Żółtaczka u psa to, wbrew pozorom, jedynie objaw, a nie choroba sama w sobie. O żółtaczce mówimy wtedy, gdy stężenie bilirubiny we krwi przekracza wartości referencyjne (hiperbilirubinemia). Żółtaczka jest objawem towarzyszącym wielu chorobom, dlatego najważniejsze jest ustalenie jej pierwotnej przyczyny.
Żółtaczka u psa – na czym polega?
Przyczyną żółtaczki u psa jest hiperbilirubinemia, czyli zwiększone stężenie bilirubiny we krwi.
Bilirubina pochodzi z obumierających erytrocytów. Ich degradacja zachodzi w śledzionie i w wątrobie, i to właśnie wątroba, w przypadku żółtaczki, odgrywa zazwyczaj największą rolę i jest najsilniej obciążona.
Prawidłowe stężenie bilirubiny w surowicy psów nie powinno przekraczać wartości 0,3-0,9 mg/dl. Gdy jej stężenie wzrasta, dochodzi do charakterystycznego zażółcenia błon śluzowych, oczu i skóry czworonogów.
Przyczyny żótaczki u psa
- Nadmierne wytwarzanie bilirubiny na skutek nadmiernego niszczenia erytrocytów lub na skutek uszkodzenia komórek wątroby, które nie są już w stanie efektywnie zajmować się procesem degeneracji zużytych czerwonych krwinek. Jest to tzw. hiperbilirubinemia przedwątrobowa. Ma często miejsce w przypadku chorób odkleszczowych np. babejszozy u psa (żółtaczka u psa po kleszczu) czy zatruć.
- Zaburzenia w wydzielaniu bilirubiny – na skutek uszkodzenia hepatocytów lub zaburzenia ich funkcjonowania. Jest to tzw. hiperbilirubinemia wątrobowa. Ma miejsce w przypadku zatruć, zapalenia wątroby czy w przebiegu niektórych nowotworów.
- Zaburzenia na poziomie odpływu żółci – do hiperbilirubinemii dochodzi na skutek całkowitego lub częściowego zatkania dróg żółciowych. Dochodzi do zastoju żółci, czego skutkiem jest żółtaczka. Jest to tzw. żółtaczka pozawątrobowa. Ma miejsce w przypadku kamicy żółciowej, zapalenia trzustki czy nowotworów.
Choroby i inne schorzenia, które najczęściej doprowadzają do żółtaczki u psów:
- choroba Rubartha u psa,
- leptospiroza u psa,
- babeszjoza u psa,
- ostre toksyczne zapalenie wątroby u psa,
- przewlekłe zapalenie wątroby u psa,
- rodzinne zapalenie wątroby u psa (rasy predysponowane to labrador, cocker spaniel, doberman, Bedlington Terier, Skye Terrier, west highland white terrier)
Jakie psy są predysponowane do zachorowania na żółtaczkę?
- młode, nieszczepione lub szczepione nieregularnie przeciwko chorobom zakaźnym psy,
- psy otyłe lub ze znaczną nadwagą,
- psy z tępymi urazami jamy brzusznej,
- psy z przewlekłymi chorobami dróg żółciowych,
- psy przyjmujące leki, których działania niepożądane powodują uszkodzenie komórek wątrobowych,
- psy ras: labrador retriever, doberman, cocker spaniel, Bedlington Terrier i dalmatyńczyk.
Żółtaczka u psa – objawy
Żółtaczka sama w sobie jest objawem. Polega ona na zażółceniu niepigmentowanych obszarów skóry i błon śluzowych. To, co możesz zaobserwować, to:
- zażółcenie dziąseł,
- zażółcenie błony śluzowej w obrębie odbytu,
- zażółcenie błony śluzowej w obrębie pochwy u samicy lub napletka u samca,
- zażółcenie skóry,
- zażółcenie twardówek w gałkach ocznych.
Można jednak wyróżnić inne symptomy, które towarzyszą podwyższonemu stężeniu bilirubiny w organizmie psa. Należą do nich między innymi:
- zmniejszony apetyt lub całkowita utrata apetytu,
- ospałość, niechęć do aktywności fizycznej i zabawy,
- utrata masy ciała,
- wymioty,
- zmiana zabarwienia kału (żółty, zielonkawy, beżowy lub pomarańczowy stolec),
- zmiana konsystencji kału (smolisty stolec lub biegunka),
- wielomocz i pomarańczowe zabarwienie moczu,
- powiększenie obrysu brzucha,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- „żelatynowa” skóra w dotyku,
- gorączka,
- przyspieszony oddech i tachykardia.
Oczywiście, nie wszystkie objawy muszą wystąpić jednocześnie. To, czy w ogóle wystąpią, zależy od rodzaju bilirubinemii (przedwątrobowa, wątrobowa i pozawątrobowa).
Żółtaczka u psa – czy jest zaraźliwa?
To zależy od czynnika, który wywołuje żółtaczkę u psa. Jeśli przyczyną dysfunkcji wątroby jest leptospiroza, czyli choroba zakaźna wywoływana przez bakterie, a dokładnie krętki Leptospira, to musisz wiedzieć, że może ona być niebezpieczna także dla ciebie i pozostałych domowników.
