Przepuklina u kota może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Nie występuje u tych zwierząt często, niemniej warto nauczyć się rozpoznawać jej objawy, aby w razie potrzeby szybko pomóc kotu.
Występujące u kotów przepukliny mają podobny charakter jak analogiczne schorzenia u ludzi.
Czym jest przepuklina u kota?
Przepuklina u kota (i u ludzi) powstaje wówczas, gdy tkanki, narząd bądź narządy wydostają się na zewnątrz struktur anatomicznych, w których powinny się znajdować. Istnieją różne rodzaje przepuklin, ale każda składa się z trzech elementów:
- wrota przepukliny to otwór/ubytek w ścianie struktury, w której normalnie powinny znajdować się narządy – przez wrota narządy te wydostają się na zewnątrz;
- worek przepukliny to tkanki znajdujące się w sąsiedztwie wrót – często jest to otrzewna ścienna;
- zawartość worka – czyli narządy, które wydostały się przez wrota.
Przepuklina powstaje tam, gdzie podtrzymująca tkanki struktura mięśniowa ulega osłabieniu bądź przerwaniu. Przepuklina wrodzona rozwija się jeszcze na etapie życia płodowego i spowodowana jest zwykle wadami rozwojowymi.
Przepuklina nabyta natomiast jest wynikiem osłabienia struktury kolagenowej mięśni (np. w wyniku wysiłku związanego z ciążą i porodem, zaparciami, przewlekłymi wzdęciami) bądź urazu.
Przepukliny u kotów, bez względu na rodzaj, najczęściej nie należą do poważnych i zabieg eliminujący ten problem nie jest skomplikowany. Co ważne, im wcześniej zostaje wykryta przepuklina, tym łatwiej lekarzowi sobie z nią poradzić.
Objawy przepukliny u kota
Objawy zewnętrzne związane z przepukliną różnią się w zależności od rodzaju tej wady. Oto kilka objawów, które możesz zauważyć w wielu przypadkach, choć nie jest to lista uniwersalna:
- obrzęk w okolicach pachwiny;
- wypukłość wyczuwalna w obrębie jamy brzusznej;
- brak apetytu i utrata wagi;
- problemy z wypróżnianiem, obecność krwi w stolcu;
- krwiomocz;
- łatwe męczenie się, niekiedy duszności, zasinienie błon śluzowych.
Wiele zależy od typu, umiejscowienia i rozmiarów wady.
Rodzaje przepukliny u kota
Możemy wyróżnić kilka rodzajów przepukliny u kota, zależnie od przyczyny powstania i umiejscowienia.
Przepuklina pachwinowa u kota
Ten rodzaj przepukliny może być wrodzony lub nabyty. Jelita (rzadziej inne narządy, np. róg macicy, pęcherz moczowy) wydostają się z jamy brzusznej przez pierścień pachwinowy.
Zazwyczaj nie jest to przypadek skomplikowany, z wyjątkiem sytuacji, gdy narządy zostają uwięzione w ścianie mięśniowej, co stanowi zagrożenie dla życia kota.
Przepuklinę pachwinową można rozpoznać po wypukłości skóry w okolicy pachwiny. Jeśli przyczyną jest uraz, wypukłość pojawia się bardzo szybko po jego nastąpieniu. Ten rodzaj przepukliny częściej występuje u kotek niż u kocurów, ponieważ może być następstwem ciąży.
Leczenie przepukliny pachwinowej polega na wykonaniu zabiegu chirurgicznego.
Przepuklina pępkowa u kota
Przepuklina pępkowa występuje, gdy ściana mięśniowa posiada otwór w pobliżu pępka. Może być wrodzona lub nabyta. Zwykle powstaje przez niecałkowite zrośnięcie się powłok brzusznych u kociego noworodka. U zwierząt dorosłych utworzyć się może po urazie związanym z pęknięciem powłok brzusznych.
