Gryzienie smyczy, obok jej ciągnięcia w trakcie spacerów czy skakania na ludzi, to jeden z częściej zgłaszanych problemów u instruktorów i behawiorystów zwierzęcych.
Codzienna walka w czasie spacerów? Dość tego!
Spacer z definicji jest – a raczej powinien być – doświadczeniem wyjątkowo relaksującym i przyjemnym. To pretekst do miłego, aktywnego spędzenia czasu na świeżym powietrzu z bliskimi i czworonożnym przyjacielem. Pozwala rozładować nagromadzoną energię, zadbać o kondycję, obniżyć stres i frustrację wynikające z codziennych zmagań.
Twoja definicja spaceru jest zupełnie inna? Możesz określić ją jednym słowem, którym jest „walka”? Jeśli tak, najwyższy czas to zmienić!
Dlaczego spacer jest ważny?
Zanim przejdziemy do sedna, warto przez chwilę zastanowić się, jakie znaczenie spacer ma dla Ciebie, pupila, Waszych wzajemnych relacji i jak na nie wpływa.
Otóż spacer z psem to coś więcej niż tylko umożliwienie czworonogowi skorzystania z „toalety”. W trakcie codziennych wyjść (a musi być ich kilka, z czego choć jedno dłuższe) pies powinien efektywnie spożytkować energię, odprężyć się i odstresować. Jak to robi?
Poprzez węszenie, odkrywanie wciąż nowych terenów, interakcje z innymi psami (jeśli je lubi i nie budzą w nim lęku!), zabawę, intensywną eksplorację. Wszystko to sprawia, że zwierzę jest zrelaksowane, szczęśliwe, nie nudzi się i nie frustruje. Dobrej jakości spacer realnie zapobiega problemom!
Opiekun, spacerując ze swoim podopiecznym, również powinien doświadczać samych przyjemnych odczuć, cenić ten wspólny czas i z niecierpliwością na niego czekać.
Jeśli jest inaczej – każde wyjście wiąże się z ogromnym zdenerwowaniem i napięciem, bo pies gryzie smycz i ręce, skacze, ciągnie na smyczy – jak najszybciej musisz temu zaradzić, gdyż taka sytuacja szkodzi zarówno Tobie, psu, jak i Waszym relacjom.
Pies gryzie smycz – jakie są przyczyny gryzienia i szarpania smyczy?
Wiele osób wychodzi z błędnego założenia, że rozwiązanie problemu jest bardzo proste – założenie kagańca. W końcu psiak w kagańcu nie może gryźć ani smyczy, ani rąk. Tak, ale działanie to wcale nie rozwiązuje kłopotu, bo nie dociera do faktycznej przyczyny, a jedynie chwilowo go maskuje.
Oczywiście kaganiec nie jest zabroniony. Jeżeli pies jest duży i silny, z łatwością nie tylko szarpie smycz zębami, ale przegryza ją lub/i rani ręce, może być wykorzystany jako tymczasowy środek w drodze do celu.
Jaki jest cel? Ustalenie i wyeliminowanie przyczyny gryzienia smyczy przez psa. Gryzienie, tak samo jak ciągnięcie, skakanie, warczenie etc., zawsze wiąże się z silnymi emocjami.
Mogą to być:
- radość,
- ekscytacja,
- ale też obawa
- czy nawet strach, frustracja.
Bywa, że pies podgryza smycz, bo próbuje zwrócić na siebie uwagę opiekuna albo przekierowuje swoje emocje i stres właśnie na smycz – jeśli np. na horyzoncie pojawia się inny zwierzak, którego pies się boi, a od którego nie jest w stanie uciec. Przyjrzyjmy się z bliska tym kilku najczęstszym przyczynom.
Radość i ekscytacja
Większość psów kocha spacery, bo to dla nich wspaniała forma rozrywki. Jeśli pies bardzo żywo reaguje na podejście opiekuna do drzwi i wzięcie smyczy do ręki, oznacza to najpewniej, że już nie może doczekać się wyjścia i „obstawia teren”, aby właściciel przypadkiem nie wyszedł bez niego.
