Krzyżowanie psów może odbywać się w sposób naturalny – gdy zwierzęta żyją na wolności, niekontrolowany – gry dojdzie do zapłodnienia niesterylizowanych suk z samcami domowymi, a także celowy – by uzyskać nową rasę. Najczęściej krzyżuje się psy po to, żeby z różnych ras wyselekcjonować najlepsze, z punktu widzenia hodowców, geny. Jednym z psów, którego pochodzenie nie jest do końca znane (więc który mógł zostać ukształtowany przez naturę), jest właśnie jamnik.
Jamnik – krzyżówka czy naturalna rasa?
Jamniki to psy myśliwskie, których pochodzenie nie zostało do końca potwierdzone. Jedna z teorii mówi, że pochodzą od psa gończego rasy dachsbracke. Podobnie jak inne psy z krótkimi nogami, wyhodowano je przez krzyżowanie zwierząt z wadami rozwojowymi chrząstek. Właśnie ta genetyczna wada objawia się skróceniem łap przy zachowaniu regularnej długości tułowia. Istnieje też duże prawdopodobieństwo, że jamnik to krzyżówka krótkonogiej odmiany psa gończego z Jury z pinczerem.
Jamnik szorstkowłosy jest najprawdopodobniej krzyżówką krótkowłosego pinczera z terierem szkockim i sznaucerem miniaturowym. Odmiana powstała w wyniku celowego łączenia ras – chociaż ich dobór zależny był od regionu hodowcy. Aby uzyskać obecny wygląd, stopniowo eliminowano cechy sznaucera. Wyraźne pozostały jednak cechy charakteru terierów – jamniki szorstkowłose są bowiem wyjątkowo zacięte.
W XIX w. wyhodowano jamnika długowłosego – krzyżówkę psa krótkowłosego tej rasy z niemieckim lub angielskim spanielem. W związku z dalszym rozwojem hodowli w 1985 r. wprowadzono oficjalny podział:
ze względu na sierść – jamniki krótkowłose, szorstkowłose i długowłose,
ze względu na wagę – jamniki ciężkie, średnie i lekkie.
Współcześnie jamniki dzieli się na:
- standardowe,
- miniaturowe,
- królicze.
Kryterium tego podziału jest obwód klatki piersiowej.
Jaki jest jamnik? Charakterystyka rasy
ShutterstockJamniki krótkowłose Jaminiki to psy inteligentne, wesołe i energiczne. Są odważne, ciekawe świata, uparte i niezależne, przez co stanowią wyzwanie dla właścicieli w trakcie szkolenia. Nie wolno zapominać, że z natury są urodzonymi myśliwymi – podczas spaceru mogą upolować zająca, lisa lub inną drobną zwierzynę. Ze względu na krzyżowanie z terierami czy pinczerami, jamniki prezentują pełen łańcuch łowiecki.
Jamnik szorstkowłosy jest najbardziej niezależnym, zawziętym i upartym spośród przedstawicieli swojej rasy – jest krzyżówką jamnika krótkowłosego z terierem szkockim i sznaucerem. Bywa także hałaśliwy, a pozostawiony w ogrodzie, znudzony, kopie rabaty, niszcząc kwiaty. Ponadto silnie przywiązuje się do właściciela, jest inteligentny, wesoły i energiczny.
Krzyżówka jamnika krótkowłosego ze spanielem to jamnik długowłosy – najbardziej zrównoważony i spokojny jamnik, który szybko się uczy, jest inteligentny i spostrzegawczy. Jednak podobnie jak jego kuzyni lubi kopać doły i bywa hałaśliwy, o czym warto wiedzieć, jeśli musimy zostawić psa na kilka godzin w domu, zwłaszcza gdy mieszkamy w bloku.
Jamnik – mieszaniec, kundelek czy rasowy? Jaka jest różnica?
Nie każdy pies, który wyglądem przypomina jamnika, jest psem rasowym. Może być jedynie w typie danej rasy. Warto pamiętać, że potocznie używane określenie kundel odnosi się w rzeczywistości do tych zwierząt, których rodzice byli niewiadomego pochodzenia – nie można było zaklasyfikować ich do żadnej rasy (sami byli kundelkami) lub byli mieszańcami. Jeśli chodzi o mieszańce, w ten sposób nazywa się psy, które powstały w wyniku krzyżówki dwóch ras.
