Koty to zwierzęta terytorialne i oznaczanie terenu stanowi istotną część typowo kocich zachowań. Znaczenie terenu nie ma podtekstu agresywnego, lecz czysto komunikacyjny.
Koty dzięki całemu zestawowi sygnałów zapachowych (zarówno tych wyczuwalnych przez ludzki nos, jak i zupełnie dla nas niezauważalnych) tworzą wokół siebie bezpieczną przestrzeń i unikają konfrontacji z innymi kotami. Podobnie zresztą czynią koty wolno żyjące oraz koty dzikie, których terytoria bardzo często się zazębiają.
Znaczenie moczem przez kota
Znaczenie terenu moczem to czynność kojarzona przede wszystkim z niewykastrowanymi kocurami. I faktycznie, to zwykle one w charakterystyczny sposób unoszą ogon i „strzykają” na pionową powierzchnię, aby poinformować inne koty o swojej obecności. Ale po pierwsze, nie wszystkie kocury znaczą moczem, a po drugie – niektóre kotki również mogą znaczyć w ten sposób.
Znakowanie moczem dotyczy przede wszystkim kocurów pewnych siebie (wówczas chcą być zauważone) – choć bywa, że znaczą i koty nieśmiałe (takie koty znaczą po kryjomu).
Najlepiej, jeśli zabieg zostanie wykonany jeszcze zanim kocur będzie w pełni dojrzały. Bywa, że późna kastracja nie eliminuje problemu i wówczas należy zasięgnąć porady behawiorysty.
Jeśli kotka znaczy teren moczem, kastracja również w większości przypadków eliminuje problem – o ile miał on podłoże hormonalne. Znaczenie moczem może dotyczyć bowiem wszystkich kotów, które z jakiegoś powodu są zestresowane.
Znaczenie moczem przez kota a załatwianie się poza kuwetę
Przede wszystkim kot znaczący pozostawia w danym miejscu (atrakcyjnym komunikacyjnie – widocznym, uczęszczanym przez koty) niewielką ilość moczu.
Korzysta też normalnie z kuwety. Niekoniecznie musi natomiast „strzykać” moczem na powierzchnie pionowe. Niektóre koty znaczą w podobnej pozycji, w jakiej oddają mocz.
W ten sposób właśnie zwierzęta unikają konfrontacji. Mogą odwiedzać ten sam obszar, ale o różnych porach. Zwłaszcza, że koty znakują taką metodą najczęściej obszary graniczne czy terytorium poboczne, a więc nie „serce” rewiru.
Znakowanie moczem odgrywa (oczywiście tylko w przypadku niekastrowanych kotów) rolę także w zachowaniach rozrodczych.
Znaczenie kałem przez kota
Pewność siebie to również cecha większości kotów znaczących teren kałem. Generalnie koty zakopują swoje odchody, aby ukryć łatwo wyczuwalny ślad swojej obecności przed innymi zwierzętami.
Pozostawienie odchodów na widoku to oznaka, że dany kot chce wyraźnie zaznaczyć swoją dominującą pozycję w domu – zwłaszcza, jeśli jest to dom współdzielony z wieloma kotami.
Większość kotów ogranicza się do niezakopywania kału w kuwecie, a jedynie pozostawiania go na widoku, na żwirku. Wizyty o kociego behawiorysty i terapii wymaga natomiast znaczenie kałem poza kuwetą, które należy ponadto odróżnić od załatwiania poza kuwetą potrzeb fizjologicznych (np. z powodu brudnej kuwety).
Niektóre koty lękliwe znakują teren kałem – analogicznie jak w przypadku znaczenia moczem.
Znaczenie pazurami przez kota
Każdy kot musi drapać. Jest to nie tylko sposób na usunięcie obumarłej warstwy pazura, ćwiczenie mięśni, ale także kolejna metoda pozostawiania przez kota komunikatów na jego terenie.
Poduszeczki łap kotów wydzielają feromony służące do znakowania terenu w czasie drapania „strategicznych” obiektów. Nie jest to zachowanie świadczące o tym, że dany kot jest dominujący i pewny siebie czy lękliwy. W domach z wieloma kotami każde zwierzę będzie drapało wybrane powierzchnie.
Podrapane miejsca to kocie „słupy informacyjne”, zaopatrzone zarówno w komunikaty wizualne (ślady pazurów), jak i feromonowe. Najchętniej koty drapią miejsca, które się na takie „słupy” nadają – a więc obiekty znajdujące się w ciągach komunikacyjnych, z których korzystają i zwierzęta, i ludzie w domu, a także obiekty w pomieszczeniach, w których zwierzęta i ludzie przebywają długo.
To jedna z przyczyn, dla których tak wiele kotów wybiera do tego celu meble wypoczynkowe… Ponadto koty często pozostawiają ślady pazurów na granicach swojego terytorium.
Ocieranie się
Kot ma w zanadrzu także bardzo sympatyczny sposób oznaczania terenu – ocieranie się. Gdy kot ociera się o różne obiekty na swoim terenie, pozostawia tam swoje znaczniki feromonowe – a konkretnie feromony policzkowe. Ocierając się o Ciebie policzkami, również Cię oznacza.
Można zauważyć, że szczególnie intensywnie kot ociera się o przedmioty nowe lub np. o opiekuna, który przyszedł do domu po całych godzinach nieobecności. Kot musi nanieść swoje feromonowe znaczniki, aby poczuć się ponownie „u siebie”…
Feromony policzkowe oznaczają bowiem teren, obiekty, ludzi, inne koty, które są znajome, „godne zaufania”, „swojskie”. Oznaczając coś policzkami, kot uznaje to za bezpieczne i „współgrające” z jego terytorium. Najczęściej kot oznacza w ten sposób obiekty w obrębie swojego terytorium centralnego, czyli użytkowanego stale.
Ocieranie się policzkami jest wyjątkowe m.in. z tego powodu, że komunikat feromonowy jest skierowany bardziej do samego nadawcy niż do innych kotów. Obecność feromonów policzkowych koi kota, daje mu poczucie pewności i bezpieczeństwa. To „domowy zapach”. Dlatego też terapeutyczne analogi feromonów opierają się przede wszystkim na kocich feromonach policzkowych.
