Sytuacja, w której szczeniak wymiotuje, jest bardzo przykra i nieprzyjemna zarówno dla malucha, jak i dla jego opiekuna. Wymioty u szczeniaka oczywiście nie muszą od razu świadczyć o poważnych stanach i chorobach. Niemniej, jako troskliwy i odpowiedzialny właściciel, nie możesz ich bagatelizować. Jeśli Twój młody podopieczny wymiotuje, koniecznie zwróć uwagę na wygląd wymiotów, ich częstotliwość i ogólne samopoczucie psa.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości udaj się na konsultację do lekarza weterynarii.
Szczeniak wymiotuje – czym w ogóle są wymioty?
Teoretycznie każdy z nas świetnie zdaje sobie z tego sprawę z tego, czym są wymioty. Warto jednak poświęcić tej kwestii nieco miejsca i czasu, bo już nie każdy wie, jaki jest ich mechanizm i jaką rolę odgrywają dla organizmu.
Pomimo tego, że wymioty u psa, jak i ludzi są jednym z pierwszych i najczęstszych symptomów bardzo wielu schorzeń, nie muszą od razu świadczyć o poważnym problemie zdrowotnym. Wymioty to nic innego jak odruch polegający na nagłym, gwałtownym opróżnieniu żołądka oraz jelit z pokarmu przez przełyk i jamę ustną. W czasie wymiotów w pracę zaangażowane są m.in.: mięśnie brzucha, klatka piersiowa oraz przepona, które ulegają silnym skurczom i tworzą w ten sposób tzw. tłocznię brzuszną. Proces ten można uznać za swego rodzaju obronę organizmu, który próbuje szybko wydalić coś, co mu szkodzi. Wymioty dzielą się na kilka etapów.
Pierwszym z nich są zazwyczaj nudności. Jest to bardzo nieprzyjemne uczucie, w czasie którego można często zaobserwować u psa m.in. ślinotok, przyspieszenie akcji serca, skurcze jelit. Pies w trakcie nudności może zachowywać się niespokojnie, oblizywać się, przemieszczać, nie mogąc znaleźć sobie miejsca.
Kolejnym etapem często jest dławienie się, skurcze mięśni są bardzo wyraźne, pies stoi, głęboko oddycha, widać wyraźnie, jak się dławi. Ostatnia faza to właściwe wymioty, gdy z żołądka wyrzucana jest gwałtownie treść pokarmowa.
Rodzaje wymiotów u szczeniąt i dorosłych psów
Ze względu na treść, jaką wymiotuje szczenię, wymioty można podzielić na wymioty: treścią pokarmową, żółcią, krwiste i kałowe. Z kolei ze względu na czas trwania wyróżniamy wymioty ostre i przewlekłe. Warto w kilku słowach opisać każde z nich.
Treść wymiotów
- wymioty treścią pokarmową – jak sama nazwa wskazuje, szczeniak wymiotuje pokarmem, który może być całkowicie lub tylko częściowo strawiony. Jeżeli powodem wymiotów jest zjedzenie przez psa niejadalnego ciała obcego, prawdopodobnie zostanie ono wydalone wraz z treścią żołądkową;
- wymioty żółcią – są dość charakterystyczne, mają żółtawe zabarwienie, zazwyczaj widoczna jest także piana. Pies wymiotuje sokiem żołądkowym, gdy w żołądku nie ma treści pokarmowej (np. w wyniku długotrwałych wymiotów lub wymiotów na czczo);
- wymioty krwiste – także łatwe do rozpoznania, w wymiocinach widoczna jest krew, która zawsze sugeruje poważne schorzenia, wymagające natychmiastowej wizyty u weterynarza, postawienia diagnozy i rozpoczęcia leczenia;
- wymioty kałowe – ich nazwa pochodzi stąd, że swoim wyglądem i konsystencją przypominają kał, cechują się bardzo intensywnym, nieprzyjemnym zapachem, ponieważ ich treść uległa już procesowi gnilnemu, pochodzą z dalszego odcinka przewodu pokarmowego. W przypadku ich wystąpienia również należy natychmiast zgłosić się do weterynarza.
