U kotów wzdęcia zdarzają się rzadziej niż u psów, jeśli jednak wystąpią, nie wolno ich bagatelizować. W jaki sposób zwierzak może się nabawić wzdęcia?
Skąd bierze się wzdęty brzuch u kota?
Wzdęty brzuch u kota może mieć różne przyczyny. Zdarza się, że wzdęcia występują np. w wyniku przejedzenia się, zbyt łapczywego połykania pokarmu lub wypicia zbyt dużej ilości wody na raz. Powiększone powłoki brzuszne u kota mogą być jednak również objawem niektórych chorób.
Ważne jest, aby szybko zareagować – jeśli wzdęcie będzie się utrzymywało, a zwierzęcia nie obejrzy lekarz weterynarii, narządy wewnętrzne będą zbyt długo uciskane, co utrudni ich funkcjonowanie i może doprowadzić nawet do śmierci.
Wzdęcia u kota związane z dietą
Świeżo zjedzony posiłek może oczywiście wywoływać chwilowe wzdęcie lub po prostu zaokrąglenie brzuszka, jednak utrzymywanie się takiego stanu wskazuje na to, że coś było nie tak albo z samym posiłkiem, albo z tym, w jaki sposób kot go spożywał.
Zbyt łapczywe jedzenie
Wzdęcia zdarzają się, gdy kot zje zbyt dużo pokarmu na raz bądź jeśli je zbyt łapczywie i nałyka się przez to powietrza. Nagromadzone powietrze może wywołać krótkotrwałe wzdęcie.
Ta dolegliwość najczęściej dotyka koty, które są przez dłuższy czas głodne i rzucają się na podane jedzenie. Może jednak przytrafić się także kotom z tendencją do łapczywego jedzenia.
Nagromadzenie się gazów jelitowych
Klasyczne wzdęcie jest skutkiem nagromadzenia się gazów jelitowych. A te najczęściej pojawiają się w wyniku zjedzenia pokarmów ciężkostrawnych.
Do głównych winowajców zaliczamy tu mleko i przetwory mleczne. Ponieważ organizm kota nie wytwarza wystarczającej ilości laktazy potrzebnej do rozłożenia cukru mlecznego – laktozy – na glukozę i galaktozę, składniki te nie zostają wchłonięte z jelita, tylko wędrują przewodem pokarmowym, zalegając i rozpoczynając procesy gnilne.
Skutkiem są wzdęcia, często też biegunki oraz cuchnące „wiatry”.
Nadmiar węglowodanów w diecie
Wzdęcia u kotów mogą pojawić się także na skutek jedzenia karmy ze zbyt dużą ilością węglowodanów. To kolejny dowód, że zboża nie są składnikiem, który powinien znaleźć się w składzie posiłków naszych pupili.
Często pojawiające się wzdęcia mogą być ponadto objawem alergii bądź nietolerancji pokarmowej.
Wzdęty brzuch u kota a pasożyty wewnętrzne
Wzdęty brzuch u kota może być efektem inwazji pasożytów, takich jak m.in. glista kocia, tęgoryjec czy pierwotniaki. Poważne zarobaczenie bądź obecność dodatkowo osłabiającego organizm czynnika sprawiają, że pasożyty wpływają wyraźnie na kondycję zwierzęcia.
Pasożyty wewnętrzne w większości odżywiają się składnikami pobieranymi wprost z układu pokarmowego kota, jednocześnie wydalając toksyczne produkty metabolizmu do organizmu żywiciela.
Wszystko to powoduje nie tylko niedobory wielu potrzebnych składników, ale także zaburzenia pracy układu pokarmowego, a w skrajnych przypadkach zatrucie organizmu lub poważne zaburzenia pracy narządów wewnętrznych.

Schorzenia objawiające się powiększeniem powłok brzusznych u kota
Wzdęty brzuch u kota może wskazywać nie tylko na problemy związane z dietą bądź obecność pasożytów. Niektóre choroby i dolegliwości również objawiają się – między innymi – powiększeniem powłok brzusznych. Należą do nich:
- zaparcia,
- zatrzymywanie w organizmie zbyt dużej ilości płynów w wyniku niewydolności wątroby lub nerek,
- skręt żołądka – zamknięcie wpustu i ujścia tego narządu wraz z zastojem żylnym, objawiające się bolesnymi skurczami oraz bolesnością uciskową jamy brzusznej; gazy powstające na skutek procesów gnilnych i fermentacyjnych wypełniają i rozszerzają żołądek; oprócz powiększenia powłok brzusznych obserwujemy duszności, zaburzenia tętna, ślinotok, próby wymiotów, pluskanie w żołądku podczas zmiany pozycji; skręt żołądka wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej, ponieważ może doprowadzić do śmierci zwierzęcia w ciągu 6–12 godzin,
- niedrożność przewodu pokarmowego,
- zakaźne zapalenie otrzewnej (FIP),
- zapalenie trzustki,
- przepuklina,
- niewydolność krążeniowa,
- zmiany nowotworowe.