Ta niezwykła radość niejednokrotnie wymyka się spod kontroli. Czworonóg może zacząć nie tylko łapać za smycz, ale też szczekać, skakać, a nawet posikiwać z ekscytacji.
Lęk, frustracja, próba rozładowania emocji
Pies, który gryzie smycz w czasie spaceru, może okazywać w ten sposób nie tylko radość, ale np. frustrację, lęk czy strach.
Czworonóg może być zdenerwowany, chociażby tym, że opiekun trzyma go na zbyt krótkiej smyczy, przez co nie ma możliwości:
- swobodnego węszenia i eksplorowania,
- wejścia na trawnik,
- podejścia do napotkanego człowieka/zwierzęcia
- lub znalezienia bezpiecznego miejsca na załatwienie potrzeb fizjologicznych.
Poważny problem pojawia się także wówczas, gdy pupil chce odejść od człowieka, zwierzęcia, miejsca czy dźwięku, które go niepokoją, a nie może tego zrobić, bo właściciel podąża w stronę zagrożenia, zamiast się od niego oddalić.
Próba zwrócenia na siebie uwagi
To zachowanie oczywiście również wiąże się z silnymi emocjami. Pies znudzony, cierpiący na brak rozrywek i wiedzący z doświadczenia, że nie zostaną mu one zapewnione, sam będzie aranżować „zabawę” właśnie np. w przeciąganie smyczy, skakanie, podgryzanie etc.
Tego typu próba zwrócenia na siebie uwagi opiekuna jest niesamowicie skuteczna, bo przecież żaden człowiek nie pozostawi takiego zachowania bez odpowiedzi. Niestety – odpowiadając, walcząc z psem i skupiając na nim uwagę – nieświadomie… wzmacniasz to zachowanie!
Nieznajomość smyczy
Rzecz absolutnie oczywista, a jednak wielu opiekunów o tym zapomina!
Pies nie ma umiejętności chodzenia na smyczy zapisanej w genach. Właśnie dlatego problem z gryzieniem smyczy mają przede wszystkim szczenięta, które dopiero zapoznają się z tym akcesorium, jak i dorosłe psy schroniskowe czy przygarnięte z ulicy, które również do tej pory nie miały ze smyczą nic wspólnego.
Coś, co opada na plecy, krępuje ruchy, uniemożliwia swobodne dojście do obranego celu, plącze się między łapami, czy ciągnie po ziemi i wydaje przy tym nieprzyjemny dla wrażliwego psiego ucha odgłos, może denerwować, frustrować a nawet przerażać!
Pies gryzie smycz na spacerach – jak oduczyć go tego zachowania?
Wiesz już, jakie są możliwe przyczyny tego, że pies gryzie smycz. Spróbuj ustalić, co konkretnie kieruje Twoim podopiecznym – pamiętaj, że jedna przyczyna wcale nie wyklucza innej!
Dokładnie obserwuj, w jakich sytuacjach pies zaczyna gryźć smycz i jak się wówczas zachowuje – czy jego mowa ciała wskazuje na radość, stres a może zdenerwowanie. Co możesz zrobić?
Odczaruj moment wyjścia z domu
Jeśli problem gryzienia smyczy ewidentnie wynika z wręcz dzikiej radości będącej reakcją na zapowiedź spaceru, popracuj nad tym rytuałem. Ćwicz „na sucho”, czyli nie wtedy, kiedy pies naprawdę musi wyjść, ale pomiędzy spacerami:
- podejdź do drzwi pilnując, aby pies widział, że zmierzasz w ich stronę;
- gdy zauważysz, że poziom emocji u pupila zaczyna szybko rosnąć, zrób coś, czego się nie spodziewa, aby nieco „wybić” go z codziennego rytuału – odwróć się od drzwi i wejdź do innego pomieszczenia;
- jeśli zaskoczony pupil zachowuje spokój, emocje opadają, koniecznie od razu nagrodź go smaczkiem, pochwałą, zabawą lub/i głaskaniem;
- wykonaj kilka powtórzeń w sesji, zakończ ćwiczenie na sukcesie psa i wyrzuć jackpot (super przysmaki).
