Wrzody żołądka to poważne schorzenie, które niestety nie jest często diagnozowane u psów. Zrozumienie tej choroby, jej przyczyn oraz objawów jest kluczowe dla zapewnienia zdrowia naszego pupila.
W niniejszym artykule opisujemy wyzwania związane z wrzodami żołądka u psów.
Czym są wrzody żołądka u psa?
Wrzody żołądka u psów są miejscami uszkodzenia błony śluzowej, które mogą prowadzić do owrzodzeń sięgających głębiej w tkanki.
Zmiany te mogą być spowodowane nadmiarem kwasu solnego oraz niewłaściwym funkcjonowaniem bariery śluzówkowej. Powstające wrzody mogą przybierać różne formy – od płytkich nadżerek po głęboko penetrujące zmiany.
Przyczyny wrzodów żołądka u psów
W badaniach wykazano, że najczęstszą przyczyną powstawania wrzodów żołądka jest stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), które mogą powodować uszkodzenie błony śluzowej.
Zmiany te często zauważane są u psów chorujących na schorzenia układu ruchowego, które wymagają długotrwałego leczenia. Inne czynniki ryzyka to:
- stany zapalne,
- stres,
- zaburzenia hormonalne
- oraz ogólnoustrojowe choroby, takie jak niewydolność wątroby czy nowotwory.
Mechanizmy powstawania wrzodów u psów
Istnieją dwa główne mechanizmy prowadzące do powstawania wrzodów:
- Osłabienie bariery śluzówkowej: Błona śluzowa żołądka normalnie chroni przed szkodliwymi substancjami. W przypadku jej osłabienia, toksyny oraz kwasy mogą uszkadzać tkanki.
- Zwiększone działanie czynników agresywnych: Do agresywnych czynników należą kwas solny i pepsyna, które mogą uszkadzać błonę śluzową. Dodatkowe ryzyko stwarzają choroby ogólnoustrojowe, zaburzenia wątroby oraz stres.
Typy wrzodów żołądka u czworonoga
W zależności od przyczyny i czasu trwania, wrzody żołądka mogą być:
- Ostre: Powstają nagle, na przykład w wyniku stresu, urazów, lub wstrząsu. Charakteryzują się licznymi, małymi zmianami w żołądku.
- Przewlekłe: Rozwijają się przez dłuższy okres, najczęściej w wyniku ciągłego oddziaływania agresywnych czynników. Mogą prowadzić do poważnych powikłań, takich jak perforacje ściany żołądka.
Objawy kliniczne wrzodów żołądka u psa
Wrzody żołądka u psów mogą objawiać się różnorodnie, a niektóre psy mogą nie wykazywać wyraźnych symptomów, szczególnie w początkowej fazie choroby. Objawy mogą zależeć od stopnia zaawansowania wrzodów, przyczyny ich powstania oraz ogólnego stanu zdrowia psa. Oto szczegółowy opis możliwych objawów:
Wymioty
Są jednym z najczęstszych objawów wrzodów żołądka. Wymioty mogą
- Zawierać świeżą krew (co może wskazywać na aktywne krwawienie w żołądku).
- Wymioty z "kałową" zawartością: mogą pojawić się, jeśli zawierają częściowo strawioną krew, co nadaje im wygląd przypominający „zmieloną kawę”. Jest to szczególnie niepokojący objaw.
- Bez krwi: mogą również występować, szczególnie w przypadku mniejszych wrzodów
Ból brzucha
Psy z wrzodami żołądka mogą odczuwać ból brzucha, który objawia się jako:
- Niechęć do dotykania jamy brzusznej.
- Dyskomfort, zwiększona drażliwość, unikanie dotyku podczas głaskania brzucha lub nacisku w okolicach żołądka
- Nietypowa postawa (np. zgarbioną, z podwiniętym brzuchem) w celu zmniejszenia bólu.
Spadek apetytu
Psy z wrzodami często tracą apetyt, co może prowadzić do utraty wagi. Brak zainteresowania jedzeniem jest wynikiem bólu lub dyskomfortu, który pojawia się po jedzeniu.
