Sterylizacja psa lub suki - na czym polega i kiedy ją przeprowadzić?

Czy może kastracja i sterylizacja psa to synonimy? Czy faktycznie psa można tylko wykastrować, a suczkę wysterylizować? Czy te zabiegi w ogóle trzeba przeprowadzać? Czy są bezpieczne? Poniżej odpowiedzi.

Sterylizacja a antykoncepcja 

Dużo pytań, które nie powinny pozostawać bez odpowiedzi, bo jeśli odpowiedzi nie ma, to znaczy, że coś jest niejasne. A w temacie pozbawiania płodności psów wszystko wydaje się być wiadome.

Pozbawienie płodności, czyli uniemożliwienie rozmnażania się danego osobnika, lekarze weterynarii mogą przeprowadzić na kilka sposobów. Generalnie efekt ten można osiągnąć dwiema drogami. 

Wykonując zabieg chirurgiczny, albo poddając pacjenta, lub pacjentkę, odpowiedniej terapii farmakologicznej, po której osiągnięty zostanie zamierzony cel.

Antykoncepcja hormonalna u psów to temat na tyle szeroki, że wymaga odrębnego opracowania. Natomiast zabiegi chirurgiczne, służące ograniczeniu płodności zwierząt, to materiał w sam raz pasujący do tematu tego artykułu.

Na czym polega sterylizacja psa ?

Na początek warto rozwiać wątpliwości, co do samego nazewnictwa. Sterylizacja, czy kastracja? 

Obydwa zabiegi, mimo iż prowadzą w skutkach do tego (prawie) samego, różnią się od siebie założeniami, a co za tym idzie, i samym przebiegiem.

Sterylizacja psa to zabieg chirurgiczny, polegający na podwiązaniu i przecięciu jajowodów u samic lub nasieniowodów u samców.

W wyniku takiego działania komórki rozrodcze: komórka jajowa i odpowiednio plemnik, nie mogą pokonać dróg wyprowadzających, co skutecznie uniemożliwia zapłodnienie. 

Kastracja suki lub psa - czym się różni od sterylizacji? 

Zabieg kastracji jest zabiegiem zdecydowanie bardziej kompleksowym, bo polega na usunięciu gonad, czyli gruczołów płciowych. U suk wycina się chirurgicznie jajniki, u psów samców – jądra. Nie ma zatem możliwości wytwarzania gamet, czyli komórek rozrodczych.

W obu przypadkach efekt, w kontekście płodności, jest identyczny. Po sterylizacji i po kastracji pies lub suczka stają się bezpłodni. Jest jednak kilka czynników, które sprawiły, że obecnie zdecydowanie częściej kastruje się zwierzęta, natomiast zabieg sterylizacji zwierząt, w klinikach weterynaryjnych, wykonuje się sporadycznie.

• Zabieg sterylizacji jest zdecydowanie łatwiejszym zabiegiem, trwa krócej, a w związku z tym i czas przebywania pacjenta pod narkozą jest krótszy.
• Urazowość takiego zabiegu także jest mniejsza, w związku z tym po zakończonej operacji i wybudzeniu się z narkozy pacjent dużo szybciej i sprawniej wraca do pełni sił.
• Ilość użytych materiałów (nici, gazików, narzędzi) podczas sterylizacji też jest mniejsza, co ma przełożenie na finalny koszt takiego zabiegu - sterylizacja psa jest po prostu tańsza.

• 

Dlaczego częściej wykonuje się zabieg kastracji psa?

Dlaczego zatem sterylizacja psów jest rzadkością, a prawie sto procent wykonywanych zabiegów, mających na celu ograniczenie płodności zwierząt to kastracje? 

W naszym, lekarsko-weterynaryjnym, zawodzie kierujemy się przede wszystkim dobrem pacjenta. Lekarze weterynarii, przystępując do zabiegów starają się wybiec myślami nieco w przód i przewidzieć sytuacje, które mogą okazać się groźne dla zdrowia naszych pacjentów tutaj przejawia się wyższość kastracji nad sterylizacją.

Wykonując zabieg kastracji lekarz usuwa z organizmu gonady, które nie tylko wytwarzają komórki rozrodcze, ale także stanowią źródło hormonów płciowych, które wpływają na cały organizm.