Ćwicz w kolejnych dniach tak długo, aż pies przestanie traktować podejście do drzwi jak coś wyjątkowego i ekscytującego. Gdy opanujesz ten krok, kolejnym etapem jest wzięcie smyczy do ręki po podejściu do drzwi.
Jeśli pies żywo reaguje już na samo wyciągnięcie ręki w stronę smyczy, cofnij ją i postępuj wedle powyższych wskazówek, aby oswoić ten gest, by nie wywoływał niepożądanych zachowań psa i silnych emocji.
Odczaruj smycz
Czasem powyższa rada to za mało, jeśli zachowanie zostało już mocno utrwalone i czworonóg automatycznie „odpala się” na samo podejście do drzwi. W takiej sytuacji jednocześnie pracuj ze smyczą. Przypinaj ją do obroży lub szelek i odpinaj wielokrotnie w ciągu dnia w różnych pomieszczeniach w domu.
Zawsze, gdy psu choć na chwilę uda się zachować spokój, sowicie go nagrodź. Niespodziewanie dobry efekt może przynieść też… zmiana smyczy. Inna długość, kolor, kształt i zapach mogą zaskoczyć psa, zapewniając tym samym szersze pole do ćwiczeń.
Ucz szczeniaka przydatnych komend
Podstawą są takie komendy jak „siad” i „waruj”. Pies, który siedzi lub leży i skupia się na wykonaniu polecenia, jednocześnie nie jest w stanie skakać i „nakręcać się” przez to jeszcze bardziej. Istnieje wówczas szansa, że nie będzie bez opamiętania gryźć smyczy czy rąk.
Warto nauczyć psa podstawowych komend od razu, gdy pojawi się w domu.
Oferuj gryzaki i szarpaki
Zabawa to doskonały sposób na regulację emocji pupila i przekierowanie jego uwagi. Jeśli psu trudno zachować spokój podczas przygotowywania się do wyjścia lub już w trakcie spaceru na smyczy, zaproponuj mu gryzak lub zabawę szarpakiem.
Trzymając w pysku zabawki, nie będzie mógł gryźć smyczy.
Dbaj o komfort psa na spacerze
Po pierwsze zaopatrz się w długą smycz lub linę treningową, aby pies mógł swobodnie wąchać, eksplorować teren i poczuć odrobinę niezależności, mimo że będzie pozostawał pod Twoją kontrolą.
Obserwuj pupila, w pełni skup się na nim. Jeśli daje Ci sygnał, że dane miejsce czy sytuacja to dla niego za dużo, pozwól mu wycofać się – dzięki temu wzmocnisz zaufanie podopiecznego i poczucie, że przy Tobie nic mu nie grozi.
Wówczas emocje nie urosną do niebezpiecznego poziomu, z którego jedynym zejściem będzie „histeria” – skakanie, gryzienie, szczekanie etc.
Nie zapomnij nagradzać psiaka za dobre zachowanie także na spacerze. Znajdź czas na zabawę, proponuj różne aktywności i pozwól psu na odrobinę (kontrolowanego!) szaleństwa we własnym zakresie z piłką, patykiem czy inną ulubioną zabawką.
Podsumowanie
Gryzienie na smyczy ma wiele przyczyn. Nigdy nie bagatelizuj tego zachowania i nie maskuj go, uniemożliwiając pupilowi łapanie zębami za smycz poprzez założenie kagańca. Wypróbuj powyższe wskazówki i uzbrój się w cierpliwość, bo efekty nie przyjdą z dnia na dzień – zwłaszcza gdy problem jest już silnie zakorzeniony.
Zachowaj konsekwencję i wykaż zrozumienie dla podopiecznego, który ma problem z opanowaniem emocji. Jeśli pomimo zastosowania rad nie zauważysz satysfakcjonujących efektów, rozważ konsultację z behawiorystą zwierzęcym i lekarzem weterynarii.