U kociąt przepuklina pępkowa jest łatwa do zauważenia; tworzy w okolicy pępka półkoliste wybrzuszenie. Jeśli nie jest to wada dużych rozmiarów, a zawartość worka przepuklinowego stanowi głównie tłuszcz sieciowy, natychmiastowa interwencja chirurgiczna nie jest konieczna.
Przepuklinę można usunąć przy okazji innego zabiegu w znieczuleniu ogólnym, takim jak kastracja.
W przypadku gdy przez wrota przepukliny przedostają się narządy jamy brzusznej, zwierzę wymaga pilnej operacji, istnieje bowiem poważne ryzyko uszkodzenia jelita lub jego uwięźnięcia.
Podczas zabiegu lekarz odprowadza zawartość przepukliny z powrotem do jamy brzusznej oraz zamyka wrota.
Warto pamiętać, że nawet mała przepuklina zawierająca tłuszcz trzewny w pewnym stopniu upośledza pracę tłoczni brzusznej. U kotek hodowlanych najlepiej jest usunąć tę wadę przed planowaną ciążą.
Obecność nawet niedużej przepukliny może przełożyć się na komplikacje w trakcie porodu. Istnieje także ryzyko, że powiększająca się macica jeszcze w czasie ciąży będzie wpychała do worka przepukliny inne narządy.
Przepuklina rozworu przełykowego przepony u kota
Rozwór przełykowy znajduje się w centralnej części przepony – tam gdzie przez mięsień przechodzi przełyk i kieruje się w stronę żołądka.
W przypadku przepukliny ulokowanej w tym miejscu narządy jamy brzusznej – zwykle żołądek – przemieszczają się do jamy klatki piersiowej właśnie przez rozwór przełykowy.
Zazwyczaj ten typ przepukliny jest wrodzony, a wada pojawia się u młodego kota przed ukończeniem pierwszego roku życia.
Zdiagnozowanie tego rodzaju przepukliny wymaga wykonania RTG z kontrastem.
Leczenie polega na zabiegu chirurgicznym, podczas którego lekarz przesuwa narządy z powrotem do jamy brzusznej oraz zmniejsza średnicę rozworu przełykowego, aby do przepukliny nie doszło powtórnie.
Przepuklina kroczowa u kota
Przepuklina kroczowa, zwana też okołoodbytową bądź przepukliną przepony miednicy, powstaje na skutek osłabienia lub uszkodzenia tylnej ściany jamy miednicy.
Narządy jamy brzusznej (jelita lub pęcherz moczowy) bądź sama tkanka tłuszczowa wydostają się w tym wypadku na zewnątrz w okolicach krocza, pod skórą. Wada jest wówczas wyraźnie widoczna z boku lub poniżej odbytu.
Przepuklina kroczowa najczęściej występuje u niekastrowanych samców; podejrzewa się, że może mieć podłoże hormonalne. Przepuklinę usuwa się zazwyczaj podczas kastracji zwierzęcia.
Przepuklina przeponowa u kota
To jeden z niewielu typów przepukliny, którego nie da się zauważyć na zewnątrz. Kot wykazuje natomiast inne symptomy, a ich charakter zależy od tego, które narządy dostaną się przez wrota w dolnej części przepony do jamy osierdziowej bądź opłucnej.
Zazwyczaj występują objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak:
- wymioty
- biegunka,
- zaburzenia apetytu,
- oraz układu oddechowego – kaszel, duszności.
Przepuklina przeponowa może mieć charakter zarówno wrodzony, jak i nabyty, powstały na skutek urazu. Jej przyczyną jest pęknięcie mięśnia przepony, przez które wydostają się narządy wewnętrzne.
Najczęściej przeciskają się one do opłucnej; przepuklina przeponowo-osierdziowa, przy której narządy dostają się do worka osierdziowego, jest dużo rzadsza i praktycznie zawsze ma charakter wrodzony.
W 50% przypadków jej wykrycie jest przypadkowe, ponieważ nie zawsze daje objawy kliniczne.
