Czy psy tak jak ludzie mogą płakać?

Czy psy posiadają kanaliki łzowe?

Pierwsze pytanie, na które należy odpowiedzieć, chcąc się dowiedzieć, czy psy płaczą, to pytanie o mechaniczne zdolności do płaczu. Wątpliwości można rozwiać od razu – kanaliki łzowe posiadają prawie wszystkie zwierzęta, które mają oczy. Kanaliki łzowe pozwalają na wytwarzanie łez, które są potrzebne do oczyszczania gałek ocznych – wbrew pozorom, niepotrzebny jest do tego płacz.

Psy, tak samo jak ludzie, wytwarzają dwa rodzaje łez: pierwsze z nich to łzy podstawowe, mające za zadanie utrzymanie wilgotności oka na odpowiednim, zdrowym poziomie.

Drugie to łzy refleksyjne, które pojawiają się w sytuacji, kiedy organizm styka się z substancją drażniącą, bądź alergenem – napływają do gałek ocznych szybko i oczyszczają je, przywracając równowagę. Ich zadaniem jest także ochrona oczu przed spotykanym na każdym kroku kurzem i innymi zanieczyszczeniami powietrza. Obserwując taką sytuację, można pomyśleć, że tak wygląda płacz psa, jednak nie jest to do końca prawda, a w zakresie reakcji alergicznych nasi pupile są do nas bardzo podobni.

Czy psy mogą płakać tak jak ludzie?

Shutterstock

Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto zastanowić się nad przyczynami płaczu. Ludzie płaczą z różnych powodów – z radości, wzruszenia, wściekłości, ale przede wszystkim – z żalu i smutku.

Jak wiadomo, sposób okazywania radości przez psy jest dość spektakularny i znany raczej każdemu człowiekowi – merdanie ogonem i skakanie to najczęściej spotykana psia reakcja. Wściekłość u psów również nie kojarzy się ze łzami – to bardziej obnażanie zębów, zjeżona sierść (tzw. piloerekcja), powarkiwanie.

Ludzkie oczy wydzielają jeszcze jeden rodzaj łez – te, które pojawiają się w wyniku odczuwania silnych emocji. Od podstawowych i refleksyjnych różnią się tym, że pojawiają się nagle i w dużych ilościach w momencie, gdy czujemy się czymś wstrząśnięci. Jak jednak przekonują naukowcy, kanaliki łzowe naszych psów nie pracują tak samo jak nasze, a więc pełne emocji momenty nie spowodują u nich fontanny łez.

Płacz psa to bardziej skrót myślowy, potoczna nazwa wykorzystywana najczęściej przez psich opiekunów, którzy uważnie przypatrują się swoim pupilom, ich mimice i zachowaniu. Gdy jednak łzy w psich oczach się pojawiają, lub zaobserwujemy mokrą sierść pod oczami, warto się tym zainteresować – może to być również spowodowane zadrapaniem lub podrażnieniem rogówki bądź oznaczać problem z drożnością kanału nosowo-łzowego.

Mimika psa - jak wygląda okazywanie smutku?

Warto wiedzieć, że to nie płacz psa jest oznaką smutku zwierzęcia – jest wiele innych, o wiele częściej pojawiających się sygnałów, świadczących o tym, że pies odczuwa nieprzyjemne emocje. Pierwsze, na co opiekun psa powinien zwrócić uwagę, to ułożenie ogona. Jeśli zwierzę kuli ogon pod siebie, znaczy to, że odczuwa strach lub jest przygnębione. Powodem smutku i żalu może być odczuwanie fizycznego i psychicznego bólu. To nieprawda, że zwierzęta nie mogą czuć bólu. Mało tego, mechanizm decydujący o tym zjawisku jest u nich taki sam, jak u ludzi.

Zarówno u nas, jak i u czworonogów, zanim sygnał dojdzie za pomocą ścieżek nerwowych do receptorów zlokalizowanych w mózgu, bodziec musi dotrzeć do zakończeń nerwowych w skórze. Wątpliwości dotyczące kwestii tego, czy psy płaczą i czy powodem płaczu psa może być ból, mogły znaleźć swój początek w różnicy pomiędzy okazywaniem bólu przez psy i ludzi. Psy zdecydowanie częściej szukają w takiej sytuacji odosobnionego miejsca, leżą, są apatyczne. Jeśli pupil skomle bądź wyje podczas choroby, po wypadku lub w okresie rekonwalescencji, oznacza to, że ból jest już nie do zniesienia.

Nie bez znaczenia w określaniu uczuć zwierzęcia jest także mimika psa. Choć często śmiejemy się, mówiąc o psich „minach”, ich oczy, brwi, język są w stanie powiedzieć nam naprawdę wiele o stanie psychicznym zwierzęcia. Naukowcy udowodnili, że mimika psa to także jeden ze sposobów komunikacji w obrębie gatunku – oznacza to, że psy potrafią odczytywać emocje innych psów. Przy odrobinie zaangażowania oraz uwagi możemy to robić i my – odczytywanie informacji, jakie wysyła nam bezpośrednio pupil, bardzo ułatwiłoby codzienne relacje.

Czy wycie jest oznaką płaczu u psa?

Wielu ludzi zastanawia się nad tym, czy psy płaczą, wyjąc. Często można zaobserwować, że za pomocą wokalizacji psy wyrażają swoje potrzeby, pragnienia, a także ekscytację – szczekają na nas, gdy się bawimy, kiedy chcą jeść lub wyjść na spacer. Jest to w pewnym stopniu związanie z bardzo prostym mechanizmem warunkowania – psy obserwują i szybko zapamiętują, że szczekanie skłania właściciela do szybszego wyjścia lub przygotowania posiłku, a potem wielokrotnie powtarzają tę czynność.

Sprawy mają się jednak nieco inaczej z wyciem. Wilki – uznawane za psich przodków – wyjąc, wzywają towarzyszy bądź odstraszają wrogów. Wycie psa może być spowodowane przez różne czynniki – samotność, strach, smutek, a nawet nudę, a najczęściej służy właśnie wyrażeniu emocji. Ludzie, starając się wytłumaczyć, dlaczego pies wyje, stwierdzają, że taka już psia natura – musi powyć, ma to w genach.

Wycie psa może służyć również komunikacji z innymi przedstawicielami gatunku – przykładem obrazującym taką sytuację może być jednoczesne wycie kilkunastu psów w jednej wsi. Z drugiej jednak strony psy obecnie nie żyją w stadach, nie ma zatem konieczności wzajemnego ostrzegania się przed niebezpieczeństwem. Z tego powodu, jeśli pies wyje często, warto skonsultować się z behawiorystą, aby znaleźć przyczynę i rozwiązać być może głęboko ukryty problem. Wycie nie powinno być natomiast stawiane na równi z płaczem.