Charakter/częstotliwość wymiotów u szczenięcia
- wymioty ostre – tą nazwą określa się wymioty nagłe, które mogą pojawiać się wielokrotnie w ciągu dnia, bardzo męczyć i osłabiać psa, stanowią realne ryzyko odwodnienia organizmu. Kiedy w ich wyniku zostanie wydalona cała treść pokarmowa z żołądka i jelit, pies będzie wymiotował żółcią i sokiem żołądkowym lub będzie miał tylko odruch wymiotny. Wymioty ostre trwają zazwyczaj do 7 dni, mogą wskazywać m.in. na zatrucie pokarmowe i zjedzenie niejadalnych/trujących ciał obcych;
- wymioty przewlekłe – można o nich mówić, gdy trwają dłużej niż 7 dni, najczęściej nie wiążą się z taką intensywnością jak wymioty ostre. Ich przyczyną może być wiele chorób przewlekłych, jak m.in. choroby nerek, wątroby, stany zapalne jelit, żołądka i inne schorzenia układu pokarmowego, ale też np. stres zwierzęcia czy po prostu notoryczne… przejadanie się!
Nawet jeśli Twój pupil wymiotuje sporadycznie czy zwymiotował raz treścią pokarmową i podejrzewasz np. wspomniane przejedzenie, jest to objaw tego, że działo się coś niedobrego. W związku z tym musisz bacznie obserwować zwierzaka. Jeżeli natomiast wymioty są krwawe, kałowe lub/i trwają długo, co widocznie osłabia psa i powoduje pogorszenie jego stanu zdrowia i samopoczucia, a także gdy wymiotom towarzyszą inne objawy, jak np. biegunka, gorączka, osłabienie – nie zwlekaj z wizytą u specjalisty!
Nie podawaj też żadnych leków przeciwwymiotnych na własną rękę, bo nawet jeśli nie zaszkodzą, mogą zamaskować symptomy poważnego schorzenia, którego leczenie powinno być czym prędzej podjęte.
Torsje u szczeniaka – jakie są przyczyny?
Jak już zostało nadmienione, przyczyn wymiotów u szczenięcia może być bardzo wiele, zarówno tych poważnych, jak i stosunkowo błahych, które można szybko wyeliminować. Poznaj listę z krótkim wyjaśnieniem najczęstszych, bardzo prawdopodobnych przyczyn.
Poważne choroby
Wymioty mogą być objawem rozmaitych chorób, nie tylko tych związanych z układem pokarmowym, a należą do nich m.in.:
- skręt żołądka,
- nowotwory przewodu pokarmowego (najczęściej wymioty krwiste) i inne,
- nadżerki i owrzodzenie żołądka,
- parwowiroza,
- nosówka,
- zapalenie otrzewnej,
- zapalenie trzustki,
- ropomacicze u suk,
- niedoczynność kory nadnerczy,
- zapalenie opon mózgowych.
Jeśli oprócz wymiotów obserwujesz inne niepokojące objawy, nie zwlekaj z wizytą u lekarza weterynarii. W przypadku wielu chorób tylko szybka interwencja lekarska może ocalić życie Twojego czworonoga!
Zatrucie pokarmowe
Pies może wymiotować z powodu zatrucia pokarmowego, jeśli zjadł np. stare, zepsute jedzenie lub inną groźną dla zdrowia trującą substancję. Mogą to być np. trujące rośliny, trutka na szczuty, leki.
Choroba lokomocyjna
Choć nie każdy zdaje sobie z tego sprawę, psy także cierpią na chorobę lokomocyjną! Jeżeli Twój czworonóg niechętnie podróżuje samochodem i w trakcie podróży lub zaraz po obserwujesz u niego wymioty, bardzo możliwe, że to właśnie to.
Zespół porannych wymiotów
Rzeczywiście istnieje coś takiego i wiele psów zmaga się z tą przypadłością. Pies ma mdłości lub/i wymiotuje po przebudzeniu, jeszcze przed zjedzeniem posiłku. Wówczas najczęściej są to pieniste wymioty żółcią i sokiem żołądkowym.
Zarobaczenie
To także bardzo częsta przyczyna wymiotów u psów. Pamiętaj o tym, że psy powinny być regularnie odrobaczane, bo atakujące je pasożyty mogą prowadzić do wielu przykrych i niebezpiecznych dolegliwości.
Alergia i nadwrażliwość pokarmowa
Psy, tak samo jak ludzie, miewają alergię i nadwrażliwość pokarmową. Jednym z ich objawów są właśnie m.in. wymioty i biegunka. Jeśli obserwujesz, że pies źle się czuje po posiłku, nie przybiera na wadze lub wręcz chudnie, występują u niego też inne objawy, jak np. dolegliwości dermatologiczne, bardzo możliwe, że karma, którą podajesz, jest z jakiegoś powodu nieodpowiednia dla Twojego pupila.
