Sterylizacja kotki to wszystkie działania, które uniemożliwiają jej rozród. Kastracja kotki lub kota natomiast to inaczej sterylizacja pełna i jest specyficznym rodzajem sterylizacji, który jest nieodwracalny. Jest to innymi słowy zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu gonad (jajników i macicy u kotki i jąder u kota).
Innymi metodami sterylizacji, odwracalnymi, są antykoncepcja hormonalna oraz podwiązanie jajowodów, natomiast powoli odchodzi się już od tych metod, ponieważ są szkodliwe i nie chronią przed chorobami, przed którymi chroni kastracja. Z tego też powodu w dalszej części artykułu mówiąc „sterylizacja“, w domyśle będę miała na myśli ową sterylizację pełną – czyli kastrację.
Dlaczego warto wykonać zabieg sterylizacji kotki?
Po pierwsze, zabieg sterylizacji chroni kotkę ją przed wieloma chorobami. Do tych chorób należą między innymi ropomacicze i nowotwór gruczołu mlekowego. U kotów nowotwór sutka jest złośliwy w 90%. Zabieg kastracji chroni przed rakiem sutka, ale uwaga – skuteczność zabiegu jest stuprocentowa tylko wtedy, jeśli jest on wykonany przed pierwszą ruja. Później, jego skuteczność spada.
Po drugie - bezdomność kotów w Polsce jest ogromna, a schroniska pękają w szwach – dlatego warto pamiętać o wysterylizowaniu kotki, aby nie przyczyniać się do kociej bezdomności!
Niestety wśród ludzi wciąż pokutuje przekonanie, że ten zabieg jest krzywdzeniem kotki, że powinna mieć dzieci, że ma instynkt macierzyński – są to mity. Instynkt zaczyna działać dopiero po urodzeniu się kociąt, a sam poród u kotki jest ciężki i obciążający dla organizmu.
Oczywiście – odchowywanie kociąt w domu to świetna zabawa i uroczy widok, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby przygarnąć potrzebującą kotkę z kociakami z fundacji lub schroniska, odchować, a potem znaleźć maluchom dobre domy.
Dodatkowo warto zaznaczyć, że sprzedaż zwierząt z niezarejestrowanej hodowli jest w Polsce zakazana – grożą za to wysokie grzywny, a nawet areszt i przepadek zwierzęcia. W niektórych krajach Europy wprowadzony jest także nakaz sterylizacji zwierząt niehodowlanych. W Polsce takiego nakazu co prawda nie ma, ale coraz częściej schroniska i fundacje wymagają tego w umowach adopcyjnych, albo wręcz same kastrują zwierzęta przed wydaniem do nowego domu.
Kiedy wysterylizować kotkę?
Odpowiedź na pytanie, kiedy wysterylizować kotkę, jest prosta – im wcześniej, tym lepiej! Najczęściej przeprowadza się ten zabieg w wieku 3-6 miesięcy, ale jest on możliwy także u młodszych kotek, od 6. tygodnia życia.
Im młodsze jest zwierzę, tym lepiej zniesie narkozę, tym szybciej będą mu się goić rany i prędzej dojdzie do siebie po zabiegu. Ponadto wcześnie wykonana sterylizacja kotki zapobiega poważnej chorobie nowotworowej gruczołu mlekowego. Znane są też przypadki wczesnej ciąży, nawet około 4. miesiąca życia.
Czy występują powikłania po sterylizacji?
Jak każdy zabieg wykonywany pod narkozą, także sterylizacja kotki, choć jest to rutynowy i jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów, może nieść za sobą powikłania. Przede wszystkim należy pamiętać o tym, żeby kotkę od weterynarza odebrać wybudzoną! Rolą lekarza weterynarii jest dopilnowanie, aby proces wybudzania z narkozy przebiegał poprawnie.
W związku z tym, że usunięcie narządów wewnętrznych to dość inwazyjny zabieg, może wiązać się on z powikłaniami, do których należą krwotok wewnętrzny, krwawienie z pochwy czy ziarniniak. Takie powikłania nie zdarzają się często. Jako jeden ze „skutków ubocznych” sterylizacji u kotki często podawana jest natomiast otyłość.
