W jaki sposób kot się myje?
Zanim opowiemy sobie o powodach, dla których nasi pupile tak często czyszczą swe futra, warto wspomnieć o tym, w jaki sposób się to robią? Jest to o tyle ciekawe, że istnieje pewien schemat tej czynności, charakterystyczny dla całego gatunku.
Wszystkie koty myją się w ten sam sposób. Zachowanie to jest bowiem naszym pupilom wrodzone, a nie nabyte. Nasze futrzaki potrafią się myć w typowy dla kotów sposób nawet wówczas, gdy nie wychowywały się w towarzystwie innych przedstawicieli własnego gatunku.
Odruch czyszczenia futra pojawia się po raz pierwszy u kociąt w wieku około 3 tygodni. Wcześniej o ich futro dba matka.
Inne ssaki również mają swe własne sposoby czyszczenia ciała, typowy dla swojego gatunku. U naszych mruczących podopiecznych pełen rytuał mycia wygląda mniej więcej następująco:
- kot się oblizuje;
- dokładnie nawilża śliną wewnętrzną stronę jednej ze swoich, by umyć nią dokładnie połowę pyszczka, policzek, połowę głowy i małżowinę uszną;
- w ten sam sposób czyści drugą połowę głowy;
- kot myje językiem całe ciało, poczynając od przednich łap, a kończąc na ogonie;
- rytuał kończy się zwykle ponownym dokładnym oblizaniem pyszczka.
Oczywiście koty nie zawsze odprawią rytuał czyszczenia ciała w całości. Nierzadko pomijają, których z jego elementów, np. myjąc wyłącznie głowę. Zawsze jednak technika mycia jest taka sama.
Dlaczego kot się myje?
Zadajmy sobie teraz na podstawowe pytanie: dlaczego kot się myje? Powodów jest kilka, o czym wspomnieliśmy już na samym wstępie tego artykułu.
Dbałość o czystość futra
Pierwszym z nich jest oczywiście dbałość o czystość futra. Wylizując je, zwierzak usuwa brud i rozczesuje włosy, co zapobiega powstawaniu kołtunów.
Samodzielną pielęgnację okrywy włosowej u kotów z pewnością ułatwia pewna charakterystyczna dla kotowatych cecha anatomiczna: rogowe haczyki na wierzchniej stronie kociego języka (dlatego ich języki są takie szorstkie w dotyku).
Gdy zwierzaki lizą swoje futra, wspomniane haczyki na ich językach działają podobnie, jak zęby szczotek do włosów. Oczywiście najlepiej sprawdzają się w przypadku krótkiej okrywy włosowej. Długiej szaty już tak dobrze nie rozczeszą, dlatego długowłosym kotom przy czyszczeniu futra muszą pomagać opiekunowie.
Czyste futro lepiej chroni kota
Regularne i częste mycie sierści przez kota to jednak nie tylko kwestia higieny. Kocie futro spełnia bardzo ważną funkcję: chroni zwierzaka przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi – brudne i zmierzwione futro nie jest w stanie sprostać temu zadaniu.
Tak zwane włosy okrywowe, które tworzą zewnętrzną warstwę szaty zabezpieczają przed deszczem i śniegiem - lizanie pobudza do pracy gruczoły łojowe, których wydzielina czyni futro nieprzemakalnym. Drugi rodzaj włosów natomiast, włosy puchowe tworzą wewnętrzną warstwę termoizolacyjną. To ona chroni ciała przed wychłodzeniem w zimnych porach roku.
Chłodzenie ciała w czasie upałów
Samo mycie futra przez kota ma również bezpośredni wpływ na utrzymanie korzystnej temperatury ciała.
Czy zauważyliście, iż nasi mruczący podopieczni szczególnie intensywnie myją się, gdy korzystają z kąpieli słonecznych, i w ogóle w gorących porach roku? Robią tak dlatego, by uchronić się przed przegrzaniem.
Chodzi o to, że koty nie mają gruczołów potowych, tak jak ludzie. Muszą się zatem chłodzić w inny sposób. Wykorzystują w tym celu własną ślinę – naniesiona na futro ślina paruje, schładzając ciało zwierzęcia.
Felinolodzy uważają, iż istnieje jeszcze jedna przyczyna tego, że koty myją się na słońcu. Otóż pod wpływem promieni słonecznych na kocich włosach wytwarzać ma się witamina D. Gdy kot się myje, zlizuje ją z sierści. W ten sposób uzupełnia ewentualnie niedobory witaminy D w pożywieniu.
Na tym jednak nie kończą się powody, dla których koty tak często się myją. Czynność ta odgrywa również rolę w życiu społecznym naszych futrzaków.
Koty myją się nawzajem, aby zacieśnić więzi
Wzajemna pielęgnacja okrywy włosowej przez zaprzyjaźnione ze sobą futrzaku sprzyja zacieśnianiu więzi między nimi. Jest to bowiem dla nich przyjemne doznanie, które tworzy pozytywne skojarzenia z partnerem, a ponadto prowadzi do wymiany zapachów i utrwalenia w pamięci woni przyjaciela.
Z tych samych powodów, koty lubią też lizać włosy swych opiekunów.
Co ciekawe, po intensywnym głaskaniu przez człowieka, nasi czworonożni pupile często przystępują do toalety. Z jednej strony zapewne po to, by poprawić zmierzwione futerko, ale bardzo prawdopodobnym jest również, że koty myją się w takiej sytuacji, ponieważ chcą przywrócić równowagę zapachową własnego ciała. Po intensywnym głaskaniu ludzka woń zostawiona na futrze kota, tłumi jego własny zapach.
Inna sprawa, że zlizywanie woni opiekuna z ciała może być na naszego pupila przyjemnym doznaniem. A może chodzi również smaku potu, który pozostawiliśmy na jego włosach?
Intensywna pielęgnacja futra przez kota z powodów emocjonalnych
Zbyt intensywna pielęgnacja futra może mieć podłoże natury emocjonalnej.
Nuda
Niestety koty myją się również z nudów. Jeśli nie mają nic ciekawego do roboty to między innymi albo śpią, albo jedzą zbyt dużo, albo poświęcają zbyt dużo czasu na czyszczenie futra.
Stres
Źródłem tego zachowania u naszych pupili może być również stres. Koty myją się, gdy są na przykład zdenerwowane lub się czegoś boją. Można to uznać za sposób rozładowywania wewnętrznego napięcia.
Czasami odruch czyszczenia futra pojawia się u futrzaków w najmniej spodziewanych okolicznościach. Na przykład, gdy spotykają się dwaj koci rywale.
Konflikt
W takich konfliktowych sytuacjach koty raczej nie rzucają się od razu do walki, jakby to można sądzić. Najpierw sobie grożą, starając się oszacować siły przeciwnika. Jeśli oponenci są sobie równi siłą, żaden z nich nie ma zamiaru ryzykować walki, którą może przegrać. Z drugiej jednak strony nie chce okazać słabości, uciekając się.
Wzajemne grożenie przedłuża się i gdy już wydaje się, że z tej patowej sytuacji nie ma wyjścia, niespodziewanie obydwa osobniki... zaczynają toaletę. Po czym spokojnie rozchodzą się.
Zachowanie takie nazywamy przerzutowym, a jest ono wyraz konfliktu dwóch sprzecznych emocji - w tym przypadku złości i lęku.
Jak często kot się myje?
Koty myją się bardzo często: codziennie, nierzadko kilka razy na dzień. A w świetle tego, co powiedzieliśmy sobie wcześniej, nie powinno nas już to dziwić.Jak się przekonaliśmy, ta z pozoru prosta czynność służy różnym celom. I ma różnorodne przyczyny.
- Służy pielęgnacji ciała, co zmniejsza ryzyko zachorowań.
- Pomaga utrzymać właściwą temperaturą ciała.
- Zapobiegają przegrzaniu się i wychłodzeniu.
- Ogrywa ważną rolę w kontaktach społecznych.
- Pomaga rozładować napięcie w sytuacjach stresowych.
- Zapobiega nudzie, choć temu akurat powinniśmy zapobiegać, dostarczając pupilowi inne rozrywki.