Stres i zaburzenia behawioralne
I ponownie – psy, tak samo jak ludzie, mają określoną odporność na stres. Wrażliwy, lękliwy, ciągle zestresowany zwierzak może wymiotować z powodu pogarszającego się stanu zdrowia psychicznego. Jest to sytuacja, której nie można bagatelizować. Po wykluczeniu innych chorób konieczna jest wizyta u behawiorysty zwierzęcego, który pomoże psiakowi odzyskać zdrowie psychiczne, dobre samopoczucie i spokój.
Przejadanie się
Przejadanie się jest częstą przyczyną opisywanej dolegliwości. Pies, a w szczególności „wiecznie głodny” pies, który zje tyle, ile widzi, nie powinien mieć ciągłego dostępu do jedzenia. Twoją rolą, jako odpowiedzialnego opiekuna, jest wydzielanie mu stosownych porcji i podawanie pokarmu o ustalonych porach.
Łapczywe jedzenie
Wiele szczeniąt je bardzo szybko i łapczywie. Takie „nałykanie się” pożywienia może w krótkim czasie skutkować rewelacjami żołądkowymi. Na szczęście istnieje wiele sposobów na to, aby nauczyć psa spokojnego, powolnego jedzenia.
Intensywna aktywność zaraz po posiłku
To także bardzo często domena szczeniąt. Maluchy, szczególnie te należące do bardzo aktywnych, energicznych ras, nie są w stanie spokojnie usiedzieć w miejscu. Nie dość, że zazwyczaj jedzą bardzo szybko, to jeszcze zaraz po posiłku gnają co sił do ponownej zabawy.
Wyżej wymienione potencjalne przyczyny to oczywiście tylko niewielka część wszystkich możliwych przyczyn wymiotów. Z niektórymi z nich możesz poradzić sobie samodzielnie, inne wymagają bezwzględnej pomocy lekarza, która może skończyć się m.in. podaniem kroplówki a nawet operacją ratującą życie.
Co zrobić, gdy szczeniak wymiotuje?
Wiesz już, że są różne rodzaje wymiotów, dlatego musisz umieć ocenić, z którym z nich masz do czynienia. Jeżeli wymioty są krwawe lub kałowe, bardzo intensywne bądź nie chcą ustąpić, a Ty nie masz podejrzeń co do ich źródła, bo nie umiesz ich z niczym powiązać (jak np. przejedzenie czy choroba lokomocyjna), idź do lekarza! Jeżeli natomiast pies wymiotuje treścią pokarmową, nie są to wymioty częste i męczące, nie występują inne niepokojące symptomy i ogólny stan czworonoga jest dobry – obserwuj.
Wizyta w gabinecie weterynaryjnym wiąże się zazwyczaj z bardzo dużym stresem dla psa, dlatego – o ile jego stan rzeczywiście jej nie wymaga – warto wstrzymać się chwilę.
Przez najbliższy czas dokładnie przyglądaj się szczeniakowi. Oceń rodzaj wymiotów, ich częstotliwość i koniecznie zanotuj wszystkie informacje. Zapewne szybko Ci umkną, a będą bardzo przydatne, gdyby jednak wizyta w lecznicy okazała się konieczna. Postaraj się na spokojnie przeanalizować, co mogło wywołać wymioty – może szczeniak zjadł posiłek bardzo szybko lub/i zaraz po nim oddał się szalonej zabawie? A może byliście na spacerze i jest opcja, że przez chwilę Twojej nieuwagi „upolował smaczny kąsek” gdzieś w trawie lub zjadł w domu coś, czego do tej pory nie próbował?
- Zastosuj krótką głodówkę - nie podawaj maluchowi pokarmu przez około 24 godziny.
- Powinien on natomiast mieć dostęp do wody. Jeśli po tym czasie nie będzie już wymiotował podaj mu karmę. Gdyby jednak nadal wymiotował, pomimo braku pożywienia i po wypiciu wody, udaj się do specjalisty.
- Przez najbliższe dni zwróć szczególną uwagę na dietę szczenięcia. Podawaj małe porcje, ale częściej.
- Choć może to być trudne w przypadku malucha pełnego energii, spróbuj go nieco okiełznać. Zrezygnuj z długich spacerów i intensywnych zabaw.
