Badanie krwi u kota - kiedy należy je przeprowadzić?
Morfologia należy do najczęściej wykonywanych badań w laboratoriach weterynaryjnych. Ze względu na ich przydatność w diagnozowaniu kocich schorzeń zaleca się je wykonywać również kontrolnie, nie rzadziej niż raz do roku.
W połączeniu z analizą moczu, wyniki badania krwi u kota pozwalają wykryć wiele chorób w ich początkowym stadium.
Wczesne rozpoczęcie leczenia w licznych przypadkach to większe szanse na wyzdrowienie, a czasami nawet uratowanie życia zwierzęcia. Niestety z kotami jest ten problem, iż potrafią one dość dobrze ukrywać to, że chorują – pierwsze objawy chorób są u nich niewidoczne lub ledwo dostrzegalne. Stąd tak duże znaczenie mają regularnie przeprowadzane badania kontrolne.
Badania krwi u kota przeprowadza się zawsze przy diagnozowaniu chorób, takich jak:
- cukrzyca,
- niewydolność nerek,
- białaczka kotów
- czy zespół nabytego niedoboru immunologicznego kotów.
Dając lepszy obraz stanu zwierzęcego pacjenta, morfologia u kota jako badanie dodatkowo zlecana jest przy wielu innych problemach ze zdrowiem. Pomaga bowiem wybrać optymalne leczenie i dostarcza cennych wskazówek, pozwalających ocenić skuteczność terapii.
Rutynowo zaleca się wykonanie badania krwi kota także przed poważnymi operacjami chirurgicznymi, wykonywanymi pod znieczuleniem ogólnym. Zabieg chirurgiczny i narkoza zawsze niesie ze sobą pewne zagrożenie dla naszego pupili, szczególnie jest już w podeszłym wieku. W tym przypadku więc morfologia kota pozwala ocenić stopień ryzyka.
Badanie krwi u kota - przygotowanie
Jak przygotować kota na badanie krwi? Oto najważniejsze zasady:
- Badanie krwi u kota wykonuje się na czczo. Ostatni posiłek nasz pupil może spożyć 8-12 godzin przed planowaną wizytą w gabinecie weterynaryjnym. Spożycie pokarmu tuż przed pobraniem krwi do badań, może spowodować zafałszowanie wyników, przez co przestają być one wiarygodne.
- Przed badaniem kot może pić do woli – tu nie istnieją żadne ograniczenia.
- Przed planowaną morfologią kot nie powinien forsować się fizycznie. Nie wskazane są zatem żadne zabawy, połączone ze skakaniem i uganianiem się za piłeczką.
- W przypadku kotów na wynik badań krwi wpływ ma również stres, dlatego warto zrobić wszystko, co możliwe, by zwierzak był spokojny i zrelaksowany.
Badanie krwi kota - interpretacja wyników
Morfologia kota dostarcza informacji o liczbie poszczególnych komórek krwi: czerwonych, białych praz płytek krwi oraz ich wielkość i kształt. W badaniu określamy też tzw. hematokryt, czyli stosunek objętości czerwonych krwinek do objętości krwi, oraz stężenie hemoglobiny.
Dzięki tym informacjom, badanie krwi u kota umożliwia lekarzowi weterynarii ocenę funkcjonowania niektórych narządów. Dzięki nim możemy wykryć ponadto niektóre patogenne drobnoustroje oraz zdiagnozować wiele chorób.
Powiedzmy sobie zatem trochę, o czym informują nas wyniki badania krwi kota.
O czym świadczy stan czerwonych krwinek (erytrocytów) we krwi kota
Wszystkie komórki krwi spełniają ważne funkcje. Zadaniem erytrocytów jest dostarczanie tlenu z płuc do komórek ciała oraz dwutlenku węgla z komórek do płuc. To dzięki temu procesowi organizm zwierzęcia może prawidłowo funkcjonować. Liczba czerwonych krwinek nie jest stała, a zależy między innymi od stanu zdrowia kota.
