Dokumentem określającym rasy podlegające takim ograniczeniom jest w naszym kraju Wykaz ras psów agresywnych. Lista ta została ujęta w „Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu raz psów uznawanych za agresywne”. Na liście znajduje się 11 ras psów.
Groźne psy – odpowiedni właściciel
Nawet pobieżna lektura opisu powyższych ras pokazuje ważną rzecz – to, czy pies będzie groźny, zależy w bardzo dużej mierze od właściciela. Agresywne rasy psów muszą być odpowiednio prowadzone - jeśli właściciel zaniedba szkolenie i socjalizację, pies faktycznie może stać się groźny. Pies, który będzie odpowiednio wychowany, nie będzie stanowił zagrożenia ani dla obcych, ani dla domowników.
Najgroźniejsze rasy psów, a w każdym razie rasy, które są za takie uznawane, z pewnością wymagają doświadczonego opiekuna. Ich wychowanie wymaga cierpliwości i konsekwencji, a także dużej stabilności emocjonalnej opiekuna.
Wciąż wśród niektórych opiekunów psów pokutuje przekonanie o – obalonej już dawno temu – teorii dominacji. Według tej przestarzałej i jak dziś wiemy nieskutecznej metody, agresję psa należy zwalczać całkowitym podporządkowaniem go sobie poprzez karanie go, używanie kolczatki czy obroży elektrycznej. Takie metody tylko wzmagają lęk psa przed człowiekiem, wzmacniając u niego agresywne zachowania.
Niebezpieczne rasy psów w Polsce - jak otrzymać zezwolenie?
W myśl ustawy z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie wykazu raz psów uznawanych za agresywne, obecność danej rasy w tym wykazie oznacza, że nie każdy może posiadać psa należącego do którejś z nich.
W świetle przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 o ochronie zwierząt:
Można je otrzymać przedkładając danemu organowi wniosek o wydanie zezwolenia na utrzymanie psa konkretnej rasy.
W takim wniosku przyszły opiekun musi opisać:
- pochodzenie psa,
- datę jego urodzenia,
- płeć,
- oznakowanie
- oraz przede wszystkim opisać miejsce i warunki, w jakich zamierza utrzymywać psa.
Musi również oświadczyć, że wie, jakie są warunki i zasady utrzymywania takiego psa. Złożenie wniosku oraz otrzymanie pozwolenia na posiadanie psa jest obciążone opłatą skarbową (aktualna kwota to 82 zł).
Jeśli urzędnicy uznają, że pies będzie lub jest utrzymywany w warunkach i w sposób stanowiący zagrożenie dla ludzi i zwierząt, pozwolenie nie zostaje wydane (a jeśli zostało już wydane, może zostać cofnięte).
Rozpatrzenie wniosku oraz wydanie zezwolenia powinno nastąpić w terminie do 30 dni od daty otrzymania wniosku. Przed wydaniem decyzji organ powinien przeprowadzić oględziny miejsca, w którym planowana jest hodowla lub utrzymywanie psa.
Zgodnie z zapisami ustawy o ochronie zwierząt prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za agresywną bez wymaganego zezwolenia może grozić aresztem, grzywną a nawet utratą zwierzęcia.
Wykaz ras psów uznawanych za groźne – aktualizacja listy
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie wykazu raz psów uznawanych za agresywne (Dz.U. 2003 nr 77 poz. 687) powstało w 2003 roku i weszło w życie 23 maja 2003 roku. Od tego czasu, nie uległo ono zmianie, a to oznacza, że lista psów obejmująca "groźne rasy psów", nie została powiększona o żadne nowe rasy. Żadna nie została też usunięta z wykazu.
Lista ras psów, na które trzeba mieć pozwolenie, nie jest regularnie aktualizowana, co wynika przede wszystkim z tego, że nowe rasy nie pojawiają się na tyle często, by konieczne było weryfikowanie listy każdego roku.
Rasy psów groźnych – obowiązki opiekuna
Poza koniecznością posiadania zezwolenia na posiadanie psa należącego do ras uznanych za agresywne, właściciel zobowiązany jest do przestrzegania kilku dodatkowych zasad.
Podstawową kwestią jest to, jakie zabezpieczenia musi podjąć opiekun w trakcie spaceru z psem.
Według art. 77. Kodeksu Wykroczeń, każdy, (§ 1. )kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1000 złotych albo karze nagany. A (§ 2.) kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.
