To przede wszystkim drobnoustroje, które są pasożytami i powoli wyniszczają psi organizm, bądź powodują poważne choroby, mogące wiązać się z bolesnymi dolegliwościami i powikłaniami. Jednym z takich niepozornych, a jednak bardzo groźnych stworzeń, jest lamblia. Czym jest i skąd się bierze lamblia u psa? Jakie są jej objawy i jak ją leczyć?
Czym jest lamblia u psa?
Lamblia jelitowa, z łaciny Giardia lamblia (w języku polskim określana także jako giardia jelitowa, ogoniastek jelitowy lub wielkouścieć jelitowy), to maleńki pierwotniak z grupy wiciowców.
Gdy przyjrzeć jej się pod mikroskopem, wygląda dość „sympatycznie” – kształtem przypomina bowiem elegancką maskę na bal karnawałowy z powiewającymi wstążeczkami. Nie daj się jednak zwieść – to malutkie stworzonko potrafi wyrządzić wiele szkody zarówno w organizmie psim, jak i ludzkim. W jaki sposób?
Lamblia u psa – podobnie jak u człowieka – okazuje się czynnikiem wywołującym groźną chorobę pasożytniczą atakującą układ pokarmowy, zwaną lambliozą lub giardiozą (wym. dżiardżioza).
Lamblia u psa - objawy
Co ciekawe, zdecydowana większość psów (nawet do 90%) to bezobjawowi nosiciele lamblii. Objawy częściej ujawniają się u młodszych niż u starszych zwierząt i mogą mieć charakter:
- nagły (ostra lamblioza u psa);
- czasowy (nawracająca lamblioza u psa);
- ciągły (przewlekła lamblioza u psa).
Lamblia u psa może się objawiać na różne sposoby – do najczęstszych symptomów należą:
- biegunka albo luźne stolce o konsystencji papki i jasnożółtej barwie;
- kał z domieszką śluzu lub krwi o nieprzyjemnej, ostrej woni;
- bóle brzucha;
- wzdęcia;
- spadek wagi mimo utrzymania normalnego apetytu;
- odwodnienie;
- zmiany skórne o charakterze alergicznym;
- wymioty;
- gorączka.
Jeśli masz do czynienia z ostrą postacią lambliozy, objawami dominującymi są zazwyczaj bóle brzucha, wzdęcia oraz biegunka – mogą się one utrzymywać od 4 do 6 tygodni. W przypadku, gdy choroba trwa dłużej, mówi się o jej postaci przewlekłej, której towarzyszy znaczny spadek masy ciała, niedokrwistość i osłabienie, a także (często) zmiany skórne.
W jaki sposób pies może zakazić się lamblią?
Lamblia bytuje w jelicie cienkim nosiciela. Przylega tam do powierzchni komórek nabłonkowych jelita i – poprzez podział komórek – niezwykle szybko się rozmnaża. Część z tych nowych komórek przeobraża się w cysty, które są w stanie przetrwać w niesprzyjającym środowisku. Zarówno trofozoity, jak i cysty, wydalane są z organizmu wraz z kałem. Tylko te drugie są w stanie przetrwać poza organizmem żywiciela.
Cysty lamblii są niezwykle wytrzymałe – w glebie mogą bez większych trudności przeżyć do 7 tygodni, a w zimnej wodzie nawet 3 miesiące! Niegroźne są im niskie temperatury czy suchość otoczenia. W 1 gramie kału może się znajdować ponad milion cyst lamblii, podczas gdy minimalna dawka potrzebna do wywołania zakażenia u ludzi i zwierząt to (w zależności od okoliczności) od 10 do 100 sztuk. Nietrudno więc domyślić się, że lamblioza u psa jest dość często spotykaną chorobą.
Lamblie u psa (tak jak i u człowieka) przenoszą się drogą pokarmową, co oznacza, że Twój pies może się nimi zarazić, kiedy:
- pije wodę z kałuży;
- ma kontakt ze skażonymi odchodami;
- ma kontakt z zakażoną glebą – np. kiedy się w niej bawi, kopie lub tarza;
- wylizuje swoje futro po przebywaniu w miejscu, gdzie mogły się znajdować cysty lamblii.
Ryzyko zakażenia wzrasta w schroniskach, hodowlach oraz psich hotelach, gdzie istnieje po prostu większe prawdopodobieństwo obcowania z osobnikiem zarażonym. Nie ma natomiast możliwości zarażenia się przez krew.
Lamblia u psa - diagnostyka
Rozpoznanie giardiozy opiera się na badaniu mikroskopowym kału. Aby badanie było miaordajne, należy pobrać i zbadać trzy próbki kału, choć i wtedy może zdarzyć się, że lamblia nie zostanie wykryta. Inną możliwością jest badanie krwi i uzyskanie z niej surowicy.
Leczenie lamblii u psa
Lamblia u psa jest chorobą o charakterze pasożytniczym, dlatego w jej leczeniu wykorzystuje się leki przeciw pasożytom. Możliwych jest kilka wariantów leczenia – po pełnej diagnostyce i zapoznaniu się z ogólnym stanem psa oraz jego predyspozycjami lekarz weterynarii decyduje, który z nich będzie najbardziej skuteczny w danym przypadku.
Jedną z metod jest podawaniu psu fenbendazolu (lek przeciwpasożytniczy o szorokim spektrum działania) przez pięć kolejnych dni – jeśli po tym czasie w kale nadal są obecne cysty lamblii lub jeśli objawy się utrzymują, tę kurację można powtórzyć.
Inny schemat leczenia obejmuje trzydniową kurację przy użyciu leków przeciwpasożytniczych zawierających febantel, pyrantel oraz prazikwantel.
Złą wiadomością jest jednak bez wątpienia fakt, że obserwuje się uodparnianie giardii na stosowane w jej leczeniu preparaty.
W celu zmniejszenia prawdopodobieństwa ponownego pojawienia się lamblii u psa pod koniec terapii farmakologicznej, warto wykąpać psa w szamponie przeciw pasożytom, który zawiera np. diglukonian chlorheksydyny.
Należy też zadbać o to, by w najbliższym otoczeniu czworonoga nie znajdowały się cysty, piorąc w wysokiej temperaturze jego legowisko i zabawki lub wymieniając je na nowe.
Czy można zarazić się lamblią od psa?
Mimo iż lamblie wytworzyły typ cyst właściwy dla człowieka, istnieje możliwość zarażenia się lamblią od psa (i odwrotnie – pies też może przejąć cysty lamblii od człowieka).
Nie należy jednak wpadać w panikę: lamblioza to choroba „brudnych rąk”, więc przy zachowaniu odpowiedniej higieny i ostrożności ryzyko zakażenia jest niewielkie.
Przede wszystkim trzeba pamiętać – i zwrócić na to szczególną uwagę dzieciom, które mają tendencję do zapominania się w wybrykach ze zwierzętami – by po zabawie i pieszczotach z psem dokładnie umyć ręce ciepłą wodą z mydłem.
Jeśli Twoje zwierzę jest zarażone lamblią, musisz też pamiętać o sprzątaniu jego odchodów na spacerze (co zresztą każdy odpowiedzialny właściciel powinien robić zawsze!), by zapobiec rozprzestrzenianiu się cyst wśród innych zwierząt i ich właścicieli.
