Krzyżowanie psów może odbywać się w sposób naturalny – gdy zwierzęta żyją na wolności, niekontrolowany – gry dojdzie do zapłodnienia niesterylizowanych suk z samcami domowymi, a także celowy – by uzyskać nową rasę.
Najczęściej krzyżuje się psy po to, żeby z różnych ras wyselekcjonować najlepsze, z punktu widzenia hodowców, geny. Jednym z psów, którego pochodzenie nie jest do końca znane (więc który mógł zostać ukształtowany przez naturę), jest właśnie jamnik.
Jamnik – krzyżówka czy naturalna rasa?
Jamniki to psy myśliwskie, których pochodzenie nie zostało do końca potwierdzone. Jedna z teorii mówi, że pochodzą od psa gończego rasy dachsbracke. Podobnie jak inne psy z krótkimi nogami, wyhodowano je przez krzyżowanie zwierząt z wadami rozwojowymi chrząstek.
Właśnie ta genetyczna wada objawia się skróceniem łap przy zachowaniu regularnej długości tułowia. Istnieje też duże prawdopodobieństwo, że jamnik to krzyżówka krótkonogiej odmiany psa gończego z Jury z pinczerem.
Jamnik szorstkowłosy jest najprawdopodobniej krzyżówką krótkowłosego pinczera z terierem szkockim i sznaucerem miniaturowym.
Odmiana powstała w wyniku celowego łączenia ras – chociaż ich dobór zależny był od regionu hodowcy. Aby uzyskać obecny wygląd, stopniowo eliminowano cechy sznaucera. Wyraźne pozostały jednak cechy charakteru terierów – jamniki szorstkowłose są bowiem wyjątkowo zacięte.
W XIX w. wyhodowano jamnika długowłosego – krzyżówkę psa krótkowłosego tej rasy z niemieckim lub angielskim spanielem. W związku z dalszym rozwojem hodowli w 1985 r. wprowadzono oficjalny podział:
- ze względu na sierść – jamniki krótkowłose, szorstkowłose i długowłose,
- ze względu na wagę – jamniki ciężkie, średnie i lekkie.
Współcześnie jamniki dzieli się na:
- standardowe,
- miniaturowe,
- królicze.
Kryterium tego podziału jest obwód klatki piersiowej.
.jpg)
Jaki jest jamnik? Charakterystyka rasy
Jamniki to psy inteligentne, wesołe i energiczne. Są odważne, ciekawe świata, uparte i niezależne, przez co stanowią wyzwanie dla właścicieli w trakcie szkolenia.
Nie wolno zapominać, że z natury są urodzonymi myśliwymi – podczas spaceru mogą upolować zająca, lisa lub inną drobną zwierzynę. Ze względu na krzyżowanie z terierami czy pinczerami, jamniki prezentują pełen łańcuch łowiecki.
Jamnik szorstkowłosy jest najbardziej niezależnym, zawziętym i upartym spośród przedstawicieli swojej rasy – jest krzyżówką jamnika krótkowłosego z terierem szkockim i sznaucerem. Bywa także hałaśliwy, a pozostawiony w ogrodzie, znudzony, kopie rabaty, niszcząc kwiaty. Ponadto silnie przywiązuje się do właściciela, jest inteligentny, wesoły i energiczny.
Krzyżówka jamnika krótkowłosego ze spanielem to jamnik długowłosy – najbardziej zrównoważony i spokojny jamnik, który szybko się uczy, jest inteligentny i spostrzegawczy.
Jednak podobnie jak jego kuzyni lubi kopać doły i bywa hałaśliwy, o czym warto wiedzieć, jeśli musimy zostawić psa na kilka godzin w domu, zwłaszcza gdy mieszkamy w bloku.
Jamnik – mieszaniec, kundelek czy rasowy? Jaka jest różnica?
Nie każdy pies, który wyglądem przypomina jamnika, jest psem rasowym. Może być jedynie w typie danej rasy.
Warto pamiętać, że potocznie używane określenie kundel odnosi się w rzeczywistości do tych zwierząt, których rodzice byli niewiadomego pochodzenia – nie można było zaklasyfikować ich do żadnej rasy (sami byli kundelkami) lub byli mieszańcami. Jeśli chodzi o mieszańce, w ten sposób nazywa się psy, które powstały w wyniku krzyżówki dwóch ras.
Natomiast psy rasowe mają rodowody wydawane przez Związek Kynologiczny w Polsce. W metryce rodzice wpisani są jako „suka hodowlana” (matka) i „reproduktor” (ojciec).