Prawo nie precyzuje jednak, czym są „środki ostrożności”, dlatego względem przepisów ogólnych, wydawałoby się, że psy ras niebezpiecznych mogą być wyprowadzane na takich samych zasadach jak psy innych ras. Istnieją jednak również przepisy miejskie, ustalane przez gminy, które mają prawo do zaostrzenia zasad panujących na określonym, podległym im terenie.
W niektórych regionach w Polsce (np. w lubelskiem) pies rasy uznawanej za „groźną” może być wyprowadzany na spacer tylko przez osobę dorosłą (pełnoletnią) i zawsze musi być na smyczy i w kagańcu. Nawet jeśli w rzeczywistości jest łagodny jak baranek.
Poza tym właściciela psa takiej rasy obowiązują te same zasady, jakie musi spełniać opiekun psa każdej innej rasy – czyli sprzątać po psie oraz nie wyprowadzać psa w miejscach zakazanych.
Groźne rasy psów - oficjalna lista
Na liście ras niebezpiecznych psów znajduje się jedenaście ras. Wśród nich jest kilka popularnych i bardzo lubianych przez Polaków ras. Są to m.in.: amstaff i rottweiler.
Które jeszcze psy znalazły się na liście groźnych ras psów w Polsce? Oto pełna lista ras uznawanych za niebezpieczne i ich krótka charakterystyka.
Dog kanaryjski
Dogi kanaryjskie (Dogo Canario lub nazwa historyczna Perro de Presa Canario) to duże i silne psy, u których – jeśli nie prowadzi się ich prawidłowo – ujawniać się może ich ognisty, hiszpański temperament. Mają predyspozycje do stróżowania i obrony właściciela – gdy wyczują zagrożenie ze strony człowieka lub innego psa, mogą wykazywać zachowania agresywne.
Od właściciela wymagają doświadczenia i zdecydowania. Są bardzo inteligentne, ale bywają uparte.W Polsce dogi kanaryjskie zostały uznane w 1998 roku, a ich populacja w naszym kraju liczy kilkaset sztuk.
Rottweiler
Rottweilery uważa się za jedne z najbardziej inteligentnych psów na świecie. Rozpiera je jednak energia i wrodzony popęd walki, dlatego w pewnych sytuacjach mogą to być naprawdę groźne psy. Przy odpowiedniej socjalizacji, szkoleniu i traktowaniu są jednak dość przewidywalne i lojalne w stosunku do właściciela. Polecane są osobom doświadczonym, konsekwentnym i cierpliwym.
W Polsce populacja rottweilerów jest liczna. Odpowiednio szkolone i wychowywane, potrafią być czułe, opiekuńcze i oddane opiekunowi. Rottweilera trudno jednak uznać za czworonoga dla każdego. Ich właściciele muszą być też gotowi również na to że, rasa ta obarczona jest uprzedzeniami, a rottweilery są powszechnie w opinii publicznej uznawane za agresywne psy.
Moskiewski pies stróżujący
To młoda rosyjska rasa narodowa, w typie molosa, która powstała najprawdopodobniej poprzez skrzyżowanie owczarka kaukaskiego z bernardynem.
Moskiewski pies stróżujący sprawia wrażenie groźnego psa – jest ogromny i masywny, charakteryzuje się też potężną muskulaturą. Jako typowy pies obronny i stróżujący jest zdystansowany do obcych osób i psów. Nie jest z natury agresywny, ale jeśli zostanie sprowokowany, będzie walczył do ostatniej kropli krwi.
Jest to rasa nieuznana przez FCI, dlatego nie ma oficjalnego wzorca rasy. Pochodzący z dobrej hodowli czworonóg, prawidłowo socjalizowany i szkolony od szczenięcia, powinien być psem spokojnym i zrównoważonym. Brak wzorca oraz rozbieżności w opiniach hodowców oraz właścicieli nie pozwalają jednak jasno określić wszystkich cech charakteru moskiewskiego stróżującego.
Amerykański pitbulterier
Większość osób, kiedy myśli „groźny pies” wyobraża sobie właśnie psa tej rasy. Pitbull, traktowany dzisiaj jako synonim agresywnego wojownika, rzeczywiście ma korzenie związane z walką. Rasę tę wyhodowano, by brała udział w nielegalnych walkach psów z bykami lub niedźwiedziami, a także między sobą – stąd wrodzona skłonność pitbula do bójek z innymi psami.
Pitbule stają się naprawdę agresywnymi psami, gdy są wychowywane przez właścicieli, którzy nie umieją stawiać im granic. Innymi słowy, stają się groźną bronią w rękach osób nieodpowiedzialnych.
