Leptospiroza to śmiertelna choroba bakteryjna, na którą narażone są psy. Jest to także zoonoza, czyli choroba, którą możemy zarazić się od naszych pupili – dlatego warto dowiedzieć się, jak przebiega, jak ją leczyć i jak jej zapobiegać.
Czym jest leptospiroza u psa?
Leptospiroza u psa (inaczej krętkowica) jest poważną chorobą zakaźną, którą wywołują bakterie – krętki z rodzaju Leptospira. Bakterie te występują powszechnie na całym świecie, zwłaszcza w wilgotnym środowisku. Kiedyś nazywano ją chorobą stuttgarcką, ponieważ pierwszy raz wystąpiła podczas wystawy psów w Stuttgarcie.
Człowiek także może zarazić się krętkami Leptospira. U ludzi schorzenie to nosi miano choroby lub zespołu Weila (od nazwiska lekarza Adolfa Weila, który opisał ją jako pierwszy w 1886 roku). Znana jest też jako gorączka polna.
Do zarażenia dochodzi poprzez wydzieliny takie jak mocz, krew, nasienie czy mleko zainfekowanych zwierząt. Istnieje ponadto możliwość zakażenia pośrednio przez zanieczyszczoną wodę (np. kałużę), pożywienie, legowiska, inne zarażone zwierzęta (np. gryzonie).
W gabinetach weterynaryjnych znacznie częściej diagnozuje się leptospirozę po intensywnych opadach deszczu i powodziach, zwłaszcza późnym latem. Krętki Leptospira wnikają do organizmu przez uszkodzenia skóry, błonę śluzową narządów płciowych lub błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Okres inkubacji trwa od 5 do 15 dni (zwykle około tygodnia).
Które psy są szczególni narażone na leptospirozę?
Przede wszystkim statystyka wskazuje, że częściej chorują zwykle czworonogi w przedziale wiekowym od 4 do 10 lat. Do zarażenia predysponuje częste przebywanie lub zamieszkanie na terenach leśnych, podmokłych i wiejskich.
Do czynników ryzyka zalicza się ponadto kontakt ze zwierzętami gospodarskimi. Szczególnym zagrożeniem objęte są:
- psy myśliwskie, uczestniczące w polowaniach,
- pasterskie,
- psy stróżujące,
- psy z silnym instynktem łowieckim, którym zdarza się polować na gryzonie.
Jakie są objawy leptospirozy u psa?
Krętki Leptospira wydzielają toksyny, które przyczyniają się do uszkodzenia naczyń krwionośnych i rozpadu erytrocytów. Z tego powodu mogą wystąpić krwotoki, niedokrwistość, żółtaczka, wybroczyny. W konsekwencji może też dojść do uszkodzenia narządów i pogorszenia ogólnego stanu zdrowia. Można wyróżnić 3 postaci leptospirozy u psa:
- Jelitowo-żółtaczkowa (ostra): Ta postać objawia się silnymi wymiotami i biegunkami, co prowadzi do odwodnienia i bólu brzucha. Występuje wysoka temperatura ciała, która wraca do normy po kilku dniach. Pies może być osowiały i osłabiony. Mocz zmienia kolor na ciemnobrązowy. Mogą pojawić się zapalenia jamy ustnej i drżenie mięśni. Występuje sztywność kończyn, która widoczna będzie po dłuższym odpoczynku i po intensywnej zabawie (pies niechętnie będzie się ruszał, może mieć problem ze wstawaniem, chodzeniem po schodach, etc.). Po około tygodniu błony śluzowe zażółcają się (żółtaczka). Nieleczona krętkowica w tej formie prowadzi do śmierci psa!
- Nerkowa (podostra): Ta postać leptospirozy jest bardzo męcząca i groźna dla psa, ponieważ powikłaniem po wyleczeniu może być przewlekła niewydolność nerek i wątroby. Podobnie jak w formie żółtaczkowej, występują: wysoka gorączka, wymioty i biegunka (mogą być z krwią), zapalenia jamy ustnej. Poza tym pies może cierpieć na częstomocz i odczuwać bolesność, która objawiać się będzie sztywnym chodem i wygiętym kręgosłupem. Pupil może odczuwać większe pragnienie, a z jego pyska będzie wyczuwalny nieprzyjemny zapach, przypominający zapach moczu (tzw. azotemia).
- Posocznicowa (nadostra): Forma krętkowicy, która może doprowadzić do śmierci zwierzęcia już w ciągu kilku godzin! Objawami są przede wszystkim: duszność i wybroczyny na wargach. Duszność jest spowodowana zwapnieniem opłucnej i zapaleniem płuc. Może dojść do zapalenia mięśnia sercowego, rdzenia kręgowego, zapalenia opon mózgowych i mózgu, w wyniku czego powstaje ryzyko wystąpienia nieodwracalnych zmian w mózgu i śmierci. Powikłaniami tych stanów zapalnych mogą być np. przeczulica, zaburzenia krążenia, te zaś mogą doprowadzić do zaburzeń widzenia i światłowstrętu.
Co ciekawe, psy mogą nosić w sobie bakterię i nie chorować – są jedynie bezobjawowymi nosicielami. Takie zwierzęta stanowią ogromne zagrożenie dla środowiska, ponieważ rozprzestrzeniają krętki i mogą spowodować zarażenie wielu innych zwierząt i ludzi.
Jak wygląda i przebiega leczenie?
Jeśli zauważymy powyższe objawy u psa, nie zwlekajmy z wizytą u weterynarza. Ze względu na to, że choroba może postępować szybko, a powikłania są poważne, nie można bagatelizować żadnego symptomu. Odpowiednie leczenie jest kluczowe dla życia psa.
Diagnostyka polega na zbadaniu krwi i moczu psa. W badaniach zauważalne będą albo zaburzenia wskaźników wątrobowych, albo nerkowych, bardzo rzadko występują razem.
Zaburzenia pracy wątroby będą dotyczyły częściej młodych psów.
Aby potwierdzić obecność krętków Leptospira, lekarz weterynarii może wysłać krew i mocz na badanie posiewowe, dostępne są także szybkie testy płytkowe, tzw. snap testy, które dają wynik w ciągu 10 minut – nie zawsze jednak taki test daje prawdziwy wynik, stąd warto potwierdzić diagnozę przez badania wykonywane w laboratoriach.
Leczenie psa chorego na leptospirozę wymaga przede wszystkim zwalczenia bakterii, a więc stosuje się odpowiednią antybiotykoterapię. Jeśli doszło do uszkodzenia wątroby lub nerek, podejmuje się leczenie tych organów. Poza tym stosuje się preparaty, które stymulują układ odpornościowy zwierzęcia.
Jakie są rokowania psa chorego na leptospirozę?
Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Każdy przypadek leptospirozy u psa jest indywidualny. Wszystko zależy od wieku zwierzęcia, odpowiedzi immunologicznej organizmu na bakterię, szczepu, którym pies został zainfekowany oraz formy, którą przybierze krętkowica. Schorzenie jest szczególnie groźne dla wątroby i nerek, dlatego jeśli dojdzie do powikłań, pupil może mieć do końca życia problemy z tymi narządami. Im szybciej rozpoczniemy leczenie, tym większe szanse ma pies!
Jak zapobiegać leptospirozie u psów?
Oto kilka kluczowych kroków, które opiekunowie psów mogą podjąć, aby chronić swoje czworonogi przed zachorowaniem na leptospirozę:
1. Szczepienia:
W ramach profilaktyki na rynku dostępne są szczepionki przeciwko leptospirozę. Warto zaszczepić psiaka, jeśli znajduje się w grupie ryzyka. Takie szczepienia wykonuje się najpierw dwukrotnie w wieku szczenięcym, a później trzeba powtarzać je corocznie.
2. Unikanie stojącej wody:
Leptospiry rozwijają się w wilgotnym środowisku, zwłaszcza w stojącej wodzie. Unikaj pozwalania psu na picie z kałuż, stawów, jezior i innych zbiorników wodnych, które mogą być zanieczyszczone bakteriami.
3. Higiena:
Utrzymuj czystość w miejscach, w których przebywa Twój pies. Regularnie sprzątaj podwórko, usuwając odchody, które mogą przyciągać dzikie zwierzęta, będące potencjalnymi nosicielami leptospirozy. Dbaj również o higienę misek na wodę i jedzenie.
4. Kontrola gryzoni:
Gryzonie, takie jak szczury i myszy, mogą przenosić leptospirozę. Zadbaj o to, aby Twój dom i jego otoczenie były wolne od tych szkodników. Możesz zastosować pułapki lub środki odstraszające, aby zapobiec ich obecności.
5. Regularne badania weterynaryjne:
Regularne wizyty u weterynarza pozwalają na monitorowanie zdrowia Twojego psa i wczesne wykrycie wszelkich niepokojących objawów. Weterynarz może również doradzić dodatkowe środki ostrożności i zalecić badania, jeśli istnieje podejrzenie kontaktu z leptospirozowymi bakteriami.
6. Ograniczanie kontaktu z dzikimi zwierzętami:
Staraj się unikać miejsc, gdzie Twój pies mógłby mieć kontakt z dzikimi zwierzętami. W lasach i parkach, gdzie żyją dzikie zwierzęta, zachowaj szczególną ostrożność.Zapobieganie leptospirozie u psów wymaga świadomego podejścia i regularnych działań. Dbając o zdrowie swojego czworonoga, chronisz również siebie i swoją rodzinę przed ryzykiem zakażenia tą niebezpieczną chorobą. Pamiętaj, że zdrowy pies to szczęśliwy pies!