Zwiększona liczby erytrocytów we krwi kota
Zwiększenie liczby czerwonych ciałek krwi u kota ponad normę towarzyszy na przykład odwodnieniu (rzekomy wzrost erytrocytów, który pojawia się w wyniku znacznego zagęszczenia krwi). Mamy z nim do czynienia również przy takich chorobach, jak:
- niektóre nowotwory,
- niewydolność płuc,
- niewydolność serca,
- torbielowatość nerek,
- i wodonercze.
Wzrost liczby erytrocytów może też świadczyć o:
- długotrwałym przebywaniu w środowisku o zmniejszonej zawartości tlenu w powietrzu,
- gdy kot znajduje się pod wpływem silnego stresu, ponieważ śledziona uwalnia czerwone krwinki, które są w niej zmagazynowane – w ten sposób organizm szykuje się do większej aktywności fizycznej, np. do ewentualnej ucieczki czy walki.
Mała liczba erytrocytów we krwi kota
Z kolei spadek liczby czerwonych ciałek krwi może sugerować takie problemy jak:
- krwotok,
- anemia,
- niewydolność nerek,
- niektóre przewlekłe infekcje,
- niedoczynność przysadki,
- niedoczynność tarczycy,
- niedoczynność kory nadnerczy
- lub nadmiar estrogenów.
Zbyt mała ilość erytrocytów to także skutek obecności pasożytów krwi, np. pierwotniaków wywołujących babeszjozę czy bakterii hemobartonelozy kotów.
Wzrost hematokrytu w krwi kota
O stężeniu czerwonych krwinek we krwi informuje nas wskaźnik zwany hematokrytem. Mówi on o tym, jaką objętość całej krwi stanowi objętość samych erytrocytów. Przyczyny wzrostu lub spadku hematokrytu są podobne do tych, które wpływają na liczbę czerwonych krwinek.
Wzrost hematokrytu świadczyć może ponadto o:
- odwodnieniu, spowodowanym między innymi moczówką prostą, wymiotami i biegunkami,
- jak również o zmniejszeniu objętości osocza wywołanej jego utratą, np. przy oparzeniach lub zapaleniu otrzewnej.
Za transport tlenu bezpośrednio odpowiada związek, zwany hemoglobiną, czyli czerwony barwnik, który znajduje się w erytrocytach. To właśnie dzięki niemu krew ma czerwoną barwę – ta, która płynie z płuc do tkanek organizmu jest jaśniejsza, ponieważ zawiera duże ilości tlenu.
Badanie krwi kota może przynieść nam również wiedzę o ilości hemoglobiny. Mówią o tym takie parametry, jak średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej (MCH), średnie stężenie hemoglobiny w krwince – (MCHC) oraz średnia objętość krwinki (MCV).
Podwyższone wyniki tych parametrów sugerują między innymi:
- niedokrwistości makrocytowe i megaloblastyczne (niedobór witaminy B12, kobaltu i kwasu foliowego),
- marskość wątroby,
- przewodnienie hipotoniczne
- bądź niedoczynność tarczycy.
Wyniki obniżone natomiast wskazują na takie problemy zdrowotne, jak np.:
- niedokrwistości mikrocytowe (niedobór żelaza),
- choroby przewlekłe
- lub odwodnienie hipertoniczne.
O czym świadczy stan białych krwinek (leukocytów) we krwi kota
Morfologia kota przynosi nam również informacje o krwinkach białych, czyli inaczej leukocytach. To pod względem liczebności grupa komórek krwi. W przeciwieństwie do krwinek czerwonych, leukocyty są zróżnicowane.
Wśród leukocytów wyróżniamy granulocyty oraz agranulocyty. Granulocyty dzielą się na eozynofile (granulocyty kwasochłonne), neutrofile (granulocyty obojętnochłonne) i bazofile (granulocyty zasadochłonne). Do agranulocytów zaliczamy natomiast limfocyty i monocyty.
Zadaniem białych krwinek jest obrona organizmu przed chorobotwórczymi bakteriami, wirusami i innymi pasożytami krwi. Możemy się zatem domyślać, iż zwiększenie liczby leukocytów we krwi kota na pewno ma związek z zakażeniami tymi szkodliwymi mikrobami.
