Koty nie gubią intensywnie włosów – również wąsów – wraz z wiekiem, choć wibrysy mogą tracić pigment i „siwieć”.
Utrata pojedynczych wąsów przez kota jest procesem naturalnym, jednak wypadanie większej ilości na raz to już powód do niepokoju. Istnieje wiele potencjalnych przyczyn wypadania wąsów u kota.
Jak rozmieszczone są kocie wąsy?
Wąsy są zbudowane z keratyny, podobnie jak włosy i pazury. Są one jednak znacznie grubsze, mocniejsze i sztywniejsze niż włosy tworzące futro. Są również bardziej unerwione i osadzone w znacznie głębszych partiach skóry.
Mieszki włosowe wibrysów znajdują się blisko zatok żylnych, które tworzą poduszeczkę zatokową. Znajdują się tam liczne zakończenia nerwowe.
Wibrysy u kota rosną w kilku strategicznych miejscach, głównie w obrębie pyszczka. Wyróżniamy tutaj wibrysy nadoczodołowe, czyli „brwi”, wibrysy podoczodołowe, wargowe, bródkowe, jarzmowe.
Ponadto występują też w innych miejscach ciała, np. na nadgarstkach. W części twarzowej kot może mieć średnio 24–30 długich wąsów.
Wibrysy posiadają wszystkie koty, niezależnie od rasy, choć poszczególne mruczki mogą mieć różną ich ilość. Wąsy są też różnej długości, a te „twarzowe” skorelowane są z rozmiarem samego kota (za pomocą wibrysów kot szacuje, czy zmieści się np. w otworze, który ma przed sobą).
Rasy bezwłose oraz o zmienionej strukturze włosa (sfinksy, peterbaldy, reksy) mają mniej wibrysów i są one krótsze niż u innych kotów.
Do czego służą wibrysy, czyli kocie wąsy?
Bez wibrysów kot byłby dosłownie upośledzony. Włosy są „przedłużeniem” narządu wzroku, pomagają w polowaniu, zachowaniu równowagi, ocenie otoczenia i wielu innych ważnych elementach kociego życia.
Nawigacja
Kot używa wąsów, aby ocenić, czy zmieści się w otworze lub szczelinie bez groźby utknięcia.
Percepcja sensoryczna
Wąsy kota są bardzo wrażliwe. Kiedy ocierają się o obiekt, mogą wykryć jego dokładną lokalizację, rozmiar i teksturę.
Zachowanie równowagi
Wibrysy to narządy sensoryczne, pozwalające wyczuć ruch i położenie dzięki doskonałej propriocepcji, czyli orientacji ułożenia poszczególnych części ciała. To także pomaga kotu obrócić odpowiednio ciało w czasie spadania „na cztery łapy”.
Wyrażanie emocji
Ułożenie wąsów to jeden z elementów kociej mowy ciała; możemy z nich odczytać nastrój i poziom aktywności zwierzęcia.
Czy kotom wypadają wąsy? Czy to normalny proces?
Zrzucanie wąsów przez kota jest normalnym procesem, podobnie jak zrzucanie sierści. Kot przechodzi linienie, aby pozbyć się obumarłej sierści, i to samo dzieje się z wąsami.
Mają one jednak dłuższy „żywot”, ponieważ są znacznie mocniejsze i głębiej zakorzenione. Przychodzi jednak czas, że taki wąs wypada i nie jest to powód do obaw!
Co innego, jeśli Twój mruczek gubi po kilka wąsów na raz lub traci je niepokojąco często. Ten problem może mieć różne przyczyny. Poznanie ich jest najważniejsze, aby pomóc kotu wrócić do zdrowia – zwykle są to bowiem przyczyny medyczne.
Dlaczego kot nadmiernie zrzuca wąsy?
Zdarza się, że koty gubią więcej wąsów niż jest to normalne. Za taki przypadek uznajemy wypadnięcie kilku, a nie tylko jednego czy dwóch wibrysów na raz, bądź też gubienie ich regularnie w krótkich odstępach czasu.
Jest to powód do wizyty u lekarza weterynarii. Pamiętaj, że odrastanie wibrysa zajmuje od 6 do 12 tygodni. A dlaczego kotom wypadają wąsy – w nadmiarze?
Reakcja alergiczna
Nasilone wypadanie wąsów może być związane z reakcją alergiczną, zwłaszcza jeśli zauważasz, że równocześnie w sierści Twojego pupila pojawiają się łysiny czy przerzedzenia.
