Kolor czarny to jeden z najczęściej spotykanych kolorów sierści u kotów – choć o całkowicie czarnego kota, bez domieszki białego koloru w postaci skarpetek, krawata czy choćby delikatnego medalionu, nie tak łatwo.
Eleganckie, czarne koty o lśniącym futerku to wyjątkowo piękne stworzenia. Ale rasa, która posiada wyłącznie jedną, czarną odmianę barwną, jest tylko jedna!
Skąd się biorą koty o czarnym umaszczeniu?
Kolor czarny należy do pierwotnych kolorów występujących u kotów. Odpowiada za niego gen B (ang. „black” – czarny), warunkujący produkcję eumelaniny, czyli czarnego pigmentu. Gen może mieć postać jednego z trzech alleli – ten pierwotny, dominujący B, znajduje się już w genotypie kotów nubijskich, przodków kotów domowych. U kotów nubijskich nie występują jednak osobniki całkowicie czarne.
Jak to działa? Jeśli za ubarwienie danego kota odpowiada dominujący allel B, pigment u tego osobnika ma postać naturalnej, czarnej eumelaniny. Ziarenka pigmentu są pierwotne, niezmodyfikowane i mają formę kulistą, dzięki czemu są w stanie pochłonąć niemal całe skierowane nań światło. Te właśnie koty są czarne.
Pozostałe allele to recesywny b, odpowiedzialny za powstanie koloru czekoladowego, i recesywny b1, warunkujący kolor cynamonowy. Te warianty genu zmieniają kształt ziarenek melaniny. Nie są już idealnie okrągłe. Stają się nieco spłaszczone, a także mniejsze, przez co przepuszczają więcej światła. Taki kot wydaje się być jaśniejszy.
Kolor czarny jest zawsze dominujący, ponieważ warunkuje go dominujący allel B. Oznacza to, że potomstwo dwóch czarnych kotów zawsze będzie czarne, jak również kocięta rodziców, wśród których jedno jest czarne, a drugie cynamonowe lub czekoladowe, również urodzą się czarne.
W kolejnych pokoleniach zdarzyć się jednak mogą "niespodzianki", ponieważ nie każdy, z pozoru identyczny, czarny kot, ma taki sam genotyp. Zwierzęta o identycznym fenotypie mogą mieć następujące warianty genetyczne:
- homozygota BB to kot, który będzie przekazywał wyłącznie gen koloru czarnego;
- heterozygota Bb to czarny kot, który będzie przekazywał dalej geny warunkujące barwy czarną oraz czekoladową;
- heterozygota Bb1 to czarny kot, który będzie przekazywał dalej geny warunkujące barwy czarną oraz cynamonową.
Kot bombajski – czarna pantera w miniaturze
Kot bombajski to urzeczywistnienie marzeń o miniaturowej czarnej panterze. W latach 50. XX w. amerykańska hodowczyni Nikki Horner postanowiła stworzyć rasę, która w typie odpowiadałaby kotom burmskim, ale zamiast burmskich znaczeń typu sepia, miałaby jednolite, czarne futerko, a do tego oczy koloru miedzi – niczym u czarnego lamparta. Tak właśnie, po latach pracy, powstały koty bombajskie.
Koło kota bombajskiego nie da się przejść obojętnie. Zachwyca lśniącym, miękkim, krótkim czarnym futerkiem bez krzty innego koloru. Jednocześnie odziedziczył wspaniałe cechy charakteru kota burmskiego. To zwierzę uczuciowe, towarzyskie, ciekawe świata i chętne do zabawy, a także niegwałtowne, zgodne i bardzo inteligentne.
Podobnie jak burmy, koty bombajskie to zwierzęta na ogół zdrowe i długowieczne – dożywają nawet 20 lat.
Czarny kot perski
Wyjątkowo elegancki i rzadki – czarny kot perski jest prawdziwą perłą swojej rasy. Jest także jedną z najstarszych odmian barwnych persów.
To bardzo dorodne, duże koty o dostojnym wyglądzie, robiące wrażenie kontrastem między głęboką czernią okrywy włosowej a miedzią wielkich, błyszczących oczu. Są jednak trudne w hodowli – niełatwo uzyskać persa o jednolitym umaszczeniu, bez białych włosów czy brązowych bądź rudawych plam.
Jedynie młody pers może otrzymać na wystawie dobrą notę pomimo szarawego podszerstka czy rudawych plam – a to dlatego, że jego umaszczenie nie ustaliło się jeszcze w pełni. Czarny pers wymaga ponadto szczególnej pielęgnacji – jego futerko może mieć tendencję do przybierania brązowych przebarwień pod wpływem słońca. Rezultat prac hodowlanych i dobrej opieki jest jednak olśniewający!
Czarne maine coony, norwegi i syberyjczyki – 3 rasy „dzikie”
„Giganci” wśród kotów rasowych występują między innych w czarnej odmianie barwnej. Jednolicie ubarwione, duże koty z gęstym, półdługim futrem wyglądają szczególnie imponująco. Charakterem nie różnią się od pozostałych przedstawicieli swoich ras.
Podobnie jak w przypadku persów, nie jest łatwo uzyskać idealnie czarnego kota norweskiego leśnego, syberyjskiego czy maine coona. Przykładowo u maine coonów czarne kocięta trafiały się początkowo okazyjnie w miotach kotów odmian tabby (pręgowanych).
Z czasem hodowcy zaczęli dążyć do utrwalenia tego koloru i stworzenia odrębnej odmiany barwnej. Wciąż jednak niełatwo jest uzyskać kota, który nie posiadałby rdzawych przebarwień. Takie przebarwienia pojawiają się najczęściej po bokach tułowia.