Zwiększona liczba białych krwinek w krwi kota
I tak jest w rzeczywistości – podczas rozwoju choroby zakaźnej obserwujemy zwiększoną produkcję leukocytów, by skuteczniej walczyć z patogenem. Do wzrostu stężenia białych krwinek u kota dochodzi zatem między innymi przy takich chorobach, jak białaczka kocia, która ma wirusowe podłoże.
Zwiększenie liczby białych ciałek krwi może jednak wskazywać również na inne problemy ze zdrowiem, takie jak choroby nowotworowe. Nasz pupil może też cierpieć z powodu mocznicy, cukrzycy czy niedokrwistości pokrwotocznej lub hemolitycznej. Co ciekawe przejściowy wzrost leukocytów to również skutek wysiłku, przejedzenia i stresu.
Spadek liczby białych krwinek w krwi kota
Spadek liczby białych krwinek również nie jest korzystny, gdyż i on zwiastuje kłopoty. Zmniejszenie liczby krwinek białych obserwujemy między innymi przy schorzeniach narządów krwiotwórczych, panleukopenii kotów czy nabytym niedoborze immunologicznym kotów.
Niskie leukocyty u kota to także skutek wstrząsu anafilaktycznego, zatrucia lekami oraz wystawienia na działanie promieni jonizujących.
O czym świadczy stan płytek krwi (trombocytów) we krwi kota
Płytki krwi, zwane również trombocytami są specjalnymi krwinkami, które uczestniczą w procesie krzepnięcia krwi. Mają więc aktywny udział w gojeniu się wszelkich ran. Dlatego wzrost liczby płytek krwi następuje przede wszystkim przy zranieniach i krwotokach. Dochodzi to tego również przy niedoborach żelaza oraz w przebiegu chorób nowotworowych.
Z kolei zmniejszenie liczby tych ciałek krwi wiąże się między innymi z uszkodzeniami szpiku kostnego, chorobami śledziony i zatruciem lekami. Towarzyszy również niektórym chorobom zakaźnym, np. babeszjozie.
Inne rodzaje badań krwi kota
Wyżej wymienione elementy badania krwi zaliczamy do tzw. morfologii. Prócz niej wykonuje się również inne badania.
Dużo o stanie zdrowia naszego pupila powiedzieć może tzw. koagulogram, czyli badanie krwi, które ocenia jej krzepliwość. Dla lekarza weterynarii znaczenie ma między innymi czas krzepnięcia.
Wydłużenie czasu krzepnięcia sygnalizuje takie problemy, jak:
- skazy krwotoczne,
- niektóre choroby zakaźne,
- niedokrwistości,
- choroby wątroby,
- czy zatrucie trutką na szczury.
Skrócenie czasu krzepnięcia natomiast może mieć swe źródło między innymi w:
- nieżycie jelit,
- zapaleniu nerek,
- bądź przewlekłym nieżyt dróg oddechowych.
Weterynarz może też zlecić biochemiczne badania surowicy krwi. Tak nazywana jest płynna część krwi, składające się z wody, białek oraz soli mineralnych i innych związków organicznych i nieorganicznych. Wyniki tych testów obrazują stan kliniczny konkretnych narządów.
Sprawdza się w nich między innymi zawartość hormonów we krwi, takich jak kortyzol i insulina, obecność niektórych związków i pierwiastków chemicznych itd.
Krew kota można badać pod wieloma kątami. Nie da się wymienić wszystkich elementów badania krwi w krótkim stosunkowo artykule – zajmują one przecież wiele stron w podręcznikach dla studentów weterynarii.
Jaka jest cena badania krwi u kota?
Badanie krwi u kota to koszt rzędu kilkudziesięciu złotych. To, ile dokładnie wydamy, zależy od lecznicy oraz od rodzaju badania, które ma być przeprowadzone – czy ma to być zwykła morfologia, czy bardziej szczegółowe testy.
Szczepienia kota
