Każdy właściciel psa powinien więc wiedzieć jak usunąć kleszcza u psa i jak rozpoznać objawy, które mogą świadczyć o zakażeniu naszego pupila groźnymi chorobami odkleszczowymi. Nie zapominajmy w końcu, że udzielenie zwierzęciu szybkiej pomocy oraz zgłoszenie się do weterynarza w odpowiednim czasie może uratować jego zdrowie, a nawet życie.
Kleszcze u psów
Kleszcze to małych rozmiarów pajęczaki, które pasożytują na ludziach i zwierzętach. Żerują na ciele ofiary przez kilka godzin lub dni, żywiąc się jej krwią. Z racji tego, że kleszcz jest żywicielem pasożytów, powodujących groźne dla zwierząt choroby, jego ugryzienie może stanowić ogromne zagrożenie dla naszego pupila.
Warto mieć na uwadze fakt, że w naszej strefie klimatycznej kleszcze są szczególnie aktywne zarówno podczas wiosennych miesięcy (kwiecień-maj), jak i późnym latem (sierpień-wrzesień). Czujność należy zachować jednak także podczas ciepłej zimy, ponieważ wówczas pasożyty te nie zapadają w sen.
W przypadku znalezienia kleszcza u psa, należy go jak najszybciej usunąć. Pamiętajmy, że im szybciej zareagujemy, tym mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań.
Jak usunąć kleszcza u psa?
Po pierwsze, w żadnym razie nie należy wyciskać kleszcza palcami, próbować go rozgniatać, ani też smarować miejsca ugryzienia tłuszczem bądź alkoholem. Wystarczy wyposażyć się w pęsetę lub specjalne kleszczołapki, które można kupić w aptece lub sklepie z artykułami dla zwierząt.
Pasożyta wyjmujemy w taki sposób, jak u człowieka - wyrywamy go zdecydowanym ruchem. Nie zaciskamy pęsety na ciele zwierzęcia, ponieważ może to doprowadzić do wprowadzenia pasożyta głębiej pod skórę.
Kleszcze zazwyczaj wbijają się w prawą stronę, dlatego najłatwiej będzie je wyjąć, wykręcając go w stronę lewą. Jeśli przy wyjmowaniu główka oderwie się i pozostanie w ciele zwierzęcia, należy usunąć ją w taki sam sposób, jak poprzednią część.
Dopiero po upewnieniu się, że usunęliśmy całą część kleszcza, należy miejsce ugryzienia zdezynfekować woda utlenioną lub spirytusem salicylowym. Jeśli mamy wątpliwości, czy usunęliśmy kleszcza prawidłowo lub istnieją obawy, że jakaś część pasożyta pozostała w ciele zwierzęcia, należy jak najszybciej skontaktować się z lekarzem weterynarii.
Choroby odkleszczowe u psów
Kleszcze należą do pasożytów, które mogą przenosić groźne dla zdrowia zwierząt choroby. W przypadku ugryzienia psa przez kleszcza istnieje zatem ryzyko, że zwierzę może zachorować na jedną z tzw. chorób odkleszczowych. Warto dowiedzieć się więcej o tych chorobach, aby móc w porę rozpoznać objawy i wdrożyć odpowiednie leczenie. Do chorób odkleszczowych, które mogą wystąpić u psów ugryzionych przez pasożyta, zalicza się przede wszystkim:
• Babeszjozę - jedna z wyjątkowo groźnych chorób, która w zaledwie kilka dni może doprowadzić do śmierci zwierzęcia. Objawy pojawiają się około 1-3 tygodnie po ukąszeniu psa przez kleszcza. Zalicza się do nich wysoką gorączkę, utratę łaknienia, senność, wymioty, żółtaczkę, a w niektórych przypadkach także czerwone zabarwienie moczu.
Istnieje również możliwość wystąpienia nietypowych objawów, takich jak krwotoki i zaawansowane zaburzenia ruchowe, neurologiczne, wzrokowe, pokarmowe czy naczyniowe. Leczenie powinno być podjęte natychmiast po ustaleniu diagnozy. W przypadku babeszjozy stosowane jest leczenie farmakologiczne.
• Bartonelozę - choroba przenoszona zarówno przez kleszcze, jak i przez pchły oraz komary. U psów zazwyczaj przebiega bezobjawowo, jednak w niektórych przypadkach może rozwinąć się jawna postać choroby, podczas której wystąpią objawy ze strony różnych narządów (np. sercowe). Leczenie polega na podawaniu psu antybiotyków.
• Boreliozę - bez wątpienia najbardziej znana choroba przenoszona przez kleszcze. Choć u większości psów przebiega ona bezobjawowo, to u niektórych zwierząt może wystąpić „artropatia z Lyme”, która charakteryzuje się kulawiznami wynikającymi z zajęcia stawu. W grupie wysokiego ryzyka zachorowania na tego rodzaju zapalenie wielowarstwowe są szczenięta. Borelioza zwykle leczona jest antybiotykami. Możliwe jest zaszczepienie psa przeciwko tej chorobie.
• Dirofilariozę - choroba pasożytnicza, wywołana zawsze przez nicienie, charakteryzująca się zazwyczaj przewlekłym charakterem. U większości zarażonych psów dirofilarioza przez lata nie wywołuje żadnych symptomów. Rozwija się stopniowo. W pewnym etapie choroby objawia się przewlekłym kaszlem, a następnie dusznościami, osłabieniem i omdleniami po wysiłku.
W późniejszej fazie choroby następuje niewydolność serca, obrzęk jamy brzusznej, brak łaknienia, utrata masy ciała i odwodnienie. W ramach leczenia przeprowadza się stopniową eliminację larw (co 4-8 miesięcy). Psy z tzw. “zespołem żyły głównej” powinny być poddane zabiegowi chirurgicznemu, podczas którego lekarz usunie pasożyty. Następnie, w dalszej części leczenia, zaleca się jeszcze zastosowanie leczenia farmakologicznego.
• Erlichiozę - choroba wywołana przez bakterie z rodzaju Ehrlichia . Początkowo, w fazie utajonej, która może trwać od kilku tygodni do nawet miesięcy, psy nie przejawiają żadnych objawów zarażenia. Dopiero ostra faza choroby, trwająca zazwyczaj 1-3 tygodnia, objawia się apatią, brakiem apetytu, dusznościami, gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych, powiększeniem śledziony, wybroczynami, wylewami krwotocznymi na skórze oraz błonach śluzowych, a także krwawieniem z nosa i wymiotami.
W przewlekłej fazie pojawiają się z kolei jeszcze bardziej złożone objawy, do których zalicza się trwałe zmniejszenie masy ciała, obrzęki obwodowe na tylnych kończynach, bladość błon śluzowych oraz śluzowo-ropne zapalenie oczu i nosa. W leczeniu erlichiozy stosowane jest leczenie farmakologiczne tetracykliny. W przypadku ostrej postaci choroby niewykluczone jest przeprowadzenie transfuzji krwi oraz podawanie preparatów krwiotwórczych.
• Europejskie odkleszczowe zapalenie mózgu – choroba wywoływana przez wirus TBE (tj. kleszczowego zapalenia mózgu), znana także jako wczesne letnie zapalenie opon mózgowych i mózgu. W zależności od rodzaju wirusa, wyróżnia się postać nadostrą (trwającą zwykle od 3 do 7 dni), ostrą (trwającą od 1 do 3 tygodni) oraz przewlekłą bezobjawową (która może trwać nawet kilka miesięcy). Do głównych objawów fazy nadostrej i ostrej zalicza się gorączkę .
• Mykoplasmę – zwana niegdyś hemobartonellozą. Objawami tej choroby odkleszczowej u psa są apatia, osłabienie, wysoka gorączka oraz bladość błon śluzowych. W trakcie leczenia zwykle stosowane są antybiotyki z grupy tetracyklin, które podawane są przez okres minimum 3 tygodni.
Objawy u psa po kleszczu
Rodzaj dolegliwości będzie zależał od rodzaju choroby odkleszczowej, jaka przenoszona była przez pasożyta oraz od stopnia zaawansowania choroby. Należy pamiętać, że nie wszystkie choroby dają natychmiastowe objawy – niekiedy w ich początkowym stadium możemy nie zauważyć żadnych niepokojących objawów.
Powinniśmy być jednak czujni i natychmiast reagować na ewentualne nagłe zmiany w zachowaniu naszego pupila. Jeśli wystąpi apatia, zaburzenia łaknienia, wymioty, biegunka, osłabienie lub gorączka, to możemy mieć podejrzenie, że doszło do zarażenia psa chorobą odkleszczową.
W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów, należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii, który zbada stan zwierzęcia i zaleci dalsze postępowanie. Pamiętajmy, że im szybciej zareagujemy, tym większa szansa na wyleczenie naszego czworonoga.
Aby zminimalizować ryzyko ugryzienia psa przez kleszcza, warto skorzystać z rozwiązań polecanych przez lekarzy weterynarii i producentów produktów dla zwierząt. Odpowiednia profilaktyka jest bowiem najskuteczniejszym sposobem na uniknięcie groźnych chorób, jakie powodowane są przez kleszcze. Chcąc zapobiec chorobom odkleszczowym u psów, należy przede wszystkim uniemożliwić ugryzienie kleszcza.
W tym celu poleca się stosowanie preparatów przeciwko kleszczom, które dostępne są w formie sprayu, spot on, tabletek a także przeciwkleszczowych obroży. Przy kupnie danego produktu należy jednak upewnić się, że posiada on w swoim składzie substancje zabójcze dla pasożytów, takie jak fipronil, permetrynę, flumetrynę, propoksur lub fluralaner. Warto mieć świadomość, że produkty których głównym składnikiem są olejki eteryczne, nie są skuteczne w zapobieganiu ugryzieniom kleszcza..
Dodatkowo, istnieje możliwość zaszczepienia psa przeciwko boreliozie. W tym celu należy skontaktować się z lekarzem weterynarii, który udzieli nam fachowych wskazówek dotyczących profilaktyki chorób odkleszczowych u psów.
Konsultacja: lekarz weterynarii Franek Paśko
Przeczytaj również:
