Wnętrostwo to zaburzenie, które polega na niezstąpieniu jednego z jąder do moszny, czyli do swojej lokalizacji fizjologicznej. Szczenięta rodzą się z niezstąpionymi jądrami, i jest to jak najbardziej normalne. To między innymi dlatego czasem trudno jest rozpoznać płeć kilkudniowych maluchów.
Proces zstępowania jąder trwa kilka tygodni. Oba jądra powinny znajdować się w mosznie około 6-8. tygodni po narodzinach. Zdarza się jednak, że jedno lub oba jądra nie zstąpiły po tym czasie. Wówczas konieczna jest konsultacja z lekarzem weterynarii w celu ustalenia dalszego postępowania.
Istnieje szansa, że jądra zstąpią później. Ten proces może trwać u niektórych psów nawet kilka miesięcy, ale pupil powinien być w tym czasie pod opieką lekarza weterynarii. Jądra powinny zstąpić u psów ras dużych i olbrzymich szybciej, niż u małych psów. Dlatego przyjmuje się, że najprawdopodobniej nie zstąpią w ogóle, jeśli nie nastąpiło to w przeciągu 4. pierwszych miesięcy ich życia.
Wnętrostwo u psa – gdzie znajduje się jądro u tzw. wnętrów?
Fizjologiczną lokalizacją jąder jest moszna. To tutaj powinny one zstąpić u samców w ciągu kilku tygodni po narodzinach. Niestety, nie dzieje się tak w przypadku psów wnętrów. Gdzie w takim razie zatrzymane jądro lub oba jądra mogą się znajdować?
- położenie brzuszne – jądro/jądra znajdują się w jamie brzusznej.
- położenie pachwinowe – jądro/jądra znajdują się w przestrzeni ograniczonej przez zewnętrzny oraz wewnętrzny pierścień pachwinowy. To najczęstsza lokalizacja jądra wnętra.
- położenie podskórne – jądro/jądra znajdują się w przestrzeni podskórnej, w pobliżu zniekształconej moszny.
Wnętrostwo u psa – przyczyny
Wiadomo, że na wystąpienie anomalii mają wady genetyczne, ale niektóre inne czynniki mogą sprzyjać wystąpieniu tej anomalii. Mogą to być na przykład fitoestrogeny, pestycydy, czynniki antyandrogenne czy estrogeny. Oddziaływanie takich substancji na płód lub szczenię może sprzyjać wnętrostwu.
Schorzenie częściej występuje u psów rasowych. Wykazano, że predyspozycje do jego wystąpienia mogą być przekazywane genetycznie, ale nie zawsze ma to miejsce. Schorzenie może wystąpić u potomstwa psa wnętra, ale nie musi. Co ciekawe, mieszańce są statystycznie mniej narażone na zatrzymanie jąder, w porównaniu do psów rasowych.
Wnętrostwo – predyspozycje rasowe:
- cocker spaniel,
- owczarek niemiecki,
- jamnik,
- yorkshire terrier,
- maltańczyk,
- pekińczyk,
- syberian husky,
- bokser,
- buldog angielski,
- chihuahua,
- pudel toy,
- pudel miniaturowy,
- pomeranian,
- sznaucer miniaturowy.
Wnętrostwo u psa – objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem jest brak jąder lub jednego jądra w worku mosznowym.
Stwierdza się to na podstawie oględzin i omacywania okolicy moszny. Schorzeniu raczej nie towarzyszą inne objawy.
Wnętrostwo u psa – rozpoznanie
Brak jądra w mosznie można stwierdzić bardzo łatwo, ale zlokalizowanie zatrzymanego jądra nie zawsze jest prostym zadaniem. Lekarz weterynarii jest w stanie stwierdzić jego obecność za pomocą omacywania, badania USG lub RTG. Inne badania, które mogą pomóc w lokalizacji jądra wnętra to:
- tomografia komputerowa;
- rezonans magnetyczny.
Jądro wędrujące u psa – co to jest?
To jądro, które wędruje najczęściej z worka mosznowego do kanału pachwinowego i odwrotnie. Zdarza się to szczególnie u młodych samców, których jądra są jeszcze na tyle małe, że mogą swobodnie przeciskać się przez kanał w tę i z powrotem.
Czy pies wnęter jest płodny?
Jednostronny wnęter, czyli pies, którego tylko jedno jądro nie zstąpiło do moszny zazwyczaj jest płodny. Jądro, które nie znajduje się w worku mosznowym przeważnie nie produkuje plemników, ale wytwarza za to testosteron.
Natomiast drugie jądro, które znajduje się w worku mosznowym produkuje zarówno plemniki, jak i męskie hormony płciowe. Taki pies może być w pełni płodny, ale jego nasienie może też charakteryzować się nieco zmniejszoną ilością plemników.