Diagnoza tego rodzaju przepukliny obejmuje badanie USG lub RTG. Leczenie polega na wykonaniu zabiegu, podczas którego chirurg wycofuje zawartość przepukliny do jamy brzusznej, następnie zamyka wrota przepukliny.
Przepuklina pooperacyjna u kota
Jest to przepuklina nabyta, która powstaje po zabiegu chirurgicznym, np. po sterylizacji kotki. Przyczyną wykształcenia się wady jest najczęściej błąd lekarza. Mogą to być przykładowo zbyt duże przerwy pomiędzy założonymi szwami, uszkodzenie naczyń krwionośnych lub zbyt mocne naciągnięcie szwów.
Niekiedy przepuklina powstaje jednak na skutek „działań” samego pacjenta, np. po gwałtownym skoku zbyt intensywnej jak na rekonwalescenta aktywności fizycznej.
Do powstania przepukliny przyczyniają się także zakażenia okołooperacyjne powstające przy niektórych zabiegach, takich jak np. kastracja kotki z ropomaciczem.
Diagnostyka przepukliny u kotów
Przed badaniem kota, lekarz weterynarii zada kilka pytań na temat jego zdrowia. Pamiętaj, aby uwzględnić wszelkie nietypowe wydarzenia:
- związane z ciążą i porodem, jeśli przypadłość dotyczy kociej mamy,
- przyjmowane leki,
- zmiany zachowania,
- ewentualne urazy
- i istniejące wcześniej schorzenia.
Po wywiadzie medycznym lekarz zbada kota fizykalnie oraz sprawdzi podstawowe parametry, jak temperatura ciała czy tętno. Pobierze również krew do badań laboratoryjnych. Bardzo często w diagnostyce przepukliny dużą rolę odgrywają badania USG lub RTG.
Leczenie przepukliny u kotów
Bywa, że nieskomplikowane przepukliny mogą nie wymagać natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Najczęściej jednak operacja jest zalecana, a w przypadku wydostawania się jelit przez wrota przepukliny – wręcz niezbędna i pilna.
Jeśli fragment jelita zostanie uwięziony w ścianie jamy brzusznej, obumiera i zaczyna uwalniać niebezpieczne toksyny, które stanowią zagrożenie dla życia.
Podczas zabiegu chirurgicznego lekarz umieszcza narządy jamy brzusznej na swoim miejscu i zamyka wrota przepukliny.
Rokowania pacjentów po takich operacjach są dobre. Przez kilka tygodni po zabiegu kot nie powinien być zbyt aktywny. Lekarz przepisze leki przeciwbólowe oraz opowie, jak będzie przebiegała prawidłowa rekonwalescencja, a co powinno wzbudzić niepokój.
W większości przypadków lekarze zapisują kota na wizytę kontrolną w ciągu 1 do 2 tygodni po zabiegu.
Jeśli kot przeszedł operację przepukliny rozworu przełykowego, jest bardziej podatny na rozwój zachłystowego zapalenia płuc. Objawy związane z tym typem zapalenia płuc obejmują:
- kaszel,
- problemy z oddychaniem,
- przyspieszone tętno,
- wymioty
- i zmianę nastroju.
Opiekun takiego kota powinien nauczyć się rozpoznawać te objawy – szybka interwencja lekarska jest w tym przypadku bardzo ważna. Większość kotów jednak bardzo dobrze radzi sobie po zabiegu i prowadzi normalne życie.
Przepuklina u kota – koszt zabiegu
Cena operacji przepukliny u kota może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak lokalizacja kliniki, doświadczenie lekarza i stopień specjalizacji, typ i wielkość przepukliny oraz to, czy przepuklina powoduje przemieszczanie się narządów wewnętrznych.
Bardziej skomplikowane przepukliny mogą wymagać bardziej zaawansowanych procedur oraz dłuższego zabiegu. Ogólnie, przeciętny koszt operacji przepukliny u kota może wynieść od kilkuset do 1500 zł.
Choroby kotów
