Przyczyny choroby addisona u psa nie są znane, a objay mogą być bardzo różnorodne i niejednoznaczne. Dlatego nie bez powodu mówi się, że choroba Addisona to doskonały naśladowca innych chorób.
Mimo poważnych, często zagrażających życiu psa objawów, w wielu przypadkach udaje się ustabilizować stan pupila. Warunkiem jest postawienie diagnozy na czas i wdrożenie leczenia. Jak się leczy niedoczynność kory nadnerczy u psa i jak wygląda życie czworonoga po postawieniu diagnozy?
Choroba Addisona u psa – co to jest?
Choroba Addisona, inaczej niedoczynność kory nadnerczy, to schorzenie endokrynologiczne, które jest konsekwencją niedoboru hormonów produkowanych i uwalnianych przez nadnercza.
Skutkiem tego jest zachwianie gospodarki hormonalnej w organizmie psa, ponieważ kora nadnerczy nie produkuje i nie uwalnia wystarczającej ilości glikokortykosteroidów i mineralokortykosteroidów, a to wiąże się z zaburzeniami metabolicznymi, które doprowadzają do pojawienia się szeregu objawów.
Schorzenie to występuje rzadko u psów i prawie nigdy u kotów.
Choroba Addisona u psa – przyczyny
Trudno jest jednoznacznie określić, co doprowadza do powstania choroby. W wielu przypadkach, mimo podjętej próby zdiagnozowania przyczyny schorzenia, nie udaje się tego ustalić. Wiadomo, że ze względu na mechanizm powstawania można wyróżnić:
- pierwotną niedoczynność kory nadnerczy,
- wtórną niedoczynność kory nadnerczy,
- atypową niedoczynność kory nadnerczy,
- jatrogenną niedoczynność nadnerczy.
Pierwotna niedoczynność kory nadnerczy
Mechanizmy, które doprowadzają do pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy nie zostały jeszcze dokładnie poznane. Ustalono, że podłoże choroby w wielu przypadkach jest autoimmunologiczne. Oznacza to, że organizm psa w wyniku reakcji nadwrażliwości atakuje swoje własne komórki nadnerczy, kierując przeciwko nim przeciwciała, których zadaniem jest niszczenie enzymów odpowiadających za produkcję hormonów.
Inne możliwe przyczyny, które mogą doprowadzić do pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy to:
- nowotwory nadnerczy,
- niektóre choroby zakaźne (np. gruźlica),
- zaburzenia metaboliczne (np. amyloidoza),
- zawał nadnerczy,
- zakrzepica tętnic,
- wady wrodzone,
- komplikacje pooperacyjne.
Wtórna niedoczynność kory nadnerczy u psa
Do wtórnej niedoczynności kory nadnerczy dochodzi wtedy, gdy praca przysadki mózgowej i podwzgórza zostaje zaburzona. Dochodzi do tego na skutek procesów nowotworowych przysadki, zawału przysadki lub na skutek przyjmowania glikokortykosterydów.
Atypowa niedoczynność kory nadnerczy u psa
Uszkodzeniu ulegają jedynie te komórki, które odpowiadają za produkcję glikokortykosterydów. Przyczyny, które doprowadzają do takiej sytuacji są takie same, jak w przypadku pierwotnej niedoczynności nadnerczy.
Jatrogenna niedoczynność nadnerczy u psa
Dochodzi do niej zazwyczaj na skutek przyjmowania leków, które mają leczyć zespół Cushinga. Nadnercza produkują wówczas za dużo hormonów, ale skutkiem działania leków może być efekt odwrotny – niedobór hormonów nadnerczy na skutek zniszczenia kory. Mowa wówczas o tzw. jatrogennej chorobie Addisona.
Choroba Addisona u psa – objawy
Schorzenie to rozwija się powoli. Pierwsze objawy mogą być niezauważalne nawet dla najbardziej zatroskanych opiekunów. To choroba przewlekła, a objawy stopniowo narastają dopiero po jakimś czasie (w ciągu kilku miesięcy lub kilku tygodni).
Możliwe jest także spontaniczne ustąpienie objawów na okres kilku dni-tygodni lub nawet miesięcy. Niestety, objawy w końcu nawracają, a okres bezobjawowy wprowadza tylko opiekunów w błąd i utrudnia postawienie diagnozy.
Szacuje się, że objawy niedoboru hormonów nadnerczy pojawiają się dopiero wtedy, gdy około 90% tego gruczołu zostanie zniszczone, a nawet wtedy są mało specyficzne.
- Pies może być bardziej ospały i apatyczny.
- Może nie być zainteresowany zabawą, na spacerach może być mało aktywny i może mieć mniejszy apetyt.
- Czasem chorobie towarzyszą biegunka lub wymioty.
- Masa ciała czworonoga może też spadać.
W ciężkich przypadkach pies może mieć drgawki, epizody omdlenia, objawy wstrząsu hipowolemicznego czy drżenia mięśni. Może też cierpieć na zaburzenia pracy serca i poważne zaburzenia układu pokarmowego, czego skutkiem są zaburzenia wchłaniania i odwodnienie organizmu.
Pupil może więcej pić i oddawać często duże ilości moczu, może mieć trudności w poruszaniu się, a jego sierść może stać się matowa, skłonna do wypadania, mimo stosowania pielęgnacji i pełnowartościowej diety.
Objawy choroby Addisona u psa są bardzo zróżnicowane, przez co utrudniają zdiagnozowanie tej jednostki chorobowej przez specjalistę. Nie bez powodu mówi się, że to schorzenie jest doskonałym naśladowcą wielu różnych chorób.