Samiec, który ma zatrzymane oba jądra w położeniu brzusznym zazwyczaj nie jest płodny, ale jego jądra produkują testosteron.
Czy pies wnęter może być reproduktorem?
Trudno odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie. Z punktu biologicznego zazwyczaj może, ponieważ większość jednostronnych wnętrów wnętrów jest płodna. Warto w tym miejscu zadać inne pytanie – czy powinien być reproduktorem?
Ze względu na genetyczny charakter występowania schorzenia, zaleca się eliminować wnętrów z dalszej hodowli. Istnieją jednak przypadki, w których samiec wnęter nie przekazał dziedzicznej predyspozycji do wystąpienia schorzenia ani w pierwszym, ani w drugim, ani nawet w trzecim czy czwartym pokoleniu.
Z tego powodu, dopuszczanie do rozrodu psów wnętrów powinno być rozpatrywane indywidualnie. Warto wcześniej ustalić, jaka jest dokładna przyczyna wystąpienia schorzenia. Pomóc mogą w tym badania genetyczne, które potwierdzą lub wykluczą dziedziczny charakter anomalii, ale musisz zdawać sobie sprawę, że dostęp do nich w Polsce jest ograniczony.
Stanowisko ZKwP jest w tej sprawie jasne, i wyklucza zarówno szczeniaka, jak i matkę oraz ojca z dalszej hodowli przynajmniej do czasu poznania okoliczności wystąpienia anomalii. Dopuszczenie do dalszego rozmnażania rodziców zazwyczaj jest możliwe, jeśli wnętrem okazał się np. tylko jeden szczeniak z miotu, a u pozostałego potomstwa nie zaobserwowano wystąpienia schorzenia.
Czy wnętrostwo u psa trzeba operować?
To zależy. Jeśli pies nie jest reproduktorem i opiekunowie wyrażają zgodę na kastrację, to zaleca się przeprowadzić operacyjne usunięcie obu jąder. To najlepsze rozwiązanie z punktu ochrony zdrowia psów.
Może jednak zdarzyć się tak, że opiekunowie czworonoga będą chcieli dopuścić go do rozrodu, mimo jego schorzenia, lub po prostu nie będą zainteresowani kastracją samca. W takich przypadkach zaleca się usunięcie tylko zatrzymanego jądra w nieprawidłowej lokalizacji.
Oczywiście trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że dopuszczanie psów wnętrów do rozrodu jest kontrowersyjne i ZKwP tego nie popiera, choć są pewne wyjątki.
Wnętrostwo u psa – możliwe konsekwencje braku leczenia:
- nowotwór zatrzymanego jądra (ryzyko wystąpienia nowotworu u wnętra jest o wiele wyższe w porównaniu do jądra znajdującego się w mosznie);
- skręt niezstąpionego jądra (ryzyko jest o wiele wyższe w porównaniu do jąder w mosznie);
- problemy behawioralne (związane z wysokim stężeniem testosteronu).
©Shutterstock
Kiedy operować wnętrostwo u psa?
Leczeniem z wyboru w przypadku wnętrostwa jest kastracja, która polega na usunięciu obu jąder, niezależnie od ich lokalizacji.
Operację zaleca się przeprowadzić u samców w wieku 6-8. miesięcy, choć u psów ras dużych i olbrzymich – ze względu na niskie prawdopodobieństwo zstąpienia zatrzymanych jąder po 4. miesiącu życia – można przeprowadzić ją wcześniej, np. w 5. miesiącu życia.
Wnętrostwo u psa – koszt operacji
Koszt kastracji wnętra jest zazwyczaj nieco wyższy niż w przypadku klasycznej kastracji samca. Dzieje się tak, ponieważ usunięcie zatrzymanego jądra może się wiązać z otwarciem jamy brzusznej lub innych powłok. Wymaga to zazwyczaj niestandardowego dostępu do cięcia oraz innego znieczulenia okołooperacyjnego.
Koszt operacji wnętrostwa u psa wynosi od 100-500 zł w zależności od wybranego znieczulenia, stopnia trudności operacji (umiejscowienia jądra względem pozostałych tkanek lub narządów) oraz ogólnego stanu pacjenta.
Wnętrostwo u psa a agresja
Istnieje wytłumaczenie, które w prosty sposób wyjaśni, dlaczego psy wnętry wykazują nieprawidłowe zachowania.
Dzieje się tak, ponieważ zatrzymane jądro wciąż produkuje testosteron, czyli hormon, który może wpływać na zmiany w zachowaniu psa – odczuwanie nadmiernego popędu płciowego, pobudzenie, ale także na zwiększoną agresję, szczególnie wobec innych samców.
Wnęter pies – kto ponosi odpowiedzialność?
Wnętrostwo jest wadą wrodzoną, dlatego za jej wystąpienie odpowiada hodowca. Opiekun psa ma prawo ubiegać się odszkodowania od hodowcy.
