Zapalenie ucha u psa jest stosunkowo częstym problemem diagnozowanym w gabinetach weterynaryjnych. Dotyczy psów w każdym wieku i każdej rasy, choć można wyróżnić rasy szczególnie narażone na to schorzenie.
Dochodzi do niego zwykle w czasie kąpieli w jeziorach lub w domu – zwłaszcza, gdy nie zadbamy o odpowiednie wysuszenie uszu i ich okolic. Jak je rozpoznać i leczyć?
Objawy zapalenia ucha u psa
Zapalenie ucha zewnętrznego u psa powoduje przede wszystkim świąd, stąd może być mylony z chorobami skóry u psa – na przykład alergią czy świerzbem. Pies wydrapuje uszy i ich okolice, w charakterystyczny sposób potrząsa głową. Drapanie może skutkować:
- urazami mechanicznymi,
- rumieniem,
- wyłysieniem,
- wtórnymi infekcjami bakteryjnymi,
- strupami w podrażnionych miejscach.
Pies może pocierać głową o meble i inne przedmioty, aby złagodzić świąd, może mieć problem z utrzymywaniem równowagi. Schorzenie wywołuje u psa obrzęk i ból ucha, więc przy próbach dotknięcia uszu zwierzę prawdopodobnie będzie wykazywało zachowania agresywne i unikało dotyku.
Możliwe są ponadto takie objawy jak skomlenie z powodu odczuwanego bólu. Z przewodu słuchowego zazwyczaj wydobywa się ropny wysięk o nieprzyjemnym zapachu.
Przyczyny zapalenia ucha u psa
Przyczyn zapalenia ucha u psa może być wiele. Należą do nich m.in.:
- pasożyty (np. świerzbowiec uszny),
- atopie,
- alergie pokarmowe i kontaktowe,
- miejscowe reakcje polekowe,
- niedrożności kanału słuchowego (nowotwory, polipy, rozrost gruczołu woszczynowego), zaburzenia w rogowaceniu i zwiększone wydzielanie woszczyny,
- ciała obce w kanale słuchowym, jak na przykład kłos trawy.
Powodem może być także infekcja bakteryjna, zakażenie drożdżakami lub innymi gatunkami grzybów.
Jakie rasy są narażone na tę chorobę uszu?
Zapalenie ucha może wystąpić u każdego psa, ale szczególnie narażone na to schorzenie są:
- rasy psów zwisłouchych (zwłaszcza spaniele),
- psy z owłosionym kanałem zewnętrznym (teriery i pudle),
- psy ze zwężonym zewnętrznym przewodem słuchowym, który powszechnie występuje u shar pei.
Czynnikami, które zwiększają ryzyko zapalenia ucha jest nadmierna wilgotność (częste kąpiele w jeziorach czy stawach) oraz upośledzona wentylacja tego narządu ( np. w wyniku nadmiernego owłosienia ucha).
Możliwe powikłania związane z zapaleniem ucha u psa
Nieleczone zapalenie ucha zewnętrznego u psa prowadzi do licznych powikłań.
W wyniku zgrubienia i zwłóknienia narastających warstw naskórka i skóry, dochodzi do zwężenia światła kanału słuchowego, a w późniejszym etapie do zwapnienia chrząstki małżowiny usznej.
W przewlekłym zapaleniu ucha zewnętrznego dochodzi do przerwania błony bębenkowej (71% przypadków) oraz zapalenia ucha środkowego (82% przypadków). Jeśli dojdzie do zapalenia ucha środkowego, mogą wystąpić objawy takie jak brak łaknienia, oczopląs, niezborność ruchowa czy częste wymioty.
Częstym powikłaniem zapalenia uszu jest krwiak małżowiny usznej. Powstaje w wyniku urazu podczas trzepania głową, kiedy świąd nie daje psu spokoju. Jego przyczyną jest pęknięcie naczynia krwionośnego. Krew ulega skrzepnięciu i resorpcji, a pozostały włóknik prowadzi do deformacji małżowiny usznej. Leczenie krwiaka polega na szybkim usunięciu krwi, skrzepu i oczyszczeniu z włóknika małżowiny, aby nie doszło do deformacji.