Sterylizacja suczki vs kastracja - wady i zalety

Sterylizacja u suczki, w przeciwieństwie do kastracji nie elimimuje ryzyka wystąpienia wielu chorób u suczki: 

• .Wykonując zabieg sterylizacji suczki, pozostawiamy ich źródło: jajniki, tym samym zwiększąc prawdopodobieństwo wystąpienia takich schorzeń jak torbiele jajnikowe, które przy niekontrolowanej produkcji hormonów estrogenowych mogą doprowadzić do zaniku szpiku kostnego, co w konsekwencji prowadzić może do silnej anemii i nawet do śmierci. 
• Hormony płciowe wpływają także na cykliczne zmiany w błonie śluzowej macicy, co, zwłaszcza u starszych suk, może zwiększać ryzyko rozwoju ropomacicza. Jest to bardzo  poważna choroba, która w swoim przebiegu też może zagrażać życiu suki. Hormony płciowe, krążące we krwi, oddziałują też na gruczoł mlekowy.
• Permanentna stymulacja jego komórek przez wspomniane hormony może doprowadzać do rozwoju nowotworów gruczołu mlekowego, a ta z kolei, dawać może przerzuty na inne narządy, doprowadzając do ich dysfunkcji.

Dodatkowo, podczas kastracji usuwa się nie tylko jajniki, ale także i jajowody, oraz znaczną część macicy. 

Dzięki takiemu postępowaniu zdecydowanie minimalizuje się ryzyko wystąpienia chorób układu rozrodczego. 

Sterylizacja psa vs kastracja - wady i zalety

Właściciele psów samców zapewne oddychają z ulgą, bo oni mogą spokojnie decydować się na sterylizację. Jednak i w przypadku samców, kastracja niesie zdecydowanie więcej korzyści niż sterylizacja.

• Przeprowadzając zabieg kastracji u psa, usuwamy jego jądra tym samym minimalizując poziom testosteronu, głównego hormonu płciowego, krążącego we krwi. Wpływa to korzystnie na rozmiar gruczołu krokowego, doprowadzając do jego zaniku, dzięki czemu pies ma szansę uniknąć wielu chorób prostaty. Należy zaznaczyć, że u wszystkich psów w podeszłym wieku popularna prostata, czyli właśnie gruczoł krokowy, ulega łagodnemu rozrostowi. I o ile na tym tylko się kończy, to nie jest tak tragicznie.
• W większości przypadków jest to otwarta droga do innych, groźniejszych patologii prostaty: torbiele, ropnie, a nawet rozrost nowotworowy. Ucinając stymulację gruczołu krokowego testosteronem zapewniamy naszemu czworonożnemu przyjacielowi zdecydowanie większy komfort życia „na starość”. 

Jakie są ryzyka kastracji u psa?

Istnieją dwa faktyczne minusy, wynikające z chirurgicznego usunięcia gruczołów płciowych. Ponieważ hormony płciowe mają wpływ na cały organizm, mają go także na metabolizm:

• Po kastracji tkanka tłuszczowa dużo łatwiej magazynuje się w organizmie, zatem zwierzęciu jest zdecydowanie łatwiej przytyć. Mając jednak tę wiedzę możemy zmodyfikować dietę psa i podawać naszym podopiecznym posiłki mniej kaloryczne, a równocześnie, po zakończeniu okresu rekonwalescencji, zwiększyć nieco aktywność na spacerach, co usprawni spalanie niepożądanych kalorii.
• Drugim, pokastracyjnym objawem niepożądanym, jest zdarzający się na  szczęście rzadko, jest nietrzymanie moczu. Zdarza się jedynie u suk i najczęściej u suk ras dużych i olbrzymich. Nie jesteśmy w stanie się przed tym ustrzec, jednak częstotliwość takiego rozwoju sytuacji nie jest duża, co pozwala na bezstresowe podejście do zabiegu kastracji nawet u dożycy niemieckiej. Jeśli jednak już przytrafi się taki fakt, to medycyna weterynaryjna dysponuje lekami, które zapewnią komfort funkcjonowania i suce i jej opiekunom.

Czy zachowanie psa zmienia się po kastracji?

Ponieważ testosteron odpowiada także za tak zwane „samcze zachowania” , czyli silnie wyrażony terytorializm, oraz chęć dominowania, a czasami też za agresję psa, może się okazać, że poddając psa kastracji i zmniejsząc poziom testosteronu, uzyskamy także, niejako w bonusie, szereg efektów ułatwiających jego wychowanie i ułożenie.