Objawy wzdęć u kotów
Widocznym objawem wzdęcia u kota jest powiększony, twardy i napięty brzuch. Brzuch może być tkliwy – kot wówczas będzie się bronił przed próbą dotknięcia, a także próbował znaleźć pozycję, w której napięcie w jamie brzusznej będzie możliwie najmniejsze.
Do innych objawów należeć mogą:
- brak apetytu,
- apatia,
- senność,
- możliwe problemy z oddawaniem kału lub moczu,
- puszczanie bąków,
- przelewanie bądź burczenie będące skutkiem nagromadzenia gazów jelitowych,
- niekiedy wymioty lub odbijanie.
Wzdęcia u kociąt
U kociąt do wzdęć dochodzić może przede wszystkim z przyczyn związanych z dietą. Należy pamiętać, że u ssących maluchów każda rewolucja pokarmowa jest potencjalnie niebezpieczna i wymaga uwagi lekarza weterynarii.
Możliwą przyczyną wzdęcia u kociąt jest zakażenie gruczołów mlekowych bądź układu rozrodczego kotki prowadzące do zespołu mleka toksycznego (bakterie wywołujące stan zapalny produkują toksyny, które dostają się do mleka, a następnie do przewodu pokarmowego kociąt). Kocięta żywiące się takim mlekiem poza wzdęciami mogą cierpieć na biegunki, odwodnienie, wymioty, osłabienie.
W przypadku kociąt, które nie są karmione przez matkę, częstą przyczyną wzdęć (i biegunek) jest podawanie mleka nieprzeznaczonego dla kocich osesków, zwłaszcza mleka krowiego.
Nieprawidłowo wymieszane preparaty mlekozastępcze dla kotów również mogą być przyczyną wzdęć, podobnie jak podanie maluchowi zepsutego mleka.
Do innych przyczyn wzdęć u kocich maluchów należą:
- zarobaczenie,
- infekcje wirusowe,
- zaburzenia flory bakteryjnej jelit,
- choroba zapalna jelit.
Wzdęty brzuch u kota - diagnoza
Gdy zgłosisz się z kotem do lecznicy weterynaryjnej z powodu wzdętego brzucha, opowiedz jak najdokładniej o tym, od kiedy kot ma niepokojące objawy i czy się nasilają, jaka jest jego dieta, czy zjadł coś nowego, jaki jest jego styl życia.
Następnie lekarz przeprowadzi badanie fizykalne. Szczególnie ważne jest tu badanie palpacyjne jamy brzusznej.
Do dalszych badań diagnostycznych należą często USG jamy brzusznej, podstawowe badania krwi i moczu, a także badanie próbki kału, jeśli lekarz podejrzewa zakażenie pasożytami.
Jeśli na obrazie USG stwierdzono płyn w jamie brzusznej, wykonuje się punkcję. Próbka płynu poddana testowi Rivalta pomoże określić, czy przyczyną powiększenia powłok brzusznych jest tzw. mokra postać FIP.
Do innych badań diagnostycznych należą endoskopia przewodu pokarmowego oraz biopsja tkanek w celu wykluczenia nowotworów.
Wzdęty brzuch u kota - leczenie
Sposób leczenia zależy od postawionej diagnozy. Sytuacje nagłe wymagają natychmiastowej interwencji. W przypadku skrętu żołądka jedynym ratunkiem jest przeprowadzony natychmiast zabieg chirurgiczny.
Wzdęcia, które rozwijają się w wyniku inwazji pasożytniczej, należy leczyć odpowiednimi środkami odrobaczającymi. Uwaga – przy silnej inwazji kuracja musi przebiegać stopniowo, tak aby toksyny wydzielane przez umierające robaki nie zatruły kota.
Jeżeli przyczyny wzdęć leżą w diecie kota, Twoim zadaniem będzie taka jej modyfikacja, aby koci brzuszek powrócił na właściwe tory. Receptą na łapczywe jedzenie są miski spowalniające pobieranie pokarmu czy maty do lizania. Pamiętaj też, że najlepszym sposobem karmienia kociego łakomczucha będzie podawanie mu małych porcji, ale możliwie często.
Alergie i nietolerancje pokarmowe wymagają diagnostyki w celu znalezienia składnika, który jest odpowiedzialny za kocie rewolucje pokarmowe.
Jeżeli problem dotyczy natomiast ciężkostrawnych posiłków, pomyśl koniecznie o zmianie diety. Kot, który źle się czuje z powodu karmy opartej na zbożach, powinien być przestawiony na karmę bezzbożową. Nie zapomnij, że zwierzak z delikatnym przewodem pokarmowym nie powinien być przestawiany jednak zbyt gwałtownie na nową karmę.