Na początku warto określić, jak często właściwie koty powinny się wypróżniać, bo u różnych gatunków zwierząt różnie to wygląda, z czego ludzie często nie zdają sobie sprawy.
W przypadku kotów dorosłych, zdrowych, jedzących dobrej jakości karmę (mokrą, dobrze zbilansowaną i mięsną) wypróżnienie następuje raz na dzień lub raz na dwa dni. Stolec jest twardy, raczej suchy i bezwonny lub prawie bezwonny.
U kotów będących na diecie BARF, normą jest jedno wypróżnienie na dwa lub trzy dni. Stolec przy tej diecie ma podobną, a nawet bardziej zwartą konsystencję i zazwyczaj jest zupełnie bezwonny.
Jak rozpoznać zatwardzenie u kota?
Problem zaczyna się więc, jeśli po pierwsze: podczas sprzątania kuwety zauważamy, że te normy zostały przekroczone, a po drugie kot swym zachowaniem wyraża, że ma kłopoty z oddaniem kału. Zwierzak może nam to oznajmiać w różny sposób, ale z pewnością powinny nas zaniepokoić wszelkie objawy bólowe, krew czy śluz obecne w kale lub wypróżnianie się poza kuwetą.
Kolejnym sygnałem jest poruszanie się zwierzęcia w pozycji skulonej bądź przykurczonej, a także popiskiwanie lub miauczenie. Z powodu zaparcia kot może odmawiać jedzenia i picia, wyraźnie spada też jego aktywność. Mogą się również pojawić wymioty.
W przypadku kupy znalezionej poza kuwetą, nie stresujmy dodatkowo zwierzaka krzykami czy karceniem – nie zrobił tego złośliwie. Może się również zdarzyć, że kot będzie wchodzić do kuwety i próbować się wypróżnić, ale nie będzie mu się to udawało. Skąd więc wynikają takie kuwetowe problemy?
Przyczyny zatwardzenia u kota
Jakie czynniki mogą spowodować zaparcia u Twojego kota? Najczęstszymi przyczynami problemów z wypróżnianiem jest nieprawidłowa dieta, ale wywołać je mogą również czynniki zdrowotne, a nawet problemy behawioralne.
Spożycie niestrawnych przedmiotów
Przede wszystkim, często dochodzi u kotów do spożycia niestrawnych przedmiotów i materiałów, które prowadzą do niedrożności jelit, a co za tym idzie – zaparcia. Takimi przedmiotami są najczęściej wszelkiego rodzaju kawałki tkanin, sznureczki, wstążki z prezentów, wędek i innych zabawek, plastikowe drobne części, rośliny.
Jeśli zauważymy, że kot właśnie zjadł taki przedmiot, bądź też już widzimy, że jego koniec wystaje z odbytu, nie należy próbować samodzielnie pomagać zwierzęciu. Ciągnąc taki sznurek czy wstążkę, można tylko uszkodzić jelita.
W takiej sytuacji udaj się do lekarza. Konieczna może okazać się interwencja chirurgiczna. Jeśli kot zachowuje się normalnie, a spożyty przedmiot był niewielki, możemy skontaktować się telefonicznie z lekarzem i postępować wedle jego zaleceń.
Kule włosowe
Do zaparcia u kota często dochodzi także przez skumulowane w jelitach włosy, czy raczej – zlizywaną sierść, popularnie nazywaną „kłaczkiem”. Zwykle do tzw. zakłaczenia dochodzi, gdy kot jest na nieodpowiedniej diecie i jego układ pokarmowy nie jest w stanie pozbyć się zebranej w nim sierści.
Nieodpowiednia dieta
Jeśli kocia dieta jest odpowiednio wilgotna i tłusta, koty raczej nie miewają problemów z zaparciami.
Kot żywiony wysokomięsną karmą o odpowiedniej wilgotności nie będzie miał problemów z wypróżnianiem się.
W przypadku kotów, którym opiekunowie sami przygotowują posiłki lub zwierząt, które są dokarmiane, może pojawić się zatwardzenie spowodowane zbyt dużą ilością kości w diecie. Kości oczywiście są bardzo istotnym elementem jadłospisu i powinny się w nim znajdować (tylko w postaci surowej i zawsze z mięsem, nigdy gołe kości), ale bardzo ważne jest zachowanie odpowiednich proporcji z pozostałymi składnikami.
Zbyt małe spożycie wody
Ważny jest również ruch oraz picie odpowiedniej ilości wody, a wiele kotów pije zbyt mało. Twój pupil powinien mieć stały dostęp do świeżej wody. Możesz też wypróbować specjalną fontannę dla kota lub ustawić miseczki z wodą w różnych częściach mieszkania.
Przyczyny behawioralne
Przyczyny behawioralne związane z zatwardzeniem u kota wiążą się głównie z samą kuwetą. Pierwszą kwestią, na którą trzeba zwrócić uwagę, jest czystość kuwety. Wiele kotów nie wypróżni się do brudnej toalety.