Zabiegi kastracji, w obecnej chwili, są chyba najczęściej wykonywanymi zabiegami chirurgicznymi w medycynie weterynaryjnej.

Jak przebiega zabieg kastracji psa?

Do planowego zabiegu kastracji pies powinien być odpowiednio przygotowany.

• Przeprowadza się kontrolne badanie krwi, umożliwiające ocenę ryzyka anestetycznego, a także pozwalające wykluczyć „niespodzianki” podczas zabiegu. Bo o ile niespodzianki bywają miłe, to w czasie operacji są zdecydowanie niepożądane.
• Osłuchiwane jest serce przed zabiegiem, w celu wykluczenia nieprawidłowości, a przy wątpliwościach, prosimy kardiologa o wnikliwsze badanie i ocenę ryzyka.
• Anestezjolog, mając do dyspozycji cały arsenał leków znieczulających, dobierze odpowiednie do wieku i stanu zdrowia, preparaty gwarantujące spokojny sen podczas zabiegu i właściwy poziom znieczulenia, co przełoży się bezpośrednio na okres pooperacyjny i komfort zwierzęcia po operacji.

Wprawny chirurg jest w stanie, minimalizując rozmiary nacięcia, korzystnie wpłynąć na odczucie bólu po zabiegu. Odpowiednia opieka pooperacyjna, zapewni tym szybszy powrót do pełni sił. Ryzyko, że coś pójdzie „nie tak” w czasie zabiegu kastracji psa jest marginalne.

Ile kosztuje zabieg sterylizacji psa?

Nie mniej istotnym czynnikiem, obok wskazań medycznych, decydującym o podjęciu decyzji o zabiegu kastracji, jest aspekt finansowy. 

Nie można wskazać jednej ceny, a i widełki cenowe , w których powinna plasować się cena za zabieg kastracji, mogą być szerokie.

Koszt wykonania zabiegu może wahać się od ok 500 -700 zł w przypadku małej suczki, do nawet 800 - 1200 zł u dużych zwierząt.

Wynika to z wielu zmiennych, takich jak wiek psa, czy masa jego ciała – to na jej podstawie dawkowane są leki anestetyczne, których użyta ilość ma wpływ na ostateczną cenę zabiegu. 

Zabieg kastracji, przeprowadzany u psów wymaga użycia mniejszej ilości materiałów (gazików, nitek…) niż kastracja suki.

Trzeba mieć świadomość, że na finalny koszt zabiegu kastracji wpływ ma wiele czynników, a wszystkie one mają na celu zapewnienie jak najwyższego bezpieczeństwa naszego pacjenta, a Waszego Przyjaciela.

Kiedy można przeprowadzić zabieg sterylizacji suczki lub psa?

Jak tylko mogę, zachęcam opiekunów zwierząt do poddania swoich podopiecznych zabiegowi kastracji. Gwarantuje to całkowitą bezpłodność, zatem zmniejszamy problem ewentualnego niechcianego potomstwa.

Zapewniamy olbrzymią profilaktykę chorób układu rozrodczego tak u samic, jak u samców, a jednocześnie mamy przy tym poczucie dużego marginesu bezpieczeństwa tych zabiegów.

U psów ras małych jest to już wiek około 10-11 miesiąca życia, natomiast u ras dużych i olbrzymich może to być nawet wiek 18-20 miesięcy. 

Mimo iż u suk czas osiągnięcia dojrzałości płciowej również bywa różny, to dominuje jedna zasada: po zakończeniu pierwszej cieczki – jest to bowiem sygnał, wskazujący na dojrzałość płciową suki.

Jak się opiekować psem po sterylizacji lub kastracji? 

Pies po zabiegu kastracji może być przez kilka dni być apatyczny i nie mieć apetytu. Należy zapewnić mu spokojne miejsce do odpoczynku, aby w spokoju mógł dojść do siebie po operacji.

Pupil powinien również przez kilkanaście dni nosić kołnierz ochronny, który utrudni mu wylizywanie i drapanie szwów i rany. Zapewnijmy mu spokój i możliwość odpoczynku. Po 10-12 dniach czworonóg powinien wróci do dawnej formy.