Czym jest agility?
Agility to jedna z wielu dyscyplin sportowych dla psów. Ujmując rzecz najbardziej obrazowo, polega ona na pokonywaniu przez czworonoga specjalnie zaprojektowanego toru przeszkód, na który składają się rozmaite elementy (określone w regulaminie), takie jak m.in. huśtawka, tunel, palisada, stacjonata, slalom.
Pies pokonuje ów tor przeszkód przy pomocy przewodnika, który podpowiada mu - przy pomocy komend słownych i gestów - co i w jakiej kolejności należy zrobić. Podczas codziennych aktywności z czworonogiem można wykorzystywać elementy agility, aby urozmaicić zabawy, ale można też pokusić się o udział w profesjonalnych zawodach (tzw. próbach).
Przed każdym, kto o tym zamarzy, jest jednak długa droga od pomysłu do jego realizacji i miejsca na podium. Co jeszcze warto wiedzieć?
Podstawowe zasady zawodów - regulamin agility
Przed podjęciem decyzji o wzięciu udziału w zawodach należy w pierwszej kolejności zapoznać się z regulaminem agility ustanowionym przez FCI. Aktualnie obowiązujący regulamin można znaleźć na stronie ZKwP (Związek Kynologiczny w Polsce).
We wstępie możemy przeczytać, że:
Agility jest dyscypliną otwartą dla wszystkich psów. Celem agility jest pokonywanie przez psy różnych przeszkód, co pozwala rozwinąć i ocenić ich inteligencję i sprawność. Jest to wychowawcza i sportowa dyscyplina mająca na celu polepszenie integracji psa ze społeczeństwem. Sport ten wymaga dobrego porozumienia między psem a przewodnikiem, czego wynikiem jest idealne zgranie. Dlatego też zawodnicy muszą mieć dobrze opanowane podstawy wychowania i szkolenia psów. (1)
Co to oznacza w praktyce?
Agility to sport, który rzeczywiście może uprawiać (prawie) każdy pies - niezależnie od rasy (lub nierasowy!) czy wielkości. Psy nierasowe, tj. bez rodowodu uznawanego przez FCI, mogą startować od 18. miesiąca życia w próbach (zawodach) nieuznawanych przez FCI, natomiast ich właściciele muszą należeć do związku zrzeszonego w FCI. Ponadto psy muszą posiadać czip bądź tatuaż.
Z kolei w próbach uznawanych przez FCI mogą brać udział wyłącznie psy z rodowodem uznawanym przez FCI - również od 18. miesiąca życia, z czipem lub tatuażem.
Co wyklucza psa z udziału w zawodach?
Zgodnie z treścią regulaminu udziału w próbach nie mogą brać psy poniżej 18. miesiąca życia, suki szczenne i z cieczką, chore, zranione lub niedomagające w inny sposób. Ponadto natychmiast zdyskwalifikowane zostaną psy, u których stwierdzi się wpływ środków dopingujących.
Klasy wzrostowe i klasy trudności agility
Psy startują w poszczególnych klasach w zależności od wzrostu - small, medium oraz large. Z kolei jeśli chodzi o klasy trudności, wyróżnia się A0 (klasa nieoficjalna), A1, A2, A3 oraz klasę otwartą dla wszystkich czworonogów.
Kiedy sędzia może zdyskwalifikować psa?
Każdy tor ma maksymalny czas przejścia. Jeśli pies go przekroczy (nie zdąży wykonać wszystkich zadań przed czasem), zostanie zdyskwalifikowany. Dyskwalifikacja grozi także psu, który pominie przeszkodę, pokona ją w niewłaściwym kierunku bądź będzie pokonywał przeszkody w niewłaściwej kolejności.
Pies nie może opuścić ringu, właściciel nie może trzymać niczego w ręce, naruszyć przeszkody, stracić panowania nad psem. Absolutnie niedopuszczalne jest również niewłaściwe traktowanie psa - wówczas właścicielowi czworonoga grozi nie tylko dyskwalifikacja, ale może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej.
Agility - sekret udanych prób...
Warto zwrócić szczególną uwagę na dwa ostatnie zdania z przytoczonego fragmentu regulaminu dotyczące porozumienia psa z przewodnikiem i opanowania podstaw szkolenia.
