Pomimo wielu podobieństw anatomicznych pomiędzy człowiekiem a innymi ssakami należy pamiętać, że leki stosowane u ludzi bardzo często nie są odpowiednie dla naszych czworonogów.
Metabolizm leków u psa czy kota przebiega inaczej niż nasz. Niektóre „ludzkie” leki przeciwbólowe można jednak – z dozą ostrożności i pod kontrolą weterynarza – podać psu. Wśród leków zarejestrowanych jako odpowiednie dla psa znajdziemy też substancję, którą znamy pod postacią leku Pyralgina. W przypadku kotów jednak kwestia podawania tego środka jest bardziej skomplikowana.
Pyralgina – co to za lek?
Substancją czynną Pyralginy jest metamizol – nieopioidowy lek przeciwbólowy z grupy pochodnych pirazolonu. Oprócz działania silnie przeciwbólowego, metamizol wykazuje również działanie przeciwgorączkowe oraz rozkurczowe.
Nie znamy całkowicie mechanizmu działania tej substancji, natomiast wiadomo, że bierze ona udział w hamowaniu aktywności cyklooksygenazy (COX-1 i COX-2) w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym, uniemożliwiając syntezę prostaglandyn, czyli hormonów, które odpowiadają m.in. za powstawanie bólu.
Metamizol wchłania się szybko z przewodu pokarmowego, a jego metabolity wydalane są z moczem.
Przeciwwskazaniem do stosowania Pyralginy u ludzi może być uczulenie na którykolwiek ze składników preparatu, a także alergia na inne pochodne pirazolonu.
Nie należy również stosować tego leku m.in. w przypadku zaburzenia czynności szpiku kostnego (i do tego punktu wrócimy jeszcze w przypadku kotów), ostrej niewydolności nerek lub wątroby czy wrodzonego niedoboru dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej.
Pyralgina dla kota - czy jest bezpieczna?
Metamizol sodowy jest lekiem stosowanym w weterynarii; znajduje zastosowanie m.in. u koni, bydła czy świń, a także u psów. Dostępny jest w formie roztworu do wstrzykiwań. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie leki bezpieczne dla psów nadają się też do stosowania u kotów.
Metamizol sodowy w żadnej postaci nie jest lekiem zarejestrowanym jako produkt dla kotów! Oznacza to, że Pyralgina dla kota nie będzie dobrym rozwiązaniem w przypadku, gdy chcemy uśmierzyć ból lub zbić gorączkę u tego zwierzęcia.
Pyralgina dla kota – podstawowe problemy
Ulotki części leków weterynaryjnych z metamizolem mają wręcz wyszczególniony zapis, że nie należy stosować preparatu u kotów. Jednocześnie w internecie można znaleźć porady dotyczące stosowania Pyralginy dla kota – także tej przeznaczonej dla ludzi, oczywiście w odpowiednio małej dawce. Skąd ta rozbieżność?
W przeciwieństwie np. do paracetamolu, metamizol nie jest substancją dla kotów toksyczną. Główny problem z tym lekiem polega na słabym jak do tej pory przebadaniu go pod kątem działania na ból u kota oraz skutków ubocznych obserwowanych u kotów leczonych metamizolem.
O niektórych działaniach niepożądanych wiemy z doniesień opiekunów, którzy podali swemu zwierzęciu Pyralginę. Niestety skutki podania kotu leku na własną rękę mogą być groźne, zwłaszcza jeśli niedoświadczony w tej kwestii opiekun przedawkuje preparat.
- Po pierwsze nie jesteśmy w stanie stwierdzić, czy nasz kot nie jest uczulony na metamizol – a istnieje takie prawdopodobieństwo.
- Metamizol może powodować zatrzymanie wody w organizmie kota, co prowadzi do powstania obrzęków.
- Lek ten teoretycznie może powodować uszkodzenie szpiku kostnego u kota bądź agranulocytozę.
Pyralgina dla kota w badaniach naukowych
Z relacji części opiekunów, którzy zdecydowali się na podanie kotu Pyralginy jako środka przeciwbólowego wynika, że do najczęściej zgłaszanych objawów niepożądanych należą ślinienie się i wymioty.