Ciemne stolce
Jednym z bardziej charakterystycznych objawów wrzodów żołądka jest obecność krwi w stolcu, która nadaje mu ciemną barwę przypominającą smołę. Jest to wynik trawienia krwi obecnej w przewodzie pokarmowym:
Bladość błon śluzowych (anemia)
U psów z wrzodami, które krwawią, może pojawić się bladość dziąseł i błon śluzowych. Bladość może wynikać z utraty krwi i prowadzić do anemii:
- Bladość dziąseł: może wskazywać na zmniejszoną ilość czerwonych krwinek.
- Spadek wydolności i osłabienie: wynikające z niedoboru hemoglobiny w organizmie.
Wzrost wydzieliny ślinowej (ślinotok)
Psy z wrzodami mogą wykazywać nadmierną produkcję śliny, która jest wynikiem podrażnienia błony śluzowej żołądka. Może to obejmować:
- Ślinienie się bez wyraźnej przyczyny, szczególnie po jedzeniu lub w momencie dyskomfortu.
- Częstsze połykanie śliny, aby złagodzić ból lub zgagę.
Zwiększona drażliwość, depresja
Wrzody żołądka mogą również powodować zmiany w zachowaniu psa:
- Zwiększona drażliwość lub agresja wynikająca z ciągłego bólu.
- Letarg, osłabienie i depresja: pies może wydawać się smutny, ospały, unikać aktywności fizycznej i chcieć spędzać więcej czasu w spokojnym otoczeniu.
Problemy z trawieniem i nadmierna produkcja gazów
Częste problemy z trawieniem, w tym wzdęcia i nadmiar gazów, mogą występować u psów z wrzodami. Zwiększona ilość kwasu żołądkowego może prowadzić do problemów z odpowiednim trawieniem pokarmu i zaburzeniami pracy przewodu pokarmowego.
Diagnostyka wrzodów żołądka u psa
Diagnostyka wrzodów żołądka u psów jest procesem skomplikowanym. W wielu przypadkach zmiany wrzodowe są odkrywane dopiero podczas sekcji zwłok. Właściciele powinni zwracać uwagę na niepokojące objawy i błyskawicznie konsultować się z weterynarzem.
Diagnostyka wrzodów żołądka u psów obejmuje szeroką gamę badań, które pozwalają na określenie obecności wrzodów oraz ich przyczyn, a także na odróżnienie chorób przewodu pokarmowego (GI) od innych schorzeń. Kluczowe są badania laboratoryjne, obrazowe oraz endoskopowe.
Badania krwi
Pierwszym krokiem w diagnostyce jest wykonanie badań laboratoryjnych obejmujących:
- Pełną morfologia krwi (CBC): pozwala na ocenę ogólnego stanu zdrowia psa i wykrycie anemii, która może być wynikiem krwawienia z wrzodów.
- Profil biochemiczny surowicy: ocenia funkcjonowanie poszczególnych organów, w tym poziom enzymów wątrobowych i równowagi elektrolitowej. Zmiany w wynikach mogą wskazywać na zaburzenia związane z przewodem pokarmowym.
- Analizę moczu: dostarcza informacji o stanie nawodnienia oraz może wskazywać na problemy z nerkami, które mogą być powiązane z chorobami przewodu pokarmowego.
Wyniki tych badań pomagają w różnicowaniu chorób przewodu pokarmowego i innych schorzeń oraz w identyfikacji zaburzeń metabolicznych związanych z chorobami układu pokarmowego.
Dodatkowe badania
Na podstawie wyników minimum database oraz obrazu klinicznego, lekarz weterynarii może zlecić dodatkowe testy:
- Testy funkcji wątroby: Pomagają w ocenie stanu wątroby, co może być istotne w diagnostyce schorzeń związanych z przewodem pokarmowym.
Test stymulacji ACTH: Może być użyteczny w diagnostyce choroby Cushinga lub innych schorzeń endokrynnych, które mogą wpływać na funkcjonowanie przewodu pokarmowego.
Gastroskopia
- Endoskopia przewodu pokarmowego jest kluczową metodą diagnozowania wrzodów żołądka u psów. Pozwala na bezpośrednią wizualizację przełyku, żołądka, dwunastnicy i jelita grubego oraz umożliwia identyfikację uszkodzeń błony śluzowej i wrzodów. Gastroskopia pozwala także na pobranie biopsji z podejrzanych zmian.
