Owczarek środkowoazjatycki

W przypadku owczarka środkowoazjatyckiego dopuszczalne są wszelkie kolory umaszczenia poza czekoladowym, błękitnym oraz płaszczowym czarno-rudym.

Owczarek środkowoazjatycki występuje w odmianie krótkowłosej i długowłosej. W pierwszym przypadku włos ma 3 do 5 cm, w drugim 7 do 10 cm.

Niezależnie od tego, czy odmiana jest krótkowłosa czy długowłosa, sierść jest gruba, twarda i gęsta, z obfitym podszerstkiem.

Najbardziej pożądana jest barwa ciemna. Oczy mogą być ciemnobrązowe do orzechowych.

Owczarek środkowoazjatycki jest dużym, harmonijnie zbudowanym, umięśnionym czworonogiem. Jego kościec jest masywny. W przypadku tej rasy występuje duży dymorfizm płciowy, tzn. istnieją różnice pomiędzy psem i suką. Pies jest zdecydowanie większy od suki. Najbardziej pożądane są potężne, wysokie psy, ale nie kosztem dysproporcji. Głowa jest masywna, nieco prostokątna (u psów większa niż u suk). Stop jest umiarkowany. Kufa ma średnią długość, jest prostokątna i głęboka, z wyraźnym podbródkiem. Oczy azjaty są owalne, średniej wielkości, szeroko rozstawione i niezbyt głęboko osadzone. Dolna powieka nie może być zbyt luźna. Wiszące uszy mają trójkątny kształt, są nisko osadzone, grube. Ogon gruby, luźno zakręcony, w spoczynku zwisa. W wielu krajach nadal dokonuje się kopiowania uszu i ogona (w Polsce jest to prawnie zabronione).

Owczarek środkowoazjatycki uchodzi za psa nie tylko groźnego, ale też wyniosłego i niedostępnego. Rzeczywiście nie należy on do typowych „przytulanek”. Jest samodzielny i ma bardzo zadaniowy charakter. Niemniej, jak każdy czworonóg, przywiązuje się do swojego właściciela i na swój sposób potrafi mu okazać uczucia.

Rasa ta cechuje się dość niskim poziomem aktywności. Jeśli akurat nie pracuje, chętniej zajmie się leżeniem i obserwacją otoczenia (zwłaszcza że jest bardzo terytorialny) niż bieganiem za piłeczką. Oczywiście nie znaczy to, że w ogóle nie przejawia zainteresowania zabawą.

Azjata to bardzo spokojny i zrównoważony pies. Ma jednak silnie rozwinięty instynkt stróżowania, przez co może szczekać, jeśli wyczuje jakieś nietypowe ruchy w okolicy swojego terenu. Głos ma niezwykle donośny, więc może to być uciążliwe np. dla sąsiadów. Poza tym będzie leżał i czuwał, nie jest bowiem wulkanem energii.

Owczarek środkowoazjatycki jest bardzo inteligentnym i niezależnym psem, co może skutkować trudnościami w jego ułożeniu, nie będzie bowiem ślepo podążał za wskazówkami przewodnika.

Rasa ta nigdy nie służyła myśliwym. Pierwotnie azjata przeznaczony był do pilnowania domu oraz stada. Funkcja ta do dnia dzisiejszego nie uległa zmianie, poza tym, że obecnie dodatkowo wykorzystywany jest m.in. jako pies policyjny.  

Owczarek środkowoazjatycki to jeden z najodważniejszych i najbardziej nieustępliwych psów. Jest niesamowicie terytorialny, czujny i działa błyskawicznie, gdy wymaga tego sytuacja. Wobec obcych jest nieufny, ale jest psem spokojnym i zrównoważonym, zatem nie zaatakuje ich bez powodu.

Rasa ta jest bardzo niezależna, nastawiona na samodzielną pracę – przede wszystkim stróżowanie, do którego nie potrzebuje pomocy człowieka. Niemniej przy właściwym szkoleniu będzie psem posłusznym, dlatego może pracować m.in. w policji.

Jak każdy stróż owczarek ten co do zasady powinien dobrze znosić samotność. Nie oznacza to jednak, że nie należy go do niej właściwie przygotować. Na pewno też nie powinien być trzymamy na uwięzi, z dala od swoich bliskich, bowiem negatywnie wpłynie to na jego psychikę.

Szkolenie owczarka środkowoazjatyckiego jest bardzo trudne, ponieważ ma on silny charakter, jest uparty, nieustępliwy i niezależny. Naukę posłuszeństwa należy zacząć już z kilkutygodniowym szczenięciem i konsekwentnie kontynuować ją przez całe życie psa. Owczarek ten wymaga doświadczonego, zdecydowanego i jednocześnie łagodnego przewodnika, bowiem nie zniesie tradycyjnej tresury, opartej na metodach awersyjnych.

Azjata nie należy do  szczekliwych psów, ale z pewnością będzie głośno alarmował zmiany w otoczeniu, a głos ma donośny.