Te same objawy odnotowano u niektórych pacjentów podczas jednego z nielicznych badań nad właściwościami farmakokinetycznymi metamizolu u kotów. Co ciekawe, najmniej objawów niepożądanych wystąpiło w przypadku podania doustnego leku. Teoretycznie więc ta postać powinna być dla kota bezpieczniejsza niż dożylna czy doodbytnicza.
Wartym uwagi spostrzeżeniem jest fakt, że aktywne metabolity metamizolu mają u kotów dłuższy okres półtrwania niż u innych gatunków, w tym ludzi, co oznacza dłuższe działanie przeciwbólowe jednej dawki leku. Pod względem mechanizmu działania metamizol nie posiada odpowiednika wśród innych substancji przeciwbólowych.
Pyralgina charakteryzuje się tym, że wprowadza blokadę przewodnictwa bólowego na wielu poziomach, w tym w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku leków stosowanych u ludzi dwie substancje posiadają takie właściwości – metamizol i paracetamol.
Stąd też metamizol jest szczególnie wart uwagi przy badaniach nad leczeniem bólu u kotów.
Można spotkać (zagraniczne) podręczniki weterynaryjne podające dawkowanie metamizolu dla kocich pacjentów. Spotykaną w tej literaturze dawką jest 0,2 ml na 5 kg masy ciała zwierzęcia. Lekarz decyduje o częstotliwości podawania leku oraz o tym, ile powinna trwać terapia przeciwbólowa. Przedłużone stosowanie leku nie jest zalecane.
Do przeciwwskazań wymienianych w literaturze, które dyskwalifikują metamizol jako lek dla danego pacjenta, są m.in.:
- przyjmowanie leków takich jak barbiturany, chloropromazyna czy fenylobutazon,
- wszelkie choroby i zaburzenia krwinek,
- chroniczna choroba nerek, wątroby lub przewodu pokarmowego,
- alergia na jakikolwiek składnik preparatu,
- ciąża lub laktacja u kotki.
- Szczególne środki ostrożności zalecane są w przypadku kotów z chorobami serca i układu krążenia oraz u zwierząt w podeszłym wieku.
Większość autorów dodaje jednak, że nie zaleca się stosowania tej substancji u kotów, jako że bezpieczeństwo jej podawania nie zostało dostatecznie zbadane.
Jednocześnie natomiast istnieje możliwość, że Pyralgina dla kota będzie w przyszłości dostępna. Wprowadzenie bezpiecznej dla kotów, weterynaryjnej postaci metamizolu może być kwestią czasu – jeśli szerzej zakrojone badania stwierdzą wystarczające bezpieczeństwo stosowania tego leku.
Zobacz również:
Bibliografia:
– Besteiros M., Metamizole for Cats – Dosage, Uses and Availability, https://www.animalwised.com/metamizole-for-cats-dosage-uses-and-availability-4521.html
– Joniec-Bieniek A., Leki dla zwierząt kupione w aptece a leki weterynaryjne – sprawdź, co musisz wiedzieć, https://mamabezrecepty.pl/leki-z-apteki-dla-zwierzat/
– Lupu G., Bel L., Andrei S., Pain Management and Analgesics Used in Small Mammals during Post-Operative Period with an Emphasis on Metamizole
(Dipyrone) as an Alternative Medication, „Molecules” 2022, 27(21), https://doi.org/10.3390/molecules27217434
– Łebkowska-Wieruszewska B., Lasiecka K., Kowalski C, Preferencje w wyborze niesteroidowych leków przeciwzapalnych u psów i kotów, „Magazyn Weterynaryjny” 2012, nr 6
– Maślanka T., Recenzja całokształtu osiągnięć naukowo-badawczych, dorobku dydaktycznego, popularyzatorskiego i organizacyjnego oraz współpracy międzynarodowej dr n. wet. Beaty Łebkowskiej-Wieruszewskiej opracowana w związku z postępowaniem o nadanie stopnia doktora habilitowanego nauk weterynaryjnych, 2019
– Pyralgina – tabletki, Baza leków, https://www.mp.pl/pacjent/leki/lek/99006,Pyralgina-tabletki
– Smentek P., Gorączka u kota: co każdy opiekun kota powinien o niej wiedzieć?, https://cowsierscipiszczy.pl/goraczka-kota/
Leczenie kota