Wśród jednolicie umaszczonych kotów syberyjskich najczęściej pojawiają się koty rude; na czarne syberyjczyki jednak również można trafić. Koty te mają bardzo mocną, zdrową okrywę włosową.
W przeciwieństwie do czarnych maine coonów, czarne koty norweskie istniały od bardzo dawna; były jedną z pierwszych, obok „dzikich”, czyli tabby, odmian barwnych rasy. Mimo to również hodowla czarnych norwegów jest wyzwaniem, ponieważ niełatwo jest uzyskać idealne, jednolite umaszczenie.
Czarny kot orientalny – kawałek hebanu
Elegancka, szczupła sylwetka średniej wielkości, duże, szeroko rozstawione uszy, wydłużony pyszczek, głowa w kształcie klina i długi ogon – wydaje się, że to opis kota syjamskiego. Tymczasem syjamy mają bliskich kuzynów, koty orientalne krótkowłose, które nie różnią się od nich sylwetką ani usposobieniem, a jedynie umaszczeniem – brakiem znaczeń point.
Kot orientalny krótkowłosy w odmianie czarnej ma piękne, bardzo krótkie, przylegające do skóry, miękkie i przyjemne w dotyku futerko, które błyszczy głęboką czernią. Czasem nazywa się tego kota „ebony” – „heban”, jako że przypomina kolorem to drogie drewno. Oczy zwierzęcia mają kolor jasnozielony, pięknie kontrastujący z umaszczeniem.
Czarne reksy
Koty rasy reks – czy to kornwalijski, dewoński, niemiecki, czy też selkirk – wyjątkowo pięknie prezentują się w czarnej szacie. Falujące ciemne futerko układa się we wzory niczym u jagniąt rasy karakuł. Nierówna powierzchnia okrywy odbija promienie świetlne tak, że czarny niczym węgiel reks przedstawia sobą niepowtarzalny widok.
Duże oczy o kontrastująco zabarwionych tęczówkach dodają zwierzęciu wyjątkowości i uroku. Jak wszystkie reksy, koty te są żywiołowe i inteligentne i mają ujmującą osobowość.
Czarne koty brytyjskie, europejskie i amerykańskie
Czarny kolor wydaje się być absolutnie podstawowym u kotów ras pochodzących od miejscowych „dachowców”. Tymczasem hodowla jednolicie czarnych kotów brytyjskich, europejskich czy amerykańskich nastręcza pewnych problemów.
Nie tylko pojawiają się wśród jednolitej szaty kępki białych włosów, ale także, podobnie jak u kotów perskich, problematyczna jest kwestia występowania rdzawego odcienia okrywy.
Rdzawe przebarwienia mogą pojawić się nawet u pięknie umaszczonych czarnych kotów m.in. na skutek działania promieni słonecznych, ale także i nieprawidłowego żywienia (w tym wypadku typowe plamy pojawiają się na piersi i podbródku).
Czarny kot savannah
Kot savannah to rasa hybrydowa, powstała przez skrzyżowanie kota domowego z dzikim serwalem sawannowym. W naturze melanistyczne serwale zdarzają się bardzo rzadko – rzadziej niż np. czarne pantery – i prezentują się spektakularnie. Ostatnio internet obiegły fotografie czarnego samca serwala, a także miotu kociąt, wśród których najpewniej trafił się jego potomek, wyraźnie wyróżniający się na tle rodzeństwa. Koty te zrobiły furorę.
Czarne koty savannah to również jak na razie rzadkie perełki swojej rasy, ale hodowcy pracują nad utrwaleniem tej odmiany barwnej. Czarna savannah, tak samo jak inne jednolicie czarne koty rasowe, nie powinna mieć żadnych przebarwień, jak również widocznych zwłaszcza w świetle cętek czy plamek.
Należy pamiętać, że savannah to rasa wymagająca. Te dużych rozmiarów koty potrzebują sporo ruchu, aktywnej zabawy z opiekunem, a także po prostu jego uwagi. Kochają kontakt z człowiekiem, dobrze czują się również z innymi kotami oraz z psami.
To zwierzęta otwarte, wesołe, niezwykle przywiązane i okazujące opiekunowi miłość. Bardzo źle znoszą utratę swojego człowieka. Rozpiera je energia, nie są więc pupilami dla osób, które mają mało czasu dla zwierzęcia bądź poszukują spokojnego ulubieńca głównie na kolana.
Inne czarne rasy kotów
Wymienione rasy nie są jedynymi, których przedstawiciele występują w czarnej odsłonie. Czarne odmiany barwne spotykamy również u takich ras jak:
- amerykański curl długo- i krótkowłosy,
- japoński bobtail,
- kot brytyjski długowłosy,
- kot egzotyczny krótkowłosy,
- kot orientalny długowłosy,
- kot rosyjski czarny (czarna wersja kota rosyjskiego niebieskiego),
- kurylski bobtail,
- LaPerm długo- i krótkowłosy,
- manx,
- peterbald,
- sfinks doński, sfinks kanadyjski,
- turecka angora.
Czarne koty to zwierzęta tajemnicze, niezwykle eleganckie i piękne. Można śmiało powiedzieć, że osobniki czarne należą do najpiękniejszych przedstawicieli swoich ras. Poza zawartością barwnika we włosach koty te nie różnią się jednak niczym od innych przedstawicieli swego gatunku.
Tak samo kochają i pragną być kochane. Nie wzdrygaj się więc, jeśli czarny kot przebiegnie Ci drogę i niech nie wzbudza Twojego strachu jego pragnące opieki spojrzenie. Zarówno czarna kocia arystokracja, jak i ciemno ubarwiony dachowiec potrzebują dobrego domu i swojego człowieka.