Zanim zdecydujesz się na krzyżówkę jamnika
Psy z rodowodem są często drogie, ale nabywając zwierzę od zarejestrowanego hodowcy, zyskuje się pewność, kim byli jego rodzice.
Dzięki temu szansa, że pies będzie miał cechy właściwe dla rasy, znacznie wzrasta.
W Internecie znaleźć można wiele ogłoszeń, takich jak: „mieszaniec jamnika z terierem” czy „mieszaniec jamnika z labradorem”.
Należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ nieodpowiedzialne krzyżowanie tej rasy z innymi może skutkować groźnymi schorzeniami genetycznych, a także zmianami w psychice. Często zdarza się również, że zwierzęta te pochodzą z pseudohodowli, gdzie nie mają należytej opieki, a powstały jako wynik eksperymentu człowieka, którego celem jest uzyskanie nowych, nieznanych dotąd „ras”.
Krzyżówki jamnika z innymi rasami
W Polsce krzyżówki ras nie są popularne, natomiast zagranicą najpopularniejsze krzyżówki jamnika to:
Dorkie — jamnik i yorkshire terrier
Nie możesz być pewien fizycznych cech szczeniaka urodzonego z krzyżówki tych dwóch ras, dopóki się nie urodzi.
Psy te są małe, zwinne i pełne energii, a ich wygląd często łączy wydłużoną sylwetkę jamnika z delikatną, jedwabistą sierścią charakterystyczną dla Yorkie. Dorkie są towarzyskie, lojalne i bardzo przywiązują się do swoich opiekunów.
Dzięki swojemu wesołemu i czułemu usposobieniu są idealnymi psami do towarzystwa, zarówno dla singli, jak i rodzin. Jednak ze względu na ich żywiołowość i ciekawość, potrzebują regularnych spacerów i stymulacji umysłowej.
Dach Russell, czyli jamnik i Jack Russel terrier
Znany również jako Jackshund. Ten energiczny piesek ma liczne talenty — jest dobrym stróżem i myśliwym, a także łatwo się uczy.
Psy te mają zazwyczaj wydłużoną sylwetkę po jamniku oraz charakterystyczną żywiołowość i inteligencję Jack Russell terriera.
Dach Russell to pies pełen energii, ciekawy świata i bardzo aktywny. Doskonale nadaje się do rodzin, które lubią spędzać czas na świeżym powietrzu, ponieważ potrzebuje regularnych spacerów i zabawy.
Jest towarzyski, lojalny i przywiązany do swoich opiekunów, ale także niezależny i czasem uparty, co wynika z jego genów teriera.
Chiweenie, czyli jamnik i chihuahua
Z krzyżówki tych dwóch ras rodzą się zazwyczaj bardzo czułe i urocze pieski, co powoduje, że znajdują amatorów.
Tak jak w przypadku innych krzyżówek trzeba pamiętać, że nie są to rasy uznawane przez FCI, nigdy więc nie wiadomo, jaki będzie rezultat niekontrolowanego rozrodu.
Psy te zazwyczaj łączą wydłużoną sylwetkę jamnika z delikatną budową chihuahua. Chiweenie są pełne energii, odważne i często zachowują się jak dużo większe psy, podobnie jak chihuahua.
Są zazwyczaj lojalne, czułe i mocno przywiązane do swoich właścicieli. Choć bywają odważne i czujne, potrafią być także uparte, dlatego ważne jest ich odpowiednie wychowanie.
Ze względu na swoje małe rozmiary świetnie nadają się do życia w mieszkaniu, ale wymagają regularnych spacerów i aktywności.
Jamnik — krzyżówki rasy
Jamniki to psy, którym nie sposób odmówić uroku. Przed decyzją o zakupie lub adopcji pupila tej rasy należy zastanowić się, czy jesteśmy w stanie zrealizować wszystkie jego potrzeby.
Jeszcze do niedawna jamniki, ze względu na swoje niewielkie gabaryty, błędnie traktowano jako psy idealne do mieszkania w bloku i mało wymagające.
Tymczasem wymagają one dużej ilości ruchu oraz stymulacji intelektualnej (stanowiącej substytut polowania). Pozbawione tych możliwości stają nie nieszczęśliwe, znudzone i mogą przejawiać niepożądane zachowania.
Konsultacja: Magdalena Apelt - zoopsycholog, trener psów, instruktor fitness dog
