Koci brzuch powinien być miękki, a jego mięśnie rozluźnione. W obrębie jamy brzusznej nie powinien występować obrzęk, brzuch nie powinien być tkliwy czy też sprawiać zwierzęciu wyraźny dyskomfort.
Twardy brzuch u kota może mieć rozmaite przyczyny. Zwykle nienaturalne napięcie i twardość w obrębie jamy brzusznej idą w parze z powiększeniem obwodu brzucha z różnych powodów.
Do przyczyn mogą należeć zaawansowana ciąża bądź krótkotrwałe wzdęcie, ale również problemy takie jak zarobaczenie, zaparcia czy też poważne schorzenia skutkujące powiększeniem któregoś z narządów jamy brzusznej bądź gromadzeniem się w jej obrębie płynów.
Twardy brzuch u kota – możliwe przyczyny
Koci brzuszek zwykle jest miękki i rozluźniony (choć pamiętajmy, że wiele kotów nie przepada za dotykaniem brzucha!). U dorosłych kotów w dobrej kondycji powinno być możliwe wyczucie żeber przy delikatnym nacisku wzdłuż boków tułowia.
Koty często mają luźną, zwisającą fałdkę skóry i tłuszczu u dołu brzucha, zwaną „woreczkiem pierwotnym” (ang. „primordial pouch”) albo „fartuszkiem”.
Nie jest to oznaka otyłości – „woreczek” występuje naturalnie i pełni kilka funkcji, takich jak zwiększenie elastyczności dolnych partii ciała czy dodatkowa ochrona delikatnego brzucha, np. przed ugryzieniem.
Powodem do niepokoju jest natomiast twardy i powiększony brzuch, który możne wskazywać na obecność płynu lub nadmiar gazów. Mogą to być też objawy powiększenia się któregoś narządu czy obecności guza.
Sprawdźmy, jakie są najczęstsze przyczyny powiększonego i twardego brzucha u kota.
Ciąża
Brzuch ciężarnej kotki jest powiększony i twardy w dotyku. Niewykastrowane kotki wolno żyjące oraz wychodzące mogą łatwo zajść w ciążę nawet w młodym wieku (6 miesięcy to częsty wiek osiągania dojrzałości płciowej u kotek, a niektóre mają pierwszą ruję jeszcze wcześniej).
Ciąża u kotki trwa około 63–65 dni, a powiększenie brzucha następuje w zaawansowanym stadium. Ciężarne kotki mogą wykazywać zmiany w zachowaniu, takie jak poszukiwanie miejsca na gniazdo.
Zaparcie
Cierpiący na zaparcie kot będzie miał twardy brzuch na skutek nagromadzenia się kału w okrężnicy. Brzuch zwierzęcia może być ponadto tkliwy, bolesny.
Jeżeli oprócz tego zwierzak często chodzi do kuwety, lecz bez rezultatu, z pewnością mamy do czynienia z zaparciem. Zaobserwujesz też zapewne spadek apetytu u pupila.
Do domowych sposobów na zaparcia należą podanie kotu odrobiny smalcu kaczego lub gęsiego, bądź też masła (nie należy jednak z nim przesadzić ze względu na zawartość laktozy). Jeżeli te metody nie pomogą, konieczna jest wizyta z kotem u lekarza weterynarii. Przeciągające się zaparcie grozi poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.

Pasożyty
Zarobaczony kot również może mieć twardy, wzdęty brzuch.
Najczęściej jest to objaw inwazji pasożytów wewnętrznych u kociąt, które są znacznie bardziej wrażliwe niż dorosłe, zdrowe koty.
Powiększenie narządów wewnętrznych
Brzuch kota może być twardy i powiększony również wówczas, gdy któryś z organów wewnętrznych nienaturalnie się powiększy. Może się to stać na skutek zmian zapalnych, infekcji, nowotworu bądź innej choroby:
- Guz wątroby, śledziony, nerki czy któregoś z odcinków przewodu pokarmowego może z czasem sprawić, że organ zmieni swój rozmiar i kształt.
- Narządy mogą również ulec powiększeniu na skutek infekcji i stanu zapalnego, na przykład w przypadku zapalenia wątroby lub nerek.
- Pęcherz moczowy może stać się twardy i zwiększyć swoje rozmiary, jeśli dojdzie do zatrzymania moczu – zwykle z powodu kamieni moczowych bądź zmian zapalnych.
- Twarda i powiększona macica u niewykastrowanej kotki może wskazywać na rozwój ropomacicza, które wymaga pilnej interwencji chirurgicznej.
Płyn w jamie brzusznej
Obecność płynu w jamie brzusznej to kolejny powód, dla którego brzuch może się powiększyć i być twardy w dotyku. Płyn w jamie brzusznej zawsze wymaga pilnej interwencji lekarza weterynarii. Lekarz po wywiadzie może pobrać próbkę płynu, aby określić jego rodzaj: może to być mocz, krew lub inny typ płynu.
Mocz będzie obecny, jeśli doszło do uszkodzenia pęcherza moczowego lub dróg moczowych. Krew z kolei może pojawić się po urazie, w przypadku niektórych guzów lub w wyniku zaburzeń krzepnięcia krwi.
Inne rodzaje płynu wystąpić mogą przy:
- chorobach wątroby,
- serca
- bądź chorobach będących następstwem infekcji.
Do schorzeń wywołujących gromadzenie się płynu w jamie brzusznej należy zakaźne zapalenie otrzewnej (tzw. „mokry” FIP).
Twardy brzuch u kota- inne przyczyny
Koty mogą mieć powiększony i twardy brzuch również w wyniku nagromadzenia gazów bądź w przypadku chorób takich jak zespół Cushinga (nadczynność nadnerczy) czy niedoczynność tarczycy. Schorzenia te występują jednak u kotów rzadko.
Co robić, gdy kot ma twardy brzuch?
Jeśli brzuch kota jest twardy i nie masz pewności, co jest tego przyczyną, umów się na wizytę u lekarza weterynarii. Nie zwlekaj, zwłaszcza jeśli tym zmianom towarzyszą inne objawy.
Przed wizytą pomyśl, czy ostatnio kot miał zmienioną karmę, czy modyfikacji uległy jego nawyki dietetyczne, czy nastąpiły jakieś zmiany w jego zachowaniu? Być może wchodzi często do kuwety i wychodzi z niej bez rezultatu?
Istotne jest także to, czy zmiana w obrębie jamy brzusznej nastąpiła nagle, czy stopniowo, oraz oczywiście, czy twardemu brzuchowi towarzyszą takie symptomy jak:
- spadek nastroju,
- bolesność brzucha,
- wyraźny dyskomfort u zwierzęcia,
- obecność jakichkolwiek wydzielin.
Odpowiedź na te pytania pomoże nakierować lekarza na właściwą diagnozę.
Twardy brzuch u kota — diagnoza
Lekarz wykona przede wszystkim badanie fizykalne i omówi z Tobą potencjalne problemy. Może zalecić też dalsze badania, w tym krwi, moczu oraz oczywiście badania obrazowe – RTG lub USG.
W przypadku stwierdzenia obecności płynu w jamie brzusznej, pobiera się jego próbkę za pomocą igły, widoczne na badaniu obrazowym guzy natomiast mogą wymagać biopsji.
Podsumowanie
Twardy brzuch u kota jest oznaką, że w organizmie zwierzaka coś się dzieje. Nie zwlekaj z wizytą u lekarza – im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym szybciej będzie można wdrożyć skuteczne leczenie.