Psy towarzyszą nam od stuleci. Bronią swoich opiekunów i ich dobytku, wykonują dla nich określone zadania, pomagają w polowaniach, a także dotrzymują towarzystwa. W zależności od potrzeb i lokalnych warunków, na różnych terenach kształtowały się odrębne rasy, z mniejszym lub większym udziałem człowieka.
W Australii powstało zaledwie kilka ras, jednak każda z nich jest przystosowana do panujących tam warunków i musiała — podobnie jak ludzie — ciężko pracować na tamtejszych ranczach. Jakie są australijskie rasy psów i czym się charakteryzują?
Australian cattle dog
Jest rasą pasterką, uznaną przez FCI, która podlega próbom pracy. To niewysoki pies (43-51 cm w kłębie), krótkowłosy z gęstym podszerstkiem, o krępej budowie ciała i spiczastych uszach. Jego krótka sierść ma charakterystyczną barwę — błękitną dereszowatą lub rudą dereszowatą, czasem z łatkami, zwłaszcza w okolicach głowy.
Cattle dogi zostały wyhodowane do zaganiania bydła. To trudna i odpowiedzialna praca, która wymagała od psów doskonałej sprawności fizycznej, odwagi i reagowania w ułamku sekundy. W efekcie psy tej rasy są żywiołowe, czasem nieco uparte i wymagające.
Świetnie sprawdzają się w roli stróża i partnera w sportach kynologicznych, a także w zadaniu, do którego zostały stworzone — pracy ze stadami bydła lub owiec. Uwielbiają spędzać czas ze swoim opiekunem i wymagają wiele uwagi, ale odwdzięczają się lojalnością, posłuszeństwem i czujnością.
Australian silky terrier
Według klasyfikacji amerykańskiej należy do ras ozdobnych i do towarzystwa, z kolei FCI klasyfikuje go jako teriera (III grupa). Na pierwszy rzut oka przypomina yorkshire terriera, ale jest nieco większy i cięższy, łatwo go rozpoznać po wydłużonej sylwetce.
Mimo uroczego wyglądu i efektownego, jedwabistego włosa (od którego wzięła się nazwa rasy), ten pies przejawia typowe zachowania dla terierów: szybkość reakcji, żywiołowość, czasem upór i nieufność. Pierwotnie rasa była wykorzystywana do tępienia szczurów i węży.
Miłośnicy silky terrierów cenią te pełne energii psiaki za łagodność i przywiązanie do rodziny. To psiak, który chętnie towarzyszy swoim opiekunom podczas spacerów i zawsze z radością pobawi się w ogrodzie. Warto jednak pamiętać o odpowiednim wychowaniu i wczesnej socjalizacji — każdy terier bywa czasem niezależny, a znudzony — z pewnością sam znajdzie sobie zajęcie, niekoniecznie takie, które odpowiadałoby opiekunowi...
Owczarek australijski kelpie
To pies pasterski (I grupa FCI), wykorzystywany do zaganiania bydła i owiec od XIX wieku. Podobnie jak border collie, kelpie wywierają nacisk na zaganiane zwierzęta, intensywnie się w nie wpatrując, ale w razie potrzeby wykorzystuje także inne style pracy. Rasa charakteryzuje się średnim wzrostem (43-51 cm), smukłą sylwetką i krótką sierścią. Umaszczenie — czarne, czekoladowe, niebieskie (z podpalaniem lub bez).
To żywiołowy pies, który wymaga wiele ruchu i intensywnej pracy. Doskonale odnajduje się w sportach kynologicznych i często jest wybierany przez pasjonatów pasienia, agility, frisbee czy obedience.
Kelpie czasem pracowały bez nadzoru człowieka, co oznacza, że musiały odznaczać się samodzielnością i pewnością siebie, a także odpornością na trudne warunki atmosferyczne. Co ciekawe, nazwa rasy wzięła się od imienia suczki i oznacza… wodnego konia, który występuje w mitologii celtyckiej.