Leptospiroza to jedna z nielicznych chorób, którymi możesz zarazić się od psa. Dlatego wykluczenie chorób zakaźnych u psa jest tak ważne w przypadku żółtaczki. Nie zwlekaj z wizytą u lekarza weterynarii z pupilem.
Żółtaczka u psa – leczenie
Leczenie żółtaczki przedwątrobowej u psa
Leczenie żółtaczki przedwątrobowej wymaga ustalenia czynnika, który jest przyczyną schorzenia, ponieważ podstawą skutecznej terapii jest jego wyeliminowanie. W przypadku infekcji bakteryjnych podaje się celowane antybiotyki, w przypadku immunozależnej niedokrwistości hemolitycznej zaleca się podawać glikokortykosterydy w dawkach immunosupresyjnych.
Czasem konieczna jest transfuzja krwi, odstawienie leków, które pies przyjmuje przewlekle oraz wzmacnianie organizmu za pomocą pełnowartościowej, bogatej w witaminy i minerały diety.
Leczenie żółtaczki wątrobowej u psa
Podstawą leczenia jest zdiagnozowanie i wyeliminowanie czynnika lub czynników, które działają toksycznie na wątrobę i są odpowiedzialne za powstanie procesów patologicznych w tym narządzie.
Należy zrezygnować z podawania psu ziół (jeśli ten je wcześniej przyjmował), lekarz weterynarii podejmie też decyzję w sprawie odstawienia leków, które pies przyjmuje przewlekle. Istnieje możliwość, że to właśnie leki mogą odpowiadać za schorzenie wątroby. Leki wspomagające terapię to: ursodiol, ostropest plamisty i s-adenozylometionina.
Leczenie żółtaczki pozawątrobowej u psa
Kluczem do wyzdrowienia jest wyeliminowanie schorzenia podstawowego, które doprowadziło do żółtaczki pozawątrobowej. W niektórych przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna. Leczenie wspomagające jest podobne do tego, które stosuje się w przypadku żółtaczki wątrobowej. Istnieje możliwość wystąpienia żółtaczki wątrobowej na skutek żółtaczki pozawątrobowej.
Żółtaczka u psa – rokowania
Rokowanie przy żółtaczce u psa zależy od danego czynnika, który wywołuje schorzenie, od tego kiedy podjęto leczenie i jak pies na nie zareagował.
Rokowanie jest dobre, jeśli uda się ustalić pierwotną przyczynę wywołującą żółtaczkę przedwątrobową czy wątrobową i ją szybko wyeliminować. Czworonogi szybko dochodzą wówczas do siebie.
W przypadku żółtaczki pozawątrobowej nierzadko istnieje konieczność mechanicznego odblokowania dróg żółciowych poprzez interwencję chirurgiczną. Rokowanie w takim przypadku jest ściśle powiązane z przyczyną niedrożności dróg żółciowych. Jeśli to kamienie żółciowe były przyczyną zatkania dróg żółciowych, to ich chirurgiczne usunięcie jest zazwyczaj wystarczające.
Oczywiście, istnieje możliwość nawrotu kamicy pęcherzyka żółciowego, ale w takim przypadku należy po prostu monitorować pupila i stawiać się z nim na wizytach kontrolnych w wyznaczonym przez lekarza weterynarii terminie.
Rokowanie jest niepomyślne, jeśli przyczyną jest np. rak przewodów żółciowych lub rak pęcherzyka żółciowego.
Żółtaczka u psa – zapobieganie
Niestety, żółtaczkę może wywołać szereg czynników, dlatego nie ma jednej, skutecznej metody, która mogłaby zapobiec żółtaczce u psa w przyszłości.
Na pewno warto zastosować szczepienie przeciwko leptospirozie u psa i przeciwko adenowirusom. Leptospiroza to choroba zakaźna, która powoduje zaburzenie funkcji wątroby, czego efektem może być żółtaczka. Co więcej, to zoonoza, czyli choroba odzwierzęca, którą możesz zarazić się od psa.
Stosuj regularnie profilaktykę przeciwko kleszczom u swojego pupila, która zminimalizuje ryzyko wystąpienia u niego babeszjozy – choroby pasożytniczej, której wektorem są właśnie kleszcze. Mogą to być obroże przeciwkleszczowe, płyny do wylania na skórę typu spot-on lub tabletki, które działają także przeciwko niektórym pasożytom wewnętrznym. Wybór odpowiedniego preparatu lepiej pozostawić specjaliście.
Stosuj zbilansowaną, pełnowartościową dietę u swojego czworonoga. Pilnuj, by pupil nie zjadał na spacerze śmieci, ani też grzybów, jeśli wybieracie się często do lasu na spacer. Zastanów się nad stosowaniem kagańca fizjologicznego, jeśli istnieje duże prawdopodobieństwo, że twój pies może zjeść na spacerze coś, co będzie dla niego toksyczne.