- Endoskopia kapsułkowa- jest nowoczesną, nieinwazyjną metodą wizualizacji zmian w błonie śluzowej przewodu pokarmowego. Jest pomocna w diagnostyce wrzodów oraz innych zmian w obrębie przewodu pokarmowego. Technika ta jest popularna u ludzi, w mecycynie weterynaryjnej nie jest jeszcze dostępna w naszym kraju.
Diagnostyka obrazowa
Różne techniki obrazowe są pomocne w diagnostyce wrzodów żołądka:
- Radiografia jamy brzusznej: Choć nie jest skuteczna w wykrywaniu wrzodów, może pomóc w wykluczeniu innych chorób. W przypadku wrzodów, radiografia może wykazać obecność gazu w jamie brzusznej w przypadku perforacji.
- Ultrasonografia jamy brzusznej: Może ujawnić zmiany w ścianie przewodu pokarmowego, obecność mas lub wrzodów oraz inne nie-jelitowe zmiany. Może również wykrywać płyn lub gaz w jamie brzusznej, co jest istotnym wskaźnikiem perforacji.
Leczenie wrzodów żołądka u psa
Leczenie wrzodów żołądka u psów skupia się na usunięciu przyczyny, zmniejszeniu kwasowości żołądka oraz ochronie błony śluzowej.
Jeśli wrzody wynikają z podawania leków (np. NSAID), konieczne jest ich odstawienie.
Leki, które lekarz weterynarii może przepisać na wrzody to:
- Blokery H2 (np. famotydyna) zmniejszają produkcję kwasu.
- Inhibitory pompy protonowej (PPI, np. omeprazol) silniej hamują wydzielanie kwasu i są skuteczniejsze w leczeniu wrzodów.
- Sucralfate chroni uszkodzoną błonę śluzową, ale powinien być podawany oddzielnie od innych leków.
Dodatkowo wprowadzanie jest leczenie wspomagające, które może obejmować terapię płynową i poprawę metabolizmu.
Jeśli wrzodom towarzyszy infekcja bakteryjna wprowadzanie jest antybiotykoterpia (np. Helicobacter pylori). W przypadkach perforacji lub gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi efektów, lekarz może zdecydować się na leczenie chirurgiczne.
Leczenie powinno być monitorowane przez weterynarza, a czas trwania terapii zależy od stanu psa.
Rokowanie w leczeniu wrzodów żołądka u psów
Rokowanie w przypadku wrzodów żołądka u psów zależy od kilku czynników, takich jak możliwość leczenia przyczyny, stopień zaawansowania wrzodów oraz szybkość postawienia diagnozy i rozpoczęcia leczenia.
- Dobre rokowanie: W przypadkach, gdy przyczyna wrzodów jest możliwa do wyleczenia lub usunięcia (np. leki, infekcje), wrzody są łagodne, a leczenie jest szybkie i skuteczne, prognoza jest korzystna.
- Złe rokowanie: W przypadku wrzodów związanych z poważnymi lub końcowymi schorzeniami, takimi jak niewydolność wątroby, kontrola wrzodów może być trudna. Wrzody perforacyjne i zapalenie otrzewnej wymagają bardziej agresywnego leczenia i często mają gorsze rokowanie. W przypadkach perforacji przewodu pokarmowego śmiertelność wynosi około 60%.
Profilaktyka wrzodów żołądka u psa
Zapobieganie wrzodom żołądka jest kluczowym aspektem zdrowia naszych psów. Właściciele powinni unikać długotrwałego podawania leków przeciwzapalnych bez konsultacji z weterynarzem oraz dbać o odpowiednią, zrównoważoną dietę.
Również unikanie stresujących sytuacji oraz regularne badania kontrolne mogą pomóc w eliminacji ryzyka wystąpienia wrzodów.
Podsumowanie
Wrzody żołądka u psów to problem, który często zostaje zignorowany. Właściciele psów powinni być świadomi objawów oraz przyczyn tego schorzenia, aby móc szybko zareagować i dostarczyć swojemu pupilowi niezbędną pomoc.
Regularne konsultacje z weterynarzem oraz odpowiednia dieta mogą znacznie zmniejszyć ryzyko wrzodów żołądka i zapewnić zdrowie naszym zwierzakom.
Dla właścicieli psów istotne jest, aby być świadomym zdrowia swoich podopiecznych oraz zgłaszać wszelkie niepokojące objawy do specjalisty.