Terier australijski
Jest niewielkim psiakiem (ok. 25 cm w kłębie), zaliczanym do terierów krótkonożnych (III grupa FCI). Szorstka, zwichrzona sierść nadaje mu wygląd radosnego łobuza i pasuje do jego charakteru — to odporny i nieustraszony pies, z typowym dla terierów temperamentem. Umaszczenie ma rude lub błękitne podpalane.
Przypomina australijskiego silky teriera. Dawniej był psem ranczerskim, który tępił szkodniki, co warto wziąć pod uwagę — jego instynkt myśliwski może obecnie skłaniać go do ganiania kotów, królików lub świnek morskich, jeśli mamy takie zwierzęta w domu.
Jest stosunkowo szczekliwy i żywiołowy, ale łatwy w prowadzeniu i przyjaźnie usposobiony. Wyróżnia się dobrym zdrowiem. Niestety w Polsce jest mało popularny.
Australijski koolie
Koolie (czyt. kuli) to rasa nieuznana przez FCI, ale warto o niej wspomnieć. To średniej wielkości, smukłe psy pasterskie o krótkiej lub półdługiej sierści i efektownym, marmurkowym umaszczeniu (blue merle i red merle), choć spotyka się także psy maści czarnej i czarnej podpalanej.
Koolie cechuje duża ilość energii i długowieczność — nieraz widywano nawet 20-letnie psy, nadal pracujące przy stadach! Rasa jest używana do pracy przy owcach, kozach i bydle. Koolie są silne psychicznie, nieufne wobec obcych i doskonale odnajdują się w sportach kynologicznych. Zwykle lubią towarzystwo innych psów, ale centrum ich świata jest właściciel — uwielbiają być blisko niego i spędzać czas ze swoim opiekunem.
Koolie zaskakują różnorodnym wyglądem ze względu na to, że ich hodowcy skupiają się na użytkowości rasy i jej temperamencie. Ponadto klub hodowców koolie dopuszcza krzyżówki z border collie i kelpie. Osoby zainteresowane rozwojem rasy mogą śledzić rozwój sytuacji na Facebookowym fanpagu: Koolie Club of Australia Inc.
A co z aussie?
Owczarek australijski (aussie), przez wiele osób uznawany za australijską rasę, wbrew pozorom pochodzi ze… Stanów Zjednoczonych. Został tam wyhodowany poprzez krzyżowanie pasterskich psów, które przywozili ze sobą osadnicy z różnych miejsc — w tym także z Australii. Krzyżowano je z lokalnymi owczarkami, uzyskując psy lojalne, radosne i chętne do pracy.
Wśród lokalnych ranczerów i hodowców szybko zyskały sympatię i wykazały się dużą wszechstronnością. Dziś doskonale spisują się w sportach kynologicznych oraz jako psy towarzyszące aktywnych opiekunów. W Polsce funkcjonuje kilka hodowli i nie ma problemu z kupnem szczeniaka.
Dingo — dziki pies Australii
Wymieniając australijskie psy, nie sposób wspomnieć o psie dingo, który przybył na ten kontynent około 4 tysiące lat temu. Początkowo towarzyszył Aborygenom, obecnie jest uznawany za wtórnie zdziczałego, ale według naukowców zachował charakterystyczną cechę psów domowych — reaguje na ludzkie gesty.
Czasem krzyżuje się z domowymi psami i jest uznawany za gatunek zagrożony wyginięciem. Niestety przez farmerów jest postrzegany jako szkodnik — gdy dostanie się do zagrody pełnej owiec, potrafi zadusić więcej zwierząt, niż potrzebuje do wyżywienia się.
Z tego względu w XIX wieku w Australii postawiono tzw. Dingo-Fence — ogrodzenie długie na 5614 km(!), które ma chronić stada przed atakami dingo. Co ciekawe, dingo nie potrafią szczekać i mają inną budowę czaszki niż nasze domowe psiaki.
Australijskie rasy mają kilka cech wspólnych — to przystosowanie do ciężkiej pracy, odporność na warunki atmosferyczne i sprawność fizyczna, a także żywiołowy temperament. Czy któryś z australijskich psów byłby dobrym towarzyszem dla Ciebie?