Czworonóg musi mieć doskonale opanowane podstawy posłuszeństwa.
Jednak to, że zna komendy, nie znaczy, że będzie je prezentował... Tutaj już istotna jest rola przewodnika, który powinien być cierpliwy, konsekwentny i jednocześnie łagodny, a ponad wszystko sprawiedliwy. Pies powinien mu ufać, czuć się przy nim bezpiecznie i chcieć za nim podążać. Tylko w takiej sytuacji istnieje szansa na przeprowadzenie udanej próby.
Warto pamiętać o tym, że agility to sport przede wszystkim dla psów! Oznacza to, że powinny czerpać z niego przyjemność. Agility w żadnym wypadku nie powinno służyć wyłącznie chęci zaspokojenia ambicji właściciela.
Jak rozpocząć przygodę z agility?
Najpierw, jak już zostało nadmienione, psa należy dobrze wychować i wyszkolić z zakresu podstaw posłuszeństwa. Dopiero wtedy, gdy właściciel osiągnie pełne porozumienie z psem można zacząć poważnie myśleć o przygotowaniach do zawodów i ostatecznie wzięcia udziału w nich.
Kiedy pierwszy z wymienionych warunków jest już spełniony, można przejść do kwestii technicznych związanych z torem. Pies podczas zawodów napotka na takie przeszkody jak: stacjonaty, koło, huśtawka, tunel miękki i sztywny, wiadukt/mur, ściana, slalom, skok w dal, kładka, stół.
Wyłącznie te przeszkody są zatwierdzone przez FCI, dlatego na oficjalnych zawodach nie mogą pojawić się żadne inne. Za każdym razem ustawienie toru jest inne, dlatego na nic zda się uczenie psa pokonywania przeszkód w określonej kolejności. Podczas ćwiczeń tor należy jak najczęściej zmieniać, by pies nie przyzwyczaił się do danego ustawienia.
Przed próbą pies nie może wejść na ring. Może to natomiast zrobić właściciel, by ocenić sytuację i przygotować się do odpowiedniego pokierowania psa.
Skoro już wiadomo, jakiego rodzaju przeszkody pies może napotkać podczas próby, można samodzielnie je stworzyć i przećwiczyć kolejno każdą z nich. Dopiero gdy pies zapozna się ze wszystkimi przeszkodami, można tworzyć sekwencje, dodając kolejne przeszkody.
Samodzielne przygotowanie toru jest z pewnością dużo tańsze niż zakup profesjonalnych przeszkód, ale takowe również bez problemu można obecnie nabyć. Do przygotowania toru, lub jego fragmentów, nie potrzeba dużej przestrzeni. Za ring może posłużyć ogród lub np. łąka.
Rasy psów predysponowane do uprawiania tego rodzaju sportu
Jak już zostało wspomniane - i jest też zaznaczone w regulaminie - agility to dyscyplina otwarta dla wszystkich psów. Teoretycznie. Dlaczego?
Z racji tego, że jest to sport wymagający ogromnej szybkości (tor pokonuje się na czas), zwinności i wytrwałości, nie każdy pies podoła temu wyzwaniu. W ramach zabawy poszczególne przeszkody może pokonać każdy pies, natomiast już nie każdy zdoła intensywnie ćwiczyć i wykonywać wiele powtórzeń, by osiągnąć perfekcję.
Agility to zatem nie najlepszy wybór dla psów bardzo dużych i ciężkich (może obciążać stawy, a psy te podatne są na dysplazję), a także dla ras brachycefalicznych, czyli tych o krótkiej kufie, jak np. buldog francuski czy mops.
Doskonale za to mają szansę sprawdzić się w tej dyscyplinie psy lekkie i zwinne, jak np. border collie, większość terierów, owczarek belgijski czy owczarek szkocki długowłosy.
Agility to świetny sport i fantastyczny sposób na spędzanie czasu z psem. Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu treningów trzeba jednak dobrze zastanowić się, czy nasz pies jest gotowy na tego rodzaju wyzwania i czy my sami damy radę. Jeśli nie, nic straconego. Istnieje wiele innych ciekawych dyscyplin, natomiast elementy agility w ramach zabawy można wplatać w codzienne aktywności!