Jako że owczarek środkowoazjatycki to urodzony stróż i jest niezwykle terytorialny, raczej mało prawdopodobne, by zszedł z posterunku. Nie należy do psów szukających przygód na własną łapę.

Owczarek środkowoazjatycki to potężne zwierzę z wielkimi zębami, przy pomocy których może poczynić równie wielkie szkody. Nie ma dużych tendencji do niszczenia, ale jak każdy znudzony czy sfrustrowany pies może dać upust negatywnym emocjom, posługując się dobytkiem właściciela. Warto zatem zadbać o jego samopoczucie i zdrowie psychiczne.

Azjata nie jest łakomczuchem, ale nie odmówi dobrego posiłku. Choć nie wymaga sporo ruchu i ćwiczeń, warto zapewnić mu regularną, umiarkowaną aktywność, by nie przytył.

Owczarek środkowoazjatycki to fantastyczny stróż! Jest potężny, ma groźny wygląd i donośny głos, co powoduje, że budzi respekt. Gdyby jednak to nie wystarczyło, nie zawaha się unieszkodliwić intruza i zrobi to bardzo skutecznie.

Choć owczarek ten jest psem spokojnym i zrównoważonym (o ile zastanie właściwie wychowany), w żadnym wypadku nie nadaje się na pierwszego psa. Osoba niedoświadczona nie poradzi sobie z jego ułożeniem m.in. ze względu na jego silny, uparty charakter. Jako że jest to pies ogromny, który może ważyć więcej niż właściciel, wymaga przewodnika, który będzie w stanie zapanować nad nim bez użycia siły.

Przy odpowiedniej organizacji tak naprawdę każdy pies może żyć w mieszkaniu, i to nawet niewielkim. Niemniej nie ma sensu się oszukiwać – azjata to wielkie zwierzę, które potrzebuje przestrzeni, pomimo tego, że jego zapotrzebowanie na ruch nie jest duże.

Owczarek środkowoazjatycki ma umiarkowane zapotrzebowanie na ruch i nie należy do psów szczególnie aktywnych. Oczywiście regularne spacery są konieczne. Powinny być długie, ale niekoniecznie bardzo intensywne.

Podróżowanie z tym czworonogiem może być kłopotliwe ze względu na jego wielkość. Szczególnie trudne będzie w przypadku publicznych środków komunikacji.

Owczarek środkowoazjatycki raczej obojętnie traktuje inne zwierzęta. Może żyć pod jednym dachem z kotem, o ile właściwie zostaną sobie przedstawione. Najlepiej, aby wychowywały się ze sobą od początku.

Azjata do innych psów podchodzi raczej z rezerwą. Nie jest w stosunku do nich agresywny (o ile go nie sprowokują), ale mało prawdopodobne, by bardzo się z nimi przyjaźnił. Jeśli będzie żył na co dzień z innym psem, ich relacje powinny być poprawne.

Choć jego wygląd temu przeczy, nie jest to pies straszny i agresywny. Niemniej nie będzie on najlepszym wyborem na pupila dla małych dzieci.

Owczarek środkowoazjatycki, choć jest naprawdę wspaniałym psem, niestety w żadnym wypadku nie nadaje się na pupila osób starszych. Jest za duży i zbyt trudny w ułożeniu.

Utrata sierści jest umiarkowana, nasila się w okresie linienia. Wówczas należy psa regularnie wyczesywać, by pozbyć się martwego włosa.

Owczarek środkowoazjatycki żyje średnio 11 lat.
 

Jest to pies wyjątkowo odporny i silny. Ze względu na swoje pochodzenie i historię są przystosowane do trudnych warunków.

Owczarek środkowoazjatycki jest stosunkowo wrażliwy na wysokie temperatury, dlatego w czasie upałów należy zapewnić mu dostęp do zacienionego, chłodnego miejsca i dużą ilość świeżej wody.

Azjata bardzo dobrze znosi zimno. Jest przystosowany do przebywania nawet w dużych mrozach. Nie oznacza to jednak, że należy go pozostawiać na silnym mrozie cały czas.

Owczarek ten nie ma szczególnych predyspozycji do tycia, choć oczywiście może przybrać na wadze, jeśli będzie nieprawidłowo odżywiany i pozbawiony regularnego ruchu.

Azjata jest psem wytrzymałym i odpornym, który nie ma większych problemów ze zdrowiem. Narażony jest głównie na dysplazję stawów łokciowych i biodrowych oraz na skręt żołądka.

Trudno jednoznacznie określić, kiedy i skąd wywodzi się owczarek środkowoazjatycki, natomiast przypuszcza się, że rasa ta istniała już około 4-5 tysięcy lat temu. Jak sama nazwa wskazuje, owczarek ten wywodzi się najprawdopodobniej z obszarów centralnej Azji. Od samego początku służył jako pies stróżujący, którego zadaniem było pilnowanie stad i dobytku. Od jakiegoś czas popularność azjaty jako psa użytkowego słabnie (przede wszystkim na terenach, z których pochodzi), bowiem zastępowany on jest owczarkiem kaukaskim.