Dog argentyński
Dogi argentyńskie to psy duże i muskularne, o bardzo proporcjonalnej budowie ciała. Wykazują silny instynkt łowiecki, bo początkowo hodowano je głównie z myślą o polowaniach. Były też używane do celów bojowych. Uważa się je za groźne psy, bo często traktują inne zwierzęta jak zwierzynę łowną.
Choć z natury są zrównoważone, mają jednocześnie bardzo silny i uparty charakter, dlatego niezwykle ważna jest wczesna, prawidłowa socjalizacja. Zalecane jest szkolenie wyłącznie metodami pozytywnymi, bo wszelkie przejawy agresji wobec psa mogą obrócić się przeciwko właścicielowi.
Bardzo lubią zabawę w wodzie i na lądzie, są towarzyskie, przyjacielskie, bardzo mało szczekają. Wymagają dużej ilości aktywności. Są często wykorzystywane do pracy w policji i straży granicznej. Świetnie radzą sobie również w przeszukiwaniu terenu głównie po katastrofach.
Buldog amerykański
Buldogi amerykańskie to silne i wytrzymałe psy, które nie lubią innych zwierząt i mogą być wobec nich agresywne – szczególnie, jeśli wyczują zagrożenie. Psy tej rasy powinny być szkolone i socjalizowane od małego. W przeciwnym razie może się u nich pojawić niesubordynacja i problem z autorytetem, a wówczas stają się nieprzewidywalnymi, groźnymi psami.
Psy tej rasy świetnie sprawdzą się jako pupil rodzinny. Buldog amerykański jest odporny na choroby, a jego krótka sierść jest łatwa w utrzymaniu. Psy tej rasy powinny być szkolone i socjalizowane od małego. W przeciwnym razie może się u nich pojawić niesubordynacja i problem z autorytetem, a wówczas mogą stać się nieprzewidywalne.
Tosa
Psy rasy tosa zostały wyhodowane w Japonii z myślą o tamtejszych walkach psów – do teraz są one legalne i stanowią dziedzictwo narodowe tego kraju. Tosa należy do molosów w typie mastifa. Charakteryzuje się silną, muskularną budową.
Tosy są odważne i uparte, należy je wychowywać konsekwentnie, ale jednocześnie łagodnie, by nie wzbudzać w nich agresji. Ten z natury posłuszny i towarzyski pies może być wspaniałem pupilem rodziny. Niedpowiednio wychowany i sprowokowany, może stać się faktycznie niebezpieczny dla innych psów i ludzi
Owczarek kaukaski
Owczarki kaukaskie to prawdziwe olbrzymy, które – ze względu na gęste, grube futro – z wyglądu nieco przypominają niedźwiedzie. Ich pierwotnym zadaniem była ochrona terenu – stąd wysoko rozwinięty instynkt posiadania.
Ten duży pies jest silny, zrównoważony i spokojny, ale bardzo szybko reaguje na bodźce - lepiej go nie prowokować.
Anatolian karabash
Anatolian karabash (owczarek anatolijski) to duży i muskularnie zbudowany pies o silnie rozwiniętym instynkcie stróżowania. Psy tej rasy są z natury bardzo nieufne – obcych ludzi i psy traktują jako intruzów. Z natury są spokojne, jednak gdy wyczują zagrożenie, mogą stać się niebezpieczne. Nie atakują jednak bez powodu i bez ostrzeżenia. Potrafią być łagodnym i opanowanym towarzyszem rodziny.
Akbash dog
To kolejna nieuznana przez FCI rasa. Akbash dog to bardzo stara rasa psów wywodząca się z Turcji. Należą one do molosów w typie górskim. To bardzo duże, wysokie i muskularne psy, które w swojej podstawowej roli bez kompleksów bronią stada przed drapieżnikami – nawet niedźwiedziami. Rozdrażnione i sprowokowane, mogą się okazać nieobliczalne.
Odpowiednio wychowany i zsocjalizowany akbash będzie spokojnym i zrównoważonym psem. Duża doza niezależności powoduje jednak, że jego szkolenie nie należy do najłatwiejszych.
Dog z Majorki
Dog z Majorki (w wykazie psów ujęty jako pies z Majorki, Perro de Presa Mallorquin) to rasa wyhodowana w średniowieczu z myślą o walkach z bykami. Dzisiaj dobrze ułożony dog z Majorki może być oddanym i gotowym do obrony przed niebezpieczeństwami członkiem rodziny. Jeśli zostanie sprowokowany przez innego psa, może wdać się w walkę i pokazać swoje groźne oblicze. Ten żywy i łagodny pies odpowiednio wychowany, będzie wspaniałym towarzyszem rodziny.