Należy jednak pamiętać, że odpowiedzialność za zdrowe żywienie, ruch i sylwetkę zwierzęcia leży po stronie opiekuna i nie należy tu przenosić winy na zabieg kastracji. Kot będący na odpowiedniej dla mięsożercy diecie i zażywający wystarczająco dużo ruchu nie będzie tak skłonny do nadwagi.
Jaki jest koszt sterylizacji kotki?
Koszt sterylizacji kotki zależny jest od wielu czynników, takich jak masa ciała kotki, miasto, w którym wykonywany jest zabieg, a także rodzaj zabiegu. Cena za całość łącznie z ewentualnym ubrankiem pooperacyjnym waha się w przedziale 150-350 złotych. Warto wiedzieć, że bardzo często w różnych miastach odbywają się akcje sterylizacyjne i można wówczas ten zabieg wykonać za darmo, na koszt miasta.
Jak opiekować się kotką po sterylizacji?
Pierwszą i najważniejszą zasadą jest to, aby ZAWSZE kotkę po sterylizacji odbierać wybudzoną. Narkoza jest dużym obciążeniem dla organizmu i zarówno wprowadzanie zwierzęcia w jej stan, jak i wybudzanie powinno przebiegać pod ścisłą kontrolą lekarza weterynarii. Niestety dalej często słyszy się o przypadkach, że kot został wydany właścicielom niewybudzony.
Kotka dochodzi do siebie w ciągu kilku godzin od zabiegu. Ważne jest to, aby w tym czasie zapewnić jej spokój i ciepło. Nie należy jej karmić od razu po zabiegu, lecz wstrzymać się z tym na minimum 6 godzin.
Często kotka dostaje od lekarza weterynarii kaftanik albo kołnierz po to, aby nie lizała sobie rany, jednak jeśli cięcie było niewielkie, a kotka nie wykazuje zainteresowania raną, to można zrezygnować z zakładania ich, ponieważ jest to dla niej dodatkowy stres. Warto też przypilnować kotkę, żeby przez kilka dni po zabiegu ograniczyła aktywność, w szczególności skakanie.
W zależności od tego, jakiego rodzaju szwów użyje lekarz weterynarii przy sterylizacji kotki, albo się one samoistnie rozpuszczą, albo będzie trzeba jechać na ich zdjęcie. Lekarz może też zalecić podawanie leków przeciwbólowych (nie należy podawać ich nigdy na własną rękę!)
Jak sterylizacja wpływa na zachowanie kotki?
Sterylizacja kotki, wbrew powszechnemu przekonaniu, nie wpływa znacząco na jej charakter. Eliminuje ruje, które są uciążliwe zarówno dla kotki, jak i dla właścicieli, i dzięki temu pozwala jej się uspokoić i odzyskać równowagę.
Dodatkowo zauważono korelację pomiędzy zabiegiem sterylizacji u kotki a otyłością, natomiast nie ma jednoznacznych dowodów na to, że to właśnie zabieg jest przyczyną otyłości. Moim zdaniem jest to kwestia nieodpowiedniej diety i braku ruchu. Karmy dla kotów po sterylizacji zawierają na ogół bardzo dużo zbóż, które nie są kotu do niczego potrzebne, a są bezpośrednią przyczyną otyłości.
Bibliografia:
"Owariektomia kontra owariohisterektomia – czy najpowszechniejszy zabieg chirurgiczny może być mało inwazyjny?" lek. wet. Małgorzata Wilkowska, dr n. Wet Beata Degórska
"Przegląd korzyści i technik wykonywania pediatrycznej kastracji i sterylizacji." Philip A. Bushby, Brenda Griffin
"Ile kosztuje sterylizacja psa/kota i kiedy można wykonać zabieg?" Lek. Wet. Piotr Krzysztof Smentek dla cowsierscipiszczy.pl
"Skutki uboczne antykoncepcji chirurgicznej u małych zwierząt." Prof. Dr hab. Andrzej Max, dr n. wet. Alicja Krzyżewska- Młodawska