Czym jest skręt żołądka u psa?
Skręt żołądka (inaczej rozszerzenie żołądka) u psa to jego obrót wokół własnej osi, najczęściej zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zazwyczaj żołądek obraca się o 180°, ale bywa, że wykonuje pełen obrót, czyli o 360°. Czasem, choć rzadko, występuje obrót w ruchu przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, jednak ze względu na budowę anatomiczną układu pokarmowego, ma on maksymalnie kąt 90°.
Zdarza się, że żołądek obracając się, ciągnie za sobą śledzionę, powodując tym samym jej uszkodzenie. Niezbędne jest wówczas jej operacyjne usunięcie. Skrętowi towarzyszy rozszerzenie żołądka, czyli nagłe zwiększenie jego objętości przez zaleganie w żołądku dużej ilości gazów, płynów lub jedzenia, które w wyniku skrętu nie mogą wydostać się na zewnątrz.
Jak rozpoznać skręt żołądka u psa?
Pierwsze objawy rozszerzenia żołądka pojawiają się zazwyczaj w ciągu kilku godzin od posiłku. Charakterystycznym symptomem są odruchy wymiotne, które nie kończą się wyrzutem treści żołądka – są to tak zwane odruchy nieproduktywne.
Brzuch psa powiększa się po obu stronach i jest napięty. Pies ślini się, staje się wyraźnie osłabiony i dyszy, wykazuje niechęć do ruchu. Ponadto można zaobserwować, że jego błony śluzowe robią się blade. Skrętowi żołądka może towarzyszyć wstrząs.
Jak długo trwa skręt żołądka?
Nie da się oszacować czasu trwania skrętu żołądka, ponieważ nie ulega on samoistnemu wyleczeniu, a nieleczony prowadzi do szybkiej i bolesnej śmierci. Bardzo ważny jest czas naszej reakcji – im szybciej pies trafi pod opiekę lekarza weterynarii, tym większe są szanse na to, że cało wyjdzie z tego stanu.
Lekarz, po zebraniu wywiadu dotyczącego objawów, zbada brzuch psa i zleci wykonanie zdjęcia rentgenowskiego, które potwierdzi jednoznacznie, czy mamy do czynienia właśnie ze skrętem żołądka. Zdarza się, że żołądek tylko się powiększył, a nie skręcił. Wtedy zazwyczaj wystarczającym jest leczenie farmakologiczne połączone z opróżnieniem żołądka z zalegających w nim gazów.
Rozszerzenie żołądka u psa - leczenie
Leczenie skrętu żołądka ma postać zabiegu chirurgicznego. W pierwszej kolejności jednak lekarz weterynarii musi ustabilizować stan zwierzęcia. Następnie musi usunąć znajdujące się w żołądku treść pokarmową oraz gazy, dopiero wtedy może przystąpić do operacji.
Zabieg polega na odkręceniu żołądka do miejsca jego fizjologicznego położenia. Niejednokrotnie też przyszywa się jego ścianę do jamy brzusznej (tzw. gastropeksja), aby zapobiec nawrotom, które w przypadku tej dolegliwości są częste.
Podczas operacji lekarz ocenia, czy doszło do uszkodzenia śledziony i ściany żołądka. Szacuje się, ze znacznie lepsze rokowania daje operacja przeprowadzona w ciągu 5-6 godzin od wystąpienia pierwszych objawów.
Śmiertelność psów w wyniku skrętu żołądka szacowana jest na poziomie 15-33%. Należy pamiętać, że gastropeksja nie daje całkowitej gwarancji, że skręt żołądka nie zdarzy się ponownie, ale znacznie zmniejsza ryzyko jej wystąpenie.
Po operacji, pies jest hospitalizowany przez 2 lub 3 doby.
Jaki jest koszt operacji skrętu żołądka u psa?
Cena zabiegu odkręcenia żołądka do pierwotnej pozycji waha się od kilkuset złotych do nawet dwóch tysięcy – w zależności od miasta, wieku i stanu psa oraz jego wielkości. Do całkowitego kosztu należy doliczyć jeszcze RTG, koszt rekonwalescencji, leków i wizyt kontrolnych.
Rozszerzenie i skręt żółądka u psa: które rasy psów znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka?
Predysponowane do skrętu żołądka są przede wszystkim psy ras dużych i olbrzymich – ryzyko zwiększa też specyficzna, głęboka budowa klatki piersiowej.
Rasami szczególnie narażonymi na skręt żołądka są: bloodhoundy, dogi, bernardyny, setery, retrievery, owczarki i berneńskie psy pasterskie.
Nie oznacza to jednak, że psom innych ras on nie zagraża. Prawdopodobieństwo wystąpienia schorzenia jest też większe u psów chronicznie zestresowanych, niedożywionych, a ponadto karmionych zbyt dużymi dawkami pokarmu naraz – w szczególności, gdy pies ma tendencje do szybkiego, łapczywego zjadania posiłku.
Dodatkowo wykazano związek pomiędzy skrętem żołądka, a intensywnym wysiłkiem fizycznym bezpośrednio po jedzeniu.
Jak zapobiec skrętowi żołądka u psa?
W związku z tym, że dokładne przyczyny skrętu żołądka u psa nie są do końca znane, nie da się całkowicie zapobiec jego wystąpieniu. Istnieją jednak pewne działania, które można podjąć, aby zmniejszyć ryzyko.
Duża porcja karmy, zjadana naraz, znacznie zwiększa ryzyko skrętu żołądka – szczególnie, jeśli pies je bardzo łapczywie i połyka przy tym dużo powietrza.
Warto więc rozbić dzienną porcję na 2-3 posiłki, a jeśli pies mimo to je łapczywie, można pomyśleć o podawaniu mu karmy w taki sposób, aby musiał zjadać ją wolniej, na przykład w specjalnej misce spowalniającej jedzenie, w macie węchowej czy po prostu z ręki.
Po zjedzeniu obfitego posiłku, w żadnym wypadku nie można też zmuszać psa do wysiłku fizycznego, ani narażać go na stres. Podczas jedzenia pies powinien mieć zapewniony spokój i odpoczywać przez minimum 30 minut po posiłku.
Dla psów ras dużych i tych, które są szczególnie narażone na skręt żołądka, istnieje również możliwość wykonania prewencyjnego zabiegu gastropeksji (przyszycia żołądka do ściany jamy brzusznej), najczęściej podczas innego zabiegu, kiedy otwierana jest jama brzuszna. Zabieg nie ma efektów ubocznych i w znacznym stopniu zmniejsza ryzyko wystąpienia schorzenia.
Jeśli podejrzewamy u psa skręt żołądka – pies dyszy, ma odruch wymiotny, ale nie wymiotuje, a brzuch jest wzdęty – nie zwlekajmy z wizytą u lekarza weterynarii! To bardzo poważny stan, który bez szybkiej interwencji chirurgicznej skończy się śmiercią zwierzęcia, a z każdą kolejną godziną od wystąpienia objawów szanse na przeżycie maleją.
Konsultacja: lekarz weterynarii Dorota Dołęga Kozierowska z lecznicy DoraVet
Bibliografia:
1. Rozszerzenie i skręt żołądka - opanowanie stanu krytycznego. Eric Monnet, https://magwet.pl/wpd/22721,rozszerzenie-i-skret-zoladka-opanowanie-stanu-krytycznego, Veterinary Medicine, Vol 107, No 10, Październik 2012
2. Skręt żołądka u psa. Daniel Koch, Dr med. vet. ECVS, https://magwet.pl/mw/25428,skret-zoladka-u-psa, Magazyn Weterynaryjny nr 8/2012