Czy można zapobiec wymiotom u szczeniaka?
Jeżeli powodem wymiotów jest choroba, która rozwija się niespostrzeżenie wewnątrz psiego organizmu, to oczywiście nie możesz temu zapobiec. Im jednak szybciej maluch znajdzie się pod specjalistyczną opieką, gdy tylko zauważysz niepokojące sygnały, tym szybciej przykre dolegliwości miną i powróci do zdrowia. W wielu innych sytuacjach, niezwiązanych z chorobami, możesz jednak naprawdę wiele zrobić, aby uchronić swojego pupila. Pamiętaj o kilku ważnych kwestiach:
- Zabezpiecz dom i ogród – pod tym ogólnym hasłem kryją się wszelkie działania mające na celu uniemożliwienie szczeniakowi dostępu do przestrzeni i obiektów, które są dla niego potencjalnie niebezpieczne. W praktyce oznacza to, że musisz np. trzymać pod kluczem wszelkiego rodzaju środki czystości i leki. Poza zasięgiem psiego pyska powinny znajdować się także domowe kwiaty i inne rośliny, które dla zwierząt są trujące. Jeżeli nie chcesz lub nie masz możliwości pozbyć się ich wszystkich, zadbaj o to, aby maluch nie miał do nich dostępu (trujące kwiaty czy krzewy w ogrodzie możesz np. ogrodzić płotkiem);
- Dobierz właściwą dietę – koniecznie zadbaj o to, aby karma, którą podajesz psu, była dostosowana do jego wieku, rasy, specyficznych potrzeb i uwarunkowań. Karma powinna być zbilansowana, co oznacza, że musi dostarczać niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu składniki odżywcze. Jeżeli karma służy psu, nie eksperymentuj i nie wprowadzaj niczego innego na siłę. Kiedy natomiast prowadzasz do diety nowe składniki, rób to powoli, po jednym. Dopiero, kiedy upewnisz się, że dany produkt nie szkodzi psu, wprowadź następny. Jeśli bowiem podasz np. 5 nowych składników jednocześnie i wystąpi niepożądana reakcja, szybko nie dojdziesz do tego, co konkretnie było przyczyną;
- Wydzielaj posiłki – pies nie powinien mieć ciągłego dostępu do miski, do której opiekun tylko dosypuje karmę, gdy tej widocznie ubywa. Taki sposób karmienia powoduje, że nie wiesz, ile faktycznie je pies, a poza tym długo leżąca karma może wietrzeć a nawet zepsuć się i też mocno zaszkodzić psu! Jeżeli pies miewa epizody wymiotów, podziel dzienną porcję na kilka mniejszych i podawaj o stałych porach. Dzięki temu żołądek nie będzie tak obciążony po jednorazowej porcji;
- Zainwestuj w miskę spowalniającą jedzenie – to bardzo ciekawy i naprawdę praktyczny wynalazek. Doskonale się sprawdzi, jeśli masz w domu małego łakomczucha, który wprost rzuca się na karmę i pochłania ją bez gryzienia. Miska ze specjalnymi wypustkami czy przegródkami uniemożliwi psu nabranie do pyszczka jednorazowo dużej porcji karmy i nieco wydłuży czas posiłku. Część posiłków w ciągu dnia, po dokładnym odmierzeniu porcji, możesz też wydać z ręki. Nie dość, że szczeniak nie pochłonie pożywienia w kilka sekund, to jeszcze wspólnie spędzicie czas, co sprzyja budowaniu więzi i zaufania;
- Ogranicz wzmożoną aktywność fizyczną psa przed i po posiłku – jak już zostało nadmienione, na pewno jest to trudne w przypadku niesfornego malucha, który ma w sobie tyle energii, że mógłby być w dziesięciu miejscach naraz. Niemniej jest to bardzo ważne. Postaraj się zorganizować spokojne, ciche miejsce do karmienia i naucz psa odpoczywać. Możesz wyćwiczyć z nim takie komendy jak np. „waruj” czy „na miejsce”, które choć na chwilę pozwolą mu ochłonąć.
Pamiętaj o tym, że choć nie wszystkich przykrości możesz uniknąć, zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Dbaj o swojego malucha i regularnie odwiedzaj gabinet weterynaryjny w celu wykonania profilaktycznych badań. Kiedy pojawią się u niego jakiekolwiek niepokojące symptomy, obserwuj. Jeśli stan czworonoga będzie się pogarszał, zabierz go do lekarza.