Objawy niedoczynności nadnerczy u psa mają różne nasilenie w zależności od tego, czy czworonóg jest zestresowany, czy przebył uraz w niedalekiej przeszłości i czy był narażony na jakiś wysiłek.
Przełom nadnerczowy u psa – co to jest?
Przełom nadnerczowy to stan, który stanowi zagrożenie nie tylko dla zdrowia pupila, ale też dla jego życia. Organizm psa nie produkuje i nie uwalnia wystarczającej ilości hormonów, co zaburza podstawowe funkcje życiowe. Dochodzi do zapaści naczyniowej, pojawiają się też objawy wstrząsu. Doprowadza to do zaburzeń elektrolitowych: hiperkaliemii lub hiponatremii.
Objawy przełomu nadnerczowego u psa:
- apatia, ospałość, zaleganie,
- blade błony śluzowe,
- obniżona temperatura ciała psa,
- niskie ciśnienie krwi,
- zaburzenie pracy serca,
- utrata świadomości,
- odwodnienie,
- śmierć.
W takiej sytuacji pies wymaga natychmiastowej pomocy weterynaryjnej. Przełom nadnerczowy u psów może wystąpić nagle, ale czasem może też nastąpić po wystąpieniu objawów ze strony układu pokarmowego (biegunka czy wymioty).
Choroba Addisona u psa – predyspozycje rasowe
Choroba może wystąpić zarówno u zwierząt młodych, dorosłych, jak i tych w podeszłym wieku. Schorzenie najczęściej zdiagnozuje się u zwierząt niekastrowanych w wieku 4-6 lat.
Zauważono, że choroba Addisona występuje częściej u psów ras dużych, ale niektóre rasy psów miniaturowych lub małych także są bardziej predysponowane do wystąpienia objawów choroby.
Rasy psów, u których choroba Addisona jest częściej diagnozowana niż u innych to między innymi:
- nowofunland,
- labrador,
- rottweiler,
- doberman,
- sznaucer olbrzymi,
- wyżeł niemiecki,
- west highland white terrier,
- pekińczyk,
- pudel.
Choroba Addisona u psa – diagnostyka
Rozpoznanie choroby Addiskona u psa jedynie na podstawie wywiadu z opiekunem oraz na podstawie badania klinicznego jest niemożliwe, i wymaga przeprowadzenia badań dodatkowych.
W badaniu morfologicznym krwi można zaobserwować limfocytozę, eozynofilozę i anemię nieregeneratywną. Badanie krwi może też wykazać hiponatremię, hipochloremię i hiperkaliemię. Stężenie mocznika, fosforanów i kreatyniny może być podwyższone.
Badanie USG może wykazać nieprawidłowości w strukturze nadnerczy oraz wykazać nieprawidłowości w budowie i pracy serca.
Rezonans mózgu zaleca się zwierzętom, u których podejrzewa się wtórną niedoczynność kory nadnerczy np. na skutek nowotworu przysadki mózgowej.
Chcąc potwierdzić chorobę Addisona stosuje się zazwyczaj test stymulacji ACTH, test aktywności ACTH oraz badanie stężenia kortyzolu i aldosteronu.
Choroba Addisona u psa – leczenie
Leczenie choroby Addisona u psa polega na suplementacji hormonów, które nadnercza produkują i uwalniają w niedostatecznej ilości oraz na łagodzeniu objawów, które wystąpiły na skutek niedoboru tych hormonów.
Należy na wstępie zaznaczyć, że prawie wszystkie psy wymagają podawania leków do końca ich życia, ponieważ schorzenia nie można wyleczyć.
Leczenie pierwotnej niedoczynności nadnerczy u psa polega na podawaniu czworonogowi zarówno glikokortykosteroidów, jak i mineralokortykosteroidów. W przypadku stwierdzenia wtórnej niedoczynności nadnerczy u psa podaje się jedynie glikokortykosteroidy.
Dawka leków zależy od wielu czynników, między innymi od wieku czworonoga i od nasilenia jego objawów. Lekarz weterynarii zawsze stara się ustalić najniższą dawkę leków, które będą wykazywały efekt leczniczy.
Hormony podaje się zazwyczaj dwa razy dziennie, co 12 godzin, ale nie zawsze. Zależy to od rodzaju leków, które twój pies potrzebuje i od metody leczenia, którą zaproponował lekarz weterynarii.
Terapia choroby Addisona u psa zawsze rozpoczyna się od ustabilizowania funkcji życiowych czworonoga. W przypadku znacznego odwodnienia lub objawów wstrząsu hipowolemicznego psu podaje się płyny drogą dożylną. Zwierzęta mogą też wymagać podania glukozy lub dwuwęglanu sodu, by wyrównać stężenie elektrolitów i glukozy we krwi.
W leczeniu choroby Addisona kluczowa jest systematyczność i dokładność. Leki należy zwierzętom podawać o określonych godzinach i trzeba się upewnić, czy pupil na pewno zjadł tabletki, które np. można ukryć w jedzeniu.
Choroba Addisona u psa – rokowania
Schorzenie bardzo trudno jest zdiagnozować, ale jeśli lekarzowi weterynarii się to uda na czas i opiekun zwierzęcia będzie w stanie leczyć czworonoga, to pies może cieszyć się beztroskim, wolnym od bólu czy dyskomfortu życiem przez wiele lat. Pierwotnej niedoczynności nadnerczy nie da się wyleczyć, ale dzięki podawaniu czworonogowi odpowiednich leków można złagodzić objawy niedoboru hormonów nadnerczy.
Przeczytaj również:
