Czym jest leptospiroza u psa?
Leptospiroza u psa (inaczej krętkowica) jest poważną chorobą zakaźną, którą wywołują bakterie – krętki z rodzaju Leptospira. Bakterie te występują powszechnie na całym świecie, zwłaszcza w wilgotnym środowisku. Kiedyś nazywano ją chorobą stuttgarcką, ponieważ pierwszy raz wystąpiła podczas wystawy psów w Stuttgarcie.
Człowiek także może zarazić się krętkami Leptospira. U ludzi schorzenie to nosi miano choroby lub zespołu Weila (od nazwiska lekarza Adolfa Weila, który opisał ją jako pierwszy w 1886 roku). Znana jest też jako gorączka polna.
Do zarażenia dochodzi poprzez wydzieliny takie jak mocz, krew, nasienie czy mleko zainfekowanych zwierząt. Istnieje ponadto możliwość zakażenia pośrednio przez zanieczyszczoną wodę (np. kałużę), pożywienie, legowiska, inne zarażone zwierzęta (np. gryzonie). W gabinetach weterynaryjnych znacznie częściej diagnozuje się leptospirozę po intensywnych opadach deszczu i powodziach, zwłaszcza późnym latem. Krętki Leptospira wnikają do organizmu przez uszkodzenia skóry, błonę śluzową narządów płciowych lub błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Okres inkubacji trwa od 5 do 15 dni (zwykle około tygodnia).
Które psy są szczególni narażone na leptospirozę?
Shutterstock
Przede wszystkim statystyka wskazuje, że częściej chorują zwykle czworonogi w przedziale wiekowym od 4 do 10 lat. Do zarażenia predysponuje częste przebywanie lub zamieszkanie na terenach leśnych, podmokłych i wiejskich.
Do czynników ryzyka zalicza się ponadto styczność psa ze zwierzętami gospodarskimi. Szczególnym zagrożeniem objęte są psy myśliwskie, uczestniczące w polowaniach, pasterskie i stróżujące, psy z silnym instynktem łowieckim, którym zdarza się polować na gryzonie.
Jakie są objawy leptospirozy u psa?
Krętki Leptospira wydzielają toksyny, które przyczyniają się do uszkodzenia naczyń krwionośnych i rozpadu erytrocytów. Z tego powodu mogą wystąpić krwotoki, niedokrwistość, żółtaczka, wybroczyny. W konsekwencji może też dojść do uszkodzenia narządów. Można wyróżnić 3 postaci leptospirozy u psa:
- Jelitowo-żółtaczkowa (ostra). Ta postać objawia się silnymi wymiotami i biegunkami, co prowadzi do odwodnienia i bólu brzucha. Występuje wysoka temperatura ciała, która wraca do normy po kilku dniach. Pies może być osowiały i osłabiony. Mocz zmienia kolor na ciemnobrązowy. Mogą pojawić się zapalenia jamy ustnej i drżenie mięśni. Występuje sztywność kończyn, która widoczna będzie po dłuższym odpoczynku i po intensywnej zabawie (pies niechętnie będzie się ruszał, może mieć problem ze wstawaniem, chodzeniem po schodach, etc.). Po około tygodniu błony śluzowe zażółcają się (żółtaczka). Nieleczona krętkowica w tej formie prowadzi do śmierci psa!
- Nerkowa (podostra). Ta postać leptospirozy jest bardzo męcząca i groźna dla psa, ponieważ powikłaniem po wyleczeniu może być przewlekła niewydolność nerek. Podobnie jak w formie żółtaczkowej, występują: wysoka gorączka, wymioty i biegunka (mogą być z krwią), zapalenia jamy ustnej. Poza tym pies może cierpieć na częstomocz i odczuwać bolesność, która objawiać się będzie sztywnym chodem i wygiętym kręgosłupem. Pupil może odczuwać większe pragnienie, a z jego pyska będzie wyczuwalny nieprzyjemny zapach, przypominający zapach moczu (tzw. azotemia).
- Posocznicowa (nadostra). Forma krętkowicy, która może doprowadzić do śmierci zwierzęcia już w ciągu kilku godzin! Objawami są przede wszystkim: duszność i wybroczyny na wargach. Duszność jest spowodowana zwapnieniem opłucnej i zapaleniem płuc. Może dojść do zapalenia mięśnia sercowego, rdzenia kręgowego, zapalenia opon mózgowych i mózgu, w wyniku czego powstaje ryzyko wystąpienia nieodwracalnych zmian w mózgu i śmierci. Powikłaniami tych stanów zapalnych mogą być np. przeczulica, zaburzenia krążenia, te zaś mogą doprowadzić do zaburzeń widzenia i światłowstrętu.
Co ciekawe, psy mogą nosić w sobie bakterię i nie chorować – są jedynie bezobjawowymi nosicielami. Takie zwierzęta stanowią ogromne zagrożenie dla środowiska, ponieważ rozprzestrzeniają krętki i mogą spowodować zarażenie wielu innych zwierząt i ludzi.
Jak wygląda i przebiega leczenie?
Shutterstock
Jeśli zauważymy powyższe objawy u psa, nie zwlekajmy z wizytą u weterynarza. Ze względu na to, że choroba może postępować szybko, a powikłania są poważne, nie można bagatelizować żadnego symptomu.
Diagnostyka polega na zbadaniu krwi i moczu psa. W badaniach zauważalne będą albo zaburzenia wskaźników wątrobowych, albo nerkowych, bardzo rzadko występują razem.
Zaburzenia pracy wątroby będą dotyczyły częściej młodych psów.
Aby potwierdzić obecność krętków Leptospira, lekarz weterynarii może wysłać krew i mocz na badanie posiewowe, dostępne są także szybkie testy płytkowe, tzw. snap testy, które dają wynik w ciągu 10 minut – nie zawsze jednak taki test daje prawdziwy wynik, stąd warto potwierdzić diagnozę przez badania wykonywane w laboratoriach.
Leczenie psa chorego na leptospirozę wymaga przede wszystkim zwalczenia bakterii, a więc stosuje się odpowiednią antybiotykoterapię. Jeśli doszło do uszkodzenia wątroby lub nerek, podejmuje się leczenie tych organów. Poza tym stosuje się preparaty, które stymulują układ odpornościowy zwierzęcia.
W ramach profilaktyki na rynku dostępne są szczepionki na leptospirozę. Warto zaszczepić psiaka, jeśli znajduje się w grupie ryzyka. Takie szczepienia wykonuje się najpierw dwukrotnie w wieku szczenięcym, a później trzeba powtarzać je corocznie.
Warto unikać psiej kąpieli w zbiornikach wodnych i picia z kałuż na terenach wiejskich i podmokłych. Zwierzęta z silnym instynktem łowieckim powinny być dobrze pilnowane przez swoich właścicieli, żeby nie miały szansy zarazić się od upolowanej myszy czy kreta.
Jakie są rokowania psa chorego na leptospirozę?
Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie. Każdy przypadek leptospirozy u psa jest indywidualny. Wszystko zależy od wieku zwierzęcia, odpowiedzi immunologicznej organizmu na bakterię, szczepu, którym pies został zainfekowany oraz formy, którą przybierze krętkowica. Schorzenie jest szczególnie groźne dla wątroby i nerek, dlatego jeśli dojdzie do powikłań, pupil może mieć do końca życia problemy z tymi narządami. Im szybciej rozpoczniemy leczenie, tym większe szanse ma pies!
