zabiją pasożyty lub przyczynią się do ich masowego wydalania wraz z kałem. Taka sytuacja jest normalną reakcją na podanie preparatów odrobaczających. Obserwuj odchody czworonoga przez 2-3 dni po podaniu preparatu. Lekarz weterynarii może też zalecić powtórne podania leku np. po 2-3 tygodniach.
To absolutne minimum. Zaleca się odrobaczać psy częściej, nawet co 3-6. miesięcy, szczególnie, jeśli masz w domu małe dzieci, osoby starsze lub któryś z członków twojej rodziny przyjmuje leki o działaniu immunosupresyjnym. To ważne, ponieważ niektóre endopasożyty u psów mogą też być groźne dla ludzi. Na zarażenie najbardziej narażone są osoby z osłabionym układem immunologicznym.
Jeśli nie jesteś przekonany do podawania psu preparatów odrobaczających bez wyraźnego wskazania, porozmawiaj z zaprzyjaźnionym lekarzem weterynarii o profilaktycznym badaniu kału pupila pod kątem obecności pasożytów, ich fragmentów lub ich jaj. Stwórzcie wspólnie harmonogram badania kału czworonoga.
Kupa psa – kiedy szukać pomocy u lekarza weterynarii?
Zgłoś się do lekarza weterynarii, gdy twój pies
- ma biegunkę ponad 24 godziny, lub gdy ma biegunkę i inne niepokojące objawy, takie jak: wymioty, gorączka, ospałość, niechęć do picia i jedzenia, apatia,
- oddaje stolec w sposób niekontrolowany,
- nie może zrobic kupy, przez bardzo długi czas oddaje kał, napina się i nierzadko nawet popiskuje,
- „saneczkuje” w domu lub na spacerze, czyli ociera się okolicą odbytu o podłoże. Taka sytuacja świadczy zazwyczaj nie o problemach trawiennych, ale o nieprawidłowości w funkcjonowaniu gruczołów okołoodbytowych,
- gdy cechy psiej kupy, takie jak: kolor, konsystencja, objętość, forma i zapach ulegną zmianie,
- gdy zauważysz w kupie psa dużo niestrawionych resztek pokarmowych, śluz, smużki krwi lub pasożyty.
Pamiętaj! Nieprawidłowości podczas oddawania stolca u psa mogą być wynikiem:
- problemów trawiennych,
- alergii pokarmowej,
- błędów żywieniowych,
- infekcji,
- schorzeń prostaty,
- schorzeń neurologicznych.
Jeśli masz wątpliwości, czy stolec twojego psa jest prawidłowy, umów się z czworonogiem do lekarza weterynarii na wizytę kontrolną. Możesz też zabrać na wizytę próbkę kału psa.
Wystarczy, że zbierzesz ją do czystego słoika z czystym wieczkiem lub do jałowego pojemnika na kał, który dostaniesz w każdej aptece. Specjalista po przeprowadzeniu wywiadu i zbadaniu pacjenta może wykonać lub zlecić wykonanie dodatkowych badań kału.
Co kupa psa może powiedzieć o jego zdrowiu?
Mówiąc w skrócie – dużo! Kał, podobnie jak krew czy mocz, to doskonały materiał do badań dodatkowych. Badanie kupy psa umożliwia potwierdzenie lub wykluczenie obecności pasożytów wewnętrznych, obecności tłuszczu, bakterii chorobotwórczych czy świeżej lub strawionej przez enzymy trawienne krwi.
Badanie kału psa – rodzaje:
- badanie parazytologiczne kału psa,
- rozmaz kału psa,
- posiew bakteryjny kału psa,
- badanie kału na strawność (z kliszą, test żelatynowy),
- badanie cytologiczne kału,
- badanie pod kątem obecności niestrawionych resztek pokarmowych,
- badanie kału na obecność krwi utajonej,
- snap testy na obecność antygenów przeciwko niektórym pasożytom i drobnoustrojom atakującym przewód pokarmowy.
