Każdy – nawet ten, kto nie jest znawcą w dziedzinie kynologii – jest w stanie rozpoznać psa, odróżnić go od kota czy krowy, i wskazać podstawowe elementy jego budowy, jak łapy, głowa czy tułów. Mogłoby się zatem wydawać, że psia anatomia to nic skomplikowanego.
Tymczasem okazuje się, że nie do końca, zwłaszcza biorąc pod uwagę już samą głowę psa i niecodziennie brzmiące nazwy poszczególnych jej części, jak m.in. kufa, fafle, trufla czy… stop!
Stop, czyli kilka słów o budowie psiej głowy…
Budowa psiej głowy jest dość skomplikowana, gdyż składa się na nią wiele elementów. Głównymi z nich są: mózgoczaszka i trzewioczaszka (inaczej twarzoczaszka).
- W części mózgoczaszki znajdują się m.in. potylica, skronie, uszy.
- Z kolei trzewioczaszka to po prostu psia kufa wraz z takimi jej elementami jak m.in. fafle, dolne wargi, trufla.
Granicę pomiędzy twarzoczaszką a mózgoczaszką stanowi „stop”, czyli przełom czołowo-nosowy (zwany też krawędzią czołową), powyżej którego znajdują się oczy psa.
Stop, w zależności od rasy psa, może być wyraźnie zaznaczony, zaznaczony lub niezaznaczony. Brakiem stopu charakteryzuje się np. chart szkocki. Nieduży, choć wyraźny stop posiada owczarek szkocki, zaś dobrze zaznaczonym stopem cechuje się nasz rodzimy ogar polski.
Psia kufa a wraz z nią fafle i trufla…
Kufa to fachowe określenie pyska. Stanowi ona przednią część psiej głowy, a zatem – jak zostało już nadmienione – obejmuje twarzoczaszkę. W zależności od rasy może być wyraźnie oddzielona od mózgoczaszki (przy pomocy stopu) lub łagodnie w nią przechodzić. Zakończenie kufy to bezwłosa, wilgotna trufla – potocznie mówiąc, psi nos.
I wreszcie tytułowe fafle - to nic innego jak górne wargi psa. Wargi dolne są mniejsze i bardziej przylegające. Zarówno kształt oraz wielkość fafli uzależnione są od rasy psa.
Istnieją rasy z dużymi, luźnymi i obwisłymi faflami, jak m.in.
- pies św. Huberta, czyli popularny bloodhound,
- bokser,
- dogue de Bordeaux,
- dog niemiecki.
Rasy z przylegającymi, małymi faflami to m.in. pinczer, jack russell terier, pomeranian.
Fafle u psa a długość psiego pyska
Z pojęciem kufy nierozerwalnie łączy się wskaźnik cefaliczny, inaczej zwany indeksem cefalicznym. Co to takiego? To stosunek szerokości czaszki do jej długości lub innymi słowy – w dużym uproszczeniu – długość psiego pyska. Wyróżnia się trzy rodzaje budowy czaszki – dolichocefaliczną, mezocefaliczną i brachycefaliczną.
- Budowa dolichocefaliczna charakteryzuje się bardzo długą kufą, jak np. w przypadku owczarków szkockich i chartów.
- Budowa mezocefaliczna wiąże się z kufą o średniej długości (np. cocker spaniel),
- Natomiast brachycefaliczna z bardzo krótką kufą, jak w przypadku m.in. buldogów francuskich i angielskich czy mopsów.
Duże fafle, dużo śliny…
Posiadanie psa z dużymi faflami wiąże się… z większym zapotrzebowaniem na ręczniki papierowe! Specyficzna budowa kufy sprawia, że psy te najczęściej bardzo się ślinią.
Największy problem i bałagan pojawia się w trakcie picia i jedzenia. Wówczas produkcja śliny jest wzmożona, o czym doskonale wie każdy szczęśliwy opiekun psa z dużymi, luźnymi faflami.
Czy można coś poradzić na obfite ślinienie się psa?
Większość osób zapewne spodziewa się innej odpowiedzi, ale zasadniczo – nie.
Jeśli ślinienie się nie jest związane czynnikami chorobowymi (wzmożone ślinienie jest m.in. oznaką chorób jamy ustnej i alergii), ale wynika z uwarunkowań genetycznych i rzeczonej specyficznej budowy, nie ma możliwości jego powstrzymania.
Oczywiście to nie tak, że jesteśmy całkowicie bezradni i tym samym skazani na tonięcie w morzu psiej śliny. Możemy podjąć kilka kroków w celu zachowania higieny.
- Warto dobrze zaplanować miejsce, w którym docelowo będą stać psie miski z wodą i jedzeniem.
- Możemy podłożyć pod nie np. ręczniki papierowe lub specjalne podkładki.
- Możemy także wycierać psu kufę po piciu i jedzeniu, aby nie zabrudził podłogi w całym domu.
Ale uwaga! Nie powinniśmy robić tego z zaskoczenia i na siłę. Dla psa będzie to nieprzyjemne i stresujące. W krótkim czasie może zacząć się bronić przed tego rodzaju zabiegami, nie tylko uciekając czy warcząc, ale nawet próbując ugryźć.
Warto więc przyzwyczaić psa do wycierania pyska krok po kroku, nagradzając go w momencie, gdy jest spokojny i zrelaksowany. Można go nauczyć nawet tego, aby po prostu sam kładł kufę na ręczniku papierowym w chwili, gdy wyciągniemy go w jego stronę.
Jeśli martwimy się o zabrudzenia łóżka czy sofy w salonie, o ile pozwalamy psu na nie wchodzić, możemy rozkładać na meblach narzutę czy koc. Warto mieć kilka sztuk na wymianę, aby zawsze były czyste.
Pielęgnacja psich fafli
W przypadku ras posiadających krótkie, przylegające wargi górne nie ma konieczności ich szczególnej pielęgnacji. Oczywiście obserwować należy każdego psa, bez względu na jego rasę i budowę, bowiem im szybciej wykryjemy jakiekolwiek nieprawidłowości, tym większa jest szansa na uniknięcie poważnych następstw.
Luźne, odstające fafle wymagają natomiast większej uwagi – szczególnie wówczas, gdy tworzą fałdy. Przestrzenie między nimi należy dokładnie myć i osuszać, aby nie dochodziło do odparzeń. Niewłaściwa pielęgnacja lub jej brak mogą prowadzić do rozwoju chorób skórnych o podłożu bakteryjnym lub/i grzybiczym.
Jeśli zauważymy niepokojące objawy, powinniśmy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem weterynarii.