Natomiast psy rasowe mają rodowody wydawane przez Związek Kynologiczny w Polsce. W metryce rodzice wpisani są jako „suka hodowlana” (matka) i „reproduktor” (ojciec).
Zanim zdecydujesz się na krzyżówkę jamnika
Psy z rodowodem są często drogie, ale nabywając zwierzę od zarejestrowanego hodowcy, zyskuje się pewność, kim byli jego rodzice. Dzięki temu szansa, że pies będzie miał cechy właściwe dla rasy, znacznie wzrasta.
W Internecie znaleźć można wiele ogłoszeń, takich jak: „mieszaniec jamnika z terierem” czy „mieszaniec jamnika z labradorem”. Należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ nieodpowiedzialne krzyżowanie tej rasy z innymi może skutkować groźnymi schorzeniami genetycznych, a także zmianami w psychice. Często zdarza się również, że zwierzęta te pochodzą z pseudohodowli, gdzie nie mają należytej opieki, a powstały jako wynik eksperymentu człowieka, którego celem jest uzyskanie nowych, nieznanych dotąd „ras”.
Krzyżówki jamnika z innymi rasami
W Polsce krzyżówki ras nie są popularne, natomiast zagranicą najpopularniejsze krzyżówki jamnika to:
Dorkie - jamnik i yorkshire terrier
Nie możesz być pewien fizycznych cech szczeniaka urodzonego z krzyżówki tych dwóch ras, dopóki się nie urodzi. Z pewnością dorkie będzie miał krótkie nogi i długie ciało, co jest cechą wspólną obojga rodziców, yorka i jamnika.
Dach Russell, czyli jamnik i jack russel terrier
Znany również jako Jackshund. Ten energiczny piesek ma liczne talent - jest dobrym stróżem i myśliwym, a także łatwo się uczy. Psy rasy mieszanej Dach Russell żyją od 12 do 16 lat. Są czułymi i kochającymi, ale również upartymi kompanami.
Chiweenie, czyli jamnik i chihuahua
Z krzyżówki tych dwóch ras rodzą się zazwyczaj bardzo czułe i urocze pieski, co powoduje, że znajdują amatorów. Tak jak w przypadku innych krzyżówek trzeba pamiętać, że nie są to rasy uznawane przez FCI, nigdy więc nie wiadomo, jaki będzie rezultat niekontrolowanego rozrodu.
Jamniki to psy, którym nie sposób odmówić uroku. Przed decyzją o zakupie lub adopcji pupila tej rasy należy zastanowić się, czy jesteśmy w stanie zrealizować wszystkie jego potrzeby. Jeszcze do niedawna jamniki, ze względu na swoje niewielkie gabaryty, błędnie traktowano jako psy idealne do mieszkania w bloku i mało wymagające. Tymczasem wymagają one dużej ilości ruchu oraz stymulacji intelektualnej (stanowiącej substytut polowania). Pozbawione tych możliwości stają nie nieszczęśliwe, znudzone i mogą przejawiać niepożądane zachowania.
Konsultacja: Magdalena Apelt - zoopsycholog, trener psów, instruktor fitness dog
Przeczytaj również:
- Dorgi - królewska krzyżówka jamnika i corgi
- Bernedoodle - krzyżówka berneńskiego psa pasterskiego i pudla
- Labradoodle - krzyżówka labradora i pudla
- Maltipoo - krzyżówka maltańczyka i pudla
- Cavapoo - krzyżówka rasy cavalier king charles spaniel i pudla
- Cockapoo - krzyżówka rasy cocker spaniel i pudla
- Cavachon - krzyżówka rasy bichon frise i cavalier king charles spaniel
- Pomsky - krzyżówka rasy husky i szpic miniaturowy
- Goldendoodle – krzyżówka rasy golden retrievera i pudla
- Puggle - krzyżówka rasy mopsa i beagle’a
