Koty zostały przywiezione – czy raczej przemycone – do Europy ze starożytnego Egiptu po raz pierwszy przez Fenicjan, a później – w większej liczbie – przez Rzymian. Doceniali oni przede wszystkim użytkowe walory spotkanego w Afryce zwierzęcia.
Z rzymskimi legionami kot domowy trafił w różne zakątki Europy – od Italii po Wielką Brytanię (gdzie dał początek kotom brytyjskim krótkowłosym).
Dachowiec – historia i charakterystyka
Nie można wykluczyć, że na terenie Europy kontynentalnej kot domowy krzyżował się ze żbikiem europejskim, który jest większy i masywniejszy od swego afrykańskiego kuzyna.
Być może żbicze geny odpowiadają za wyraźny rysunek pręgowania u kotów tabby. W każdym razie różnorodność umaszczenia kotów dachowców zawdzięczamy po pierwsze temu, że przez bardzo długi czas człowiek nie ingerował w to, jakie koty i o jakich cechach krzyżują się ze sobą.
Po drugie – dzięki temu, że człowiek zapewniał kotom pożywienie i schronienie, selekcja naturalna wśród nich przestała być tak ostra jak u żbików afrykańskich.
Koty białe czy czarne miały nikłe szanse, aby coś upolować, a także pozostać niezauważonymi przez większe zwierzęta. Dzięki ochronie zapewnianej przez człowieka koty mogły jednak bez obaw pokazać światu całą paletę odmian barwnych. Kamuflaż nie był już dla nich tak istotny.
Warto mimo to zaznaczyć, że wciąż najczęściej spotykanymi odmianami są właśnie koty dachowce szare lub brązowe pręgowane.
Zalety kota dachowca
Jakie są najważniejsze cechy kota dachowca poza mnogością kombinacji barwnych? Przede wszystkim dachowce to koty zdrowe – dzięki temu, że ich pula genetyczna jest bogata, a ryzyko chowu wsobnego bardzo ograniczone. Wymiana genetyczna u dachowców była i jest bardzo prężna – co i rusz świeża krew zasila populacje tych kotów.
Nie ma typowych chorób, do których koty dachowce mają większe predyspozycje niż koty rasowe – wręcz przeciwnie. Dzięki temu dachowce, koty są zazwyczaj bardziej odporne i żyją dłużej niż koty rasowe.
Kolejną cechą dachowców jest różnorodność charakterów. Podczas gdy u kotów rasowych możemy określić pewien typ charakterologiczny dla przeciętnego osobnika danej rasy (co nie oznacza, że każdego!), to u dachowców mamy swego rodzaju loterię odnośnie do charakteru kota. Znajdziemy wśród nich zarówno koty spokojne, jak i lękliwe, otwarte i przyjacielskie, jak i skryte oraz pragnące spokoju.
Wiele zależy oczywiście od socjalizacji małego kociaka, nauk, które otrzymał od kotki oraz jego doświadczeń z tego wczesnego okresu. Do końca jednak nigdy nie wiadomo, co z kota wyrośnie. Dlatego osobom, którym zależy na pupilu o określonym typie charakteru, poleca się często adopcję kota dorosłego, którego charakter jest już ukształtowany.
Kot europejski a dachowiec – poznaj różnice
©Shutterstock
Często można spotkać się ze stwierdzeniem, że każdy dachowiec Europy jest kotem europejskim krótkowłosym. Nie do końca jest to prawdą. Kot europejski krótkowłosy jest oczywiście starą rasą naturalną. Jednak należy pamiętać, że kota możemy uznać za rasowego wyłącznie wtedy, gdy posiada on rodowód.
Choć więc istnieje duże prawdopodobieństwo, że nasz dachowiec posiada głównie geny kota europejskiego krótkowłosego, za rasowe uważa się jedynie osobniki o udokumentowanym pochodzeniu. Rasowe koty krótkowłose europejskie posiadają także standardy dotyczące budowy ciała czy odmian barwnych.
Kot europejski krótkowłosy, jak na jedną z najstarszych ras naturalnych, został uznany oficjalnie za rasę przez FIFe dość późno, bo w 1982 r. Misją hodowców kotów europejskich jest zachowanie w obrębie rasy jej sięgającego czasów starożytnych genotypu.
Kot europejski (zwany także celtyckim) ma więc być zwierzęciem jak najbardziej przypominającym koty, które opanowywały Europę wraz z rzymskimi legionami. Nie jest dopuszczalne krzyżowanie ich z kotami innych ras.
Rasowe koty europejskie krótkowłose hodowane są głównie w krajach Skandynawii. Są to kraje, w których problem bezdomności zwierząt został praktycznie rozwiązany – dzięki programom kastracji kotów wolno żyjących, jak również tych domowych, oraz restrykcyjnej kontroli hodowli kotów rasowych (nie istnieje tam praktycznie problem pseudohodowli).