Jak leczyć zapalenie ucha u psa?
Diagnostyka w przypadku zapalenia ucha psa będzie różnokierunkowa, gdyż przyczyn choroby może być wiele. Pobranie zeskrobiny skóry z małżowin usznych może wykazać obecność pasożytów, biopsja skóry może wskazać na choroby autoimmunologiczne, nowotwory czy rozrost gruczołu woszczynowego. Hodowla kultur obecnych w wysięku jest bardzo pomocna, ale wykonuje się ją często dopiero w przypadku zakażenia opornego na leczenie.
Jeśli kanał słuchowy został całkowicie przebadany, najważniejszym narzędziem diagnostycznym jest mikroskopowe badanie wysięku usznego. To badanie pomoże ustalić, czy zakażenie jest grzybicze, czy bakteryjne. Lekarz weterynarii może zlecić wykonanie badań alergicznych w celu rozpoznania alergii, RTG puszki bębenkowej w przypadku podejrzenia zapalenia ucha środkowego.
W zależności od przyczyny leczenie zapalenia będzie się różniło, jednak zazwyczaj podstawowym zaleceniem lekarza weterynarii będą krople do uszu dla psa – o ile błona bębenkowa nie jest uszkodzona.. Krople mają działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, a dodatkowo przeciwświądowe, co pozwoli na szybką poprawę i przyniesie ulgę dla zwierzaka już w pierwszych dniach stosowania terapii.
Domowe sposoby na zapalenie ucha u psa
Jak wspomniałam, nieleczone lub nieprawidłowo leczone zapalenie ucha może skutkować licznymi powikłaniami. Z tego powodu nigdy nie należy stosować "ludzkich" kropli do uszu, ani innych domowych sposobów na zapalenie ucha u psa. Również profilaktyczne stosowanie kropli do uszu jest błędem, ponieważ pies może się uodpornić na zwarte w nich antybiotyki.
Im szybciej udasz się do lekarza weterynarii, tym większa szansa na skuteczne wyleczenie schorzenie.
Jak dbać o psie uszy, aby zapobiegać zapaleniu ucha?
Chcąc prawidłowo zadbać o uszy psa, należy je przede wszystkim obserwować. Jeśli zauważysz u psa objawy takie jak zaczerwienione uszy, nadmierne drapanie, potrząsanie głową, obrzęk, wysięk i nieprzyjemny zapach z uszu czy strupy, niezbędna jest wizyta w gabinecie weterynaryjnym.
Istotna jest profilaktyka, czyli odpowiednia pielęgnacja psich uszu. Można poprosić lekarza weterynarii, aby pokazał nam, w jaki sposób prawidłowo czyścić uszy psa oraz z jaką częstotliwością to robić.
W trakcie pielęgnacji czyść jedynie ucho zewnętrzne, delikatnie aplikując preparat pielęgnacyjny do ujścia kanału słuchowego. Wacikiem kosmetycznym przetrzyj jedynie powierzchnię małżowiny usznej. Do czyszczenia psiego ucha pod żadnym pozorem nie używaj patyczków!
Należy też uważać na nadmierną wilgoć – szczególnie, jeśli pies kocha pływać w jeziorach lub jest często kąpany w domu.
Po każdej kąpieli uszy psa zawsze powinny być starannie wysuszone.
Nie możemy płukać uszu wodą, a jeśli kąpiemy czworonoga w domu, powinniśmy też uważać, aby nie szorować mocno małżowiny usznej i jej okolic. Często przyczyną rozwijania się chorób uszu u psa jest… wystawianie głowy podczas jazdy samochodem! Z tego powodu niestety nie powinniśmy pozwalać naszemu pupilowi na tę przyjemność.
Psie uszy każdego dnia narażone są na liczne niebezpieczeństwa. Warto zatem zwracać na nie baczną uwagę i reagować natychmiast, gdy pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy. Uszy to wrażliwy i delikatny obszar, zatem nie należy podejmować samodzielnych prób leczenia, ale w przypadku jakichkolwiek wątpliwości skonsultować się z lekarzem weterynarii.