Może to być alergia pokarmowa bądź wywołana jakimś alergenem środowiskowym, takim jak pyłki czy pleśń.
Jeśli alergii towarzyszy świąd – a często tak się dzieje – utrata włosów może być wtórna do stanu zapalnego skóry, który powstaje w wyniku drapania się zwierzęcia.
Infekcja bakteryjna lub grzybicza
Infekcje bakteryjne lub grzybicze mogą powodować wypadanie włosów – również wibrysów, jeśli miejscowa infekcja ulokowała się właśnie w obrębie kociego pyszczka. Do innych objawów infekcji mogą należeć:
- świąd (nie zawsze),
- zaczerwienienie skóry, łuski lub strupki na skórze,
- obecność zaschniętej wydzieliny ropnej w rejonie objętym stanem zapalnym.
Silny stres
Bardzo silny stres może powodować u kota wypadanie włosów, w tym i wibrysów. Tak silna reakcja może pojawić się u niektórych zwierząt w wyniku drastycznych zmian w ich życiu i środowisku wokół – np. śmierć opiekuna lub zwierzęcego towarzysza czy nagła zmiana miejsca zamieszkania.
Kot może wykazywać także inne symptomy faktu, że nie radzi sobie ze stresem, jak:
- chowanie się,
- załatwianie się poza kuwetą,
- zapalenie pęcherza moczowego,
- brak apetytu,
- reakcje ze strony przewodu pokarmowego,
- wokalizacja.
Uraz fizyczny
Wąsy mogą zostać też utracone na skutek urazu fizycznego – na przykład w rezultacie częstego drapania się czy walki między kotami. Bywa, że mruczek traci wąs, gdy ociera się bardzo intensywnie o przedmioty o szorstkich lub ostrych krawędziach.
Do wypadnięcia wibrysów dochodzi wówczas, gdy powstała rana znajduje się w miejscu, w którym wąsy wychodzą na powierzchnię skóry.
Koci trądzik
Podobnie jak ludzie, koty mogą mieć trądzik. Najczęstszym miejscem występowania trądziku u zwierzęcia jest podbródek. Czasem, jeśli trądzik rozprzestrzenia się, może pojawić się również wyżej, w pobliżu wibrysów.
Wówczas zdarza się, że część wąsów wypada, zwłaszcza jeśli rozwinie się na pyszczku miejscowy stan zapalny.
Trądzik u kota ma zwykle podłoże bakteryjne i może pojawić się np. w wyniku nadaktywności gruczołów łojowych, wtórnie na skutek innej infekcji, przez brak odpowiedniej higieny misek, zwłaszcza plastikowych. Trądzik może mieć także podłoże hormonalne.
Niedoczynność tarczycy u kota
Tarczyca wytwarza hormony odpowiadające za wiele istotnych funkcji organizmu. Niedoczynność tarczycy to zaburzenie, przy którym gruczoł ten produkuje zbyt mało hormonów jak na potrzeby organizmu.
Jednym z objawów niedoczynności tarczycy jest matowa i przerzedzona sierść, a także rzadkie wąsy, które po wypadnięciu mogą nie odrastać. Wszystko dlatego, że niedostateczna produkcja hormonów tarczycy prowadzić może do zmniejszenia liczby mieszków włosowych.
Leczenie zwykle polega na podawaniu syntetycznych hormonów tarczycy w postaci tabletek. Dawkę ustala lekarz weterynarii. Nigdy nie próbuj ustalać dawki samodzielnie – dobre ustawienie leków hormonalnych nie jest łatwe. Wszelkie obserwacje przekaż lekarzowi, który zmodyfikuje dawkę, jeśli będzie taka potrzeba.
Czy kotom wypadają wąsy - podsumowanie
Wibrysy to niezwykle ważne narządy, na których kot polega w codziennym życiu. Pozbawiony wąsów mruczek byłby kompletnie zdezorientowany – dlatego wibrysów nigdy nie należy przycinać!
Wypadanie pojedynczych wąsów i wymiana ich na nowe to normalne zjawisko, jednak intensywne gubienie wibrysów powinno skłonić nas do wizyty w lecznicy weterynaryjnej.
Po zidentyfikowaniu przyczyny zrzucania wąsów, będzie można podjąć odpowiednie leczenie i rozwiązać problem.
Anatomia kota