Ponadto trzeba pamiętać, że koty są zwierzętami kochającymi rutynę, powtarzalność, dlatego stres wywołany zmianami, takimi jak np. nowe zwierzę, nowy domownik, przeprowadzka, remont – może wywołać u kota zatwardzenie lub odwrotnie, biegunkę.
Czynniki zdrowotne
Zatwardzenia u kota wywołane czynnikami zdrowotnymi wynikają przede wszystkim z niedrożności lub osłabienia okrężnicy.
Osłabienie okrężnicy może być wywołane przez jakąś chorobę ogólną, na przykład hiperkalcemię, hipokaliemię, nadczynność tarczycy czy chorobę Chagasa. Zdarza się też, że wynika ono też z miejscowego uszkodzenia nerwowo-mięśniowego.
Kot może odmówić defekacji w przypadku, kiedy nie jest w stanie przyjąć odpowiedniej pozycji, a to może wynikać z problemów ortopedycznych lub neurologicznych.
Działanie leków
Zatwardzenie u kota może też być wywołane działaniem leków. Tutaj zwraca się uwagę na leki takie jak opiaty (środki psychoaktywne), sukralfat (działanie osłaniające na błonę śluzową żołądka), baryt (środek wykorzystywany jako kontrast w diagnostyce obrazowej) czy leki antycholinergiczne.
Zatwardzenie u kota - domowe sposoby
W zależności od tego, jaka jest przyczyna zaparć, można kotu pomóc na różne sposoby.
Zwykle pierwszą czynnością jest podanie oleju parafinowego, który ułatwi wypróżnienie. Należy jednak albo dać zrobić to lekarzowi weterynarii, albo doświadczonej osobie, gdyż łatwo doprowadzić do zachłyśnięcia się kota olejem. Konieczna może okazać się wlewka doodbytnicza i usunięcie zalegających mas kałowych.
W przypadku błędów dietetycznych, należy przeanalizować zbilansowanie domowych posiłków.
W przypadku kota zakłaczonego, pomocne okaże się posadzenie kociej trawy, którą będzie mógł podgryzać, lub dodanie do karmy odrobiny zwierzęcego tłuszczu – na przykład masła lub smalcu (bez dodatków w postaci soli, cebuli, skwarków czy innych!).
Jeśli kociak nie załatwia się z przyczyn behawioralnych, należy znaleźć źródło problemu i je wyeliminować. Kot zawsze musi mieć dostęp do kuwety. Kuweta powinna być odpowiednich wymiarów, aby kot mógł się tam zmieścić i obrócić bez problemu; najlepiej odkryta.
Problem może też stanowić umiejscowienie kuwety – jeśli kot nie jest nią zupełnie zainteresowany, znajdźmy dla niej inny kąt w domu. Praktyczne jest też posiadanie dodatkowej kuwety w przypadku kotów, które niechętnie korzystają z nawet lekko zabrudzonej toalety.
Jeśli okaże się, że zatwardzenie u kota jest spowodowane stresem, należy mu zapewnić spokój i komfort. Warto dbać o zabawę z kotem zachowaniem zachowanie ciągu łowieckiego, odpowiednią dietę, zmęczenie psychofizyczne kota i rutynę każdego dnia (np. posiłki o tych samych godzinach).
Dodatkowo można zastosować preparaty z tryptofanem, który działa delikatnie wyciszająco, lub kocie feromony w formie obróżki feromonowej czy w dyfuzorze podłączanym do gniazdka. W razie problemów zdrowotnych konieczne będzie włączenie odpowiedniego leczenia lub nawet interwencja chirurgiczna.
Pamiętajmy również o regularnym szczotkowaniu pupila, aby zapobiec powstawaniu kul włosowych.
Domowym sposobem na pobudzenie wypróżnienia u kota jest podanie mu niewielkiej ilości smalcu. Może to być smalec gęsi lub kaczy. Można podać kotu łyżeczkę smalcu do karmy lub bezpośrednio do pyszczka. Zaletą tej metody jest m.in. to, że większość kotów lubi smalec. Łatwiej więc przekonać pupila do jego spożycia niż do wypicia chociażby kleiku z siemienia lnianego.
Źródła:
1. R. W. Nelson, C. Guillermo Couto, Choroby wewnętrzne małych zwierząt, Tom 1, Wydawnictwo Edra Urban&Partner, Wydanie 5, Wrocław 2016.
2. M. Ceregrzyn, M. Kurska-Krasztel, Przewlekłe zaparcie i okrężnica olbrzymia u kotów – problem w codziennej praktyce, Magazyn Weterynaryjny, 15/03/2018.
3. M. Scherk, Wszystko zablokowane – jak „odetkać” kota z zaparciem?, Magazyn Weterynaryjny, 14/03/2018.
Przeczytaj również:
Objawy chorób u kota