W Polsce rodowodowe europejczyki nie występują – między innymi dlatego, że podważany jest sens rozmnażania osobników rasy europejskiej przy tak dużym problemie bezdomności wśród dachowców. Rasowego kota europejskiego nie kupimy więc w naszym kraju – natomiast bez problemu możemy przecież adoptować dachowca!
Dachowce mogą brać udział w wystawach kotów rasowych (w kategorii „koty domowe”), nie powinny być natomiast rozmnażane!
Kot dachowiec - długość życia
Pula genetyczna przeciętnego „kota dachowego” jest bardzo bogata. Statystycznie koty te zapadają na liczne choroby, w tym zwłaszcza te, do których skłonność jest dziedziczna, rzadziej niż wiele kotów rasowych.
Różnego rodzaju zagrożenia, choroby dziesiątkujące kocięta, narażenie na niekorzystne warunki atmosferyczne, brak opieki lekarza weterynarii, a wreszcie uboga dieta, niekiedy wręcz głód - to wszystko obniża średnią długość życia kota dachowca.
Warunki życia wpływają także na tempo fizycznego starzenia się zwierzęcia. Wystarczy porównać kondycję dorosłego kota domowego i dachowego w tym samym wieku. W przypadku zdrowego kota wolno żyjącego pierwsze dwa lata życia wyglądają podobnie jak u „kanapowców”. Z czasem jednak zauważymy, że na wolności kocie lata lecą znacznie szybciej niż w bezpiecznym domu.
Trzyletniego kota wolno żyjącego można już zrównać z czteroletnim kotem domowym. I choć jeszcze w tym dość młodym wieku różnica nie jest jeszcze znacząca, z biegiem lat staje się coraz bardziej wyraźna - i coraz większa. Siedmioletni kot niewychodzący może być porównany według przyjętych ogólnie przeliczników z 44-letnim człowiekiem, ale już wolno żyjący siedmioletni zwierzak będzie już raczej odpowiadał człowiekowi 64-letniemu.
10 lat dla kota wolno żyjącego to już 88 lat ludzkich – taki kot jest już więc staruszkiem, podczas gdy domowy pupil w tym samym wieku dopiero wkracza w wiek senioralny.
Jedenasto- czy dwunastoletnie koty wolno żyjące to już osobniki bardzo stare, i nieczęsto spotykane. Statystycznie więcej jest wśród nich kocurów, które nie są wymęczone częstymi porodami, ale i te koty są już bardzo schorowane, z licznymi zaniedbanymi dolegliwościami, niezdiagnozowanymi chorobami przewlekłymi i zepsutymi zębami, które wpływają negatywnie na stan całego organizmu.
Dachowiec – kot idealny do domu?
Adopcja dachowca to Twój wkład w walkę z bezdomnością zwierząt. To także szansa, którą dajesz czekającemu na dom kotu. Dachowiec może pojawić się w Twoim życiu sam – przyjdzie na podwórko, a może znajdziesz go na swojej drodze i przygarniesz?
Możesz także adoptować kota przebywającego w schronisku lub domu tymczasowym. Nie będzie to zwierzak ze ściśle określonymi cechami charakteru czy wzorem umaszczenia – kto z nas jednak nie lubi niespodzianek?
Większość dachowców to wspaniali przyjaciele i towarzysze dnia codziennego, odwdzięczający się miłością za daną im szansę. Oczywiście wśród dachowców znajdą się koty nieśmiałe, które będą musiały przywyknąć do nowego otoczenia i Twojego towarzystwa.
Cierpliwość będzie w tym przypadku wynagrodzona cenną przyjaźnią zwierzęcia, które zdecyduje się zaufać. Jeśli natomiast uda Ci się przygarnąć kota, który od małego miał pozytywny kontakt z człowiekiem, istnieje duża szansa, że będzie to zwierzę towarzyskie i kontaktowe.
Czy każdy kot dachowiec może żyć w domu?
Są koty, które jako kocięta nie miały bliższego kontaktu z człowiekiem, albo nie wspominają naszego gatunku miło. Część spośród tych zwierząt pozostanie półdzika i nie będzie potrafiła przyzwyczaić się do życia w czterech ścianach. Dlatego też takich kotów, bojących się ludzi i przychodzących tylko na posiłek, nie należy wyłapywać w celu umieszczenia w schronisku – będą się tam czuły o wiele gorzej niż na wolności.
Takie dzikuski warto natomiast dokarmiać, a także złapać w celu wykonania zabiegu kastracji oraz pozbycia się pasożytów i zaszczepienia przeciwko groźnym chorobom kocim. Zimą wolno żyjące koty dachowce powinny mieć możliwość znalezienia bezpiecznego i ciepłego schronienia w postaci kociej budki bądź uchylonego okienka do piwnicy.
Przeczytaj